"Kâfirlerin keyfî olarak istedikleri mûcizeleri göndermeyişimiz..." (İsra, 17/59) ayeti, Hz. Muhammed’e mucize verilmediği anlamına mı gelir? Her peygambere mucize verilmesi gerekmez miydi?

- Hz. Peygamber (asm)'e, o günkü toplumun isteği üzerine mucizeler verilmediği Kur'an'dan anlaşılıyor. Ancak bu konuya cevap veren arkadaşlar İsra suresi 59. ayetten hiç bahsetmiyorlar.

- Konunun uzmanı kimseler, mucize isteklerine Kur'an'da verilen cevap ayetlerini İsra suresi 59. ayet merkeze alınarak daha anlaşılır bir konuma getirmesi gerekmez mi?..

- Ayrıca Elmalılı tefsirinde,  Nisa suresi 163. ayetin tefsirinde (II/1524,1936 baskısı) "Hz.Musa’nın elvah'ı mucizesi her peygamberde olmamıştır ve nübüvvetin levazımı zaruriyyesinden de değildir..." deniyor. Bu ifadelerden mucizenin peygamberlik şartlarından olmadığını anlıyorum. Doğru mu?.. Zira bilgilerimizde “Mucize peygamberliğin şartlarından birisidir." diye öğrenmiştik..

Değerli kardeşimiz,

- İsra suresinin 59. ayetinin meali şöyledir:

“Kâfirlerin keyfî olarak istedikleri mûcizeleri göndermeyişimizin tek sebebi, daha önceki kâfirlerin bu gibi mûcizeleri yalanlamış olmalarıdır. Nitekim Semud halkına açık bir mûcize olarak o dişi deveyi verdik de onu öldürdüler ve bu yüzden kendilerine zulmettiler. Biz o âyetleri sadece korkutmak için göndeririz.”

Ahmed b. Hanbel (Müsnede, 4/173), Nesai, Hakim ve Taberanî’nin rivayet ettiklerine göre, İbn Abbas bu ayetin nüzul sebebini şöyle açıklamıştır:

“Mekke halkı Hz. Peygamber (asm'den Safa tepesini altına çevirmesini, Mekke’nin dağlarını ortadan kaldırıp her tarafı -ekin ekebilecekleri şekilde- düz arazi haline getirmesini önerdi. Hz. Peygamber (asm)  bu hususu arz ettiğinde Allah: ‘İstersen (onların istediği mucizeleri vermeyip), onlara bir süre daha yaşama fırsatını tanıyacağım, istersen önerdikleri mucizeleri yaratacağım; ancak iman etmedikleri takdirde -daha önceki ümmetler için söz konusu olan prensibimizi ortaya koyarak- onların kökünü kazıyacağım...' buyurdu. Hz. Peygamber (asm) onların yok edilmemesini istedi. Bunun üzerine ilgili ayet indirildi.” (bk. Taberî, Razî,  İbn Kesir, Alusî, ilgili ayetin tefsiri).

Bu ayetten hareketle Hz. Peygamber (asm)'e Kur’an’dan başka mucize verilmediğini iddia eden bazı kimseler olmuştur. Bunun yanlış olduğunu gösteren pek çok kitap ve makale yazılmıştır. Burada ancak bir kaç noktaya dikkat çekebiliriz:

a. Bu ayette kâfirlerin istediği mucizelerin verilmemesi, Hz. Peygamber (asm)'e başka mucizelerin de verilmediğini göstermez. Bu ayetten öyle bir yargıya varmak doğru değildir. Tefsir ve hadis kaynaklarında ifade edildiği üzere, müşriklerin bu isteklerinin yerine getirilmemesinin hikmeti, bu tür öneriler sonucu gösterilen mucizelere rağmen küfürde inat etmeye devam edenlerin cezası onların yok edilmesidir. Bu ilahî prensip -Arapların yakından tanıdığı- Semud kavminin helaki nazara verilerek durumun nezaketi belirtilmiştir. Bu ümmetin tamamen yok edilmesi, hikmet dolu ilahî takdirde yer almadığı için, onun gerekçesini oluşturan bir durumun oluşmasına da izin verilmemiştir.

b. Ayetin “Biz o âyetleri sadece korkutmak için göndeririz.” mealindeki son cümlesi de mucizelerin bir yönünü teşkil eden “korkutmaya yönelik” ayetlerden/mucizelerden söz edilmiştir. Ayette yer alan “el-âyât” sözcüğünün başındaki el takısı bu tür mucizelere işarettir. Bu sebeple, her mucize korkutmaya yönelik değildir. Nitekim Hz. İsa (asm)’nın ölüleri diriltmesi, âmâların gözlerini iyileştirmek gibi en müzmin hastalıkların şifa bulmasına vesile olması, keza arkadaşlarının evlerinde nelerin olduğunu bilip haber vermesi, bir kuş şeklini yapıp içine üfleyerek -Allah’ın izniyle- havada uçurması,.. şeklindeki bu mucizelerinden hiçbirisinin korkutmakla bir alakası yoktur.

Bundan anlaşılıyor ki, bu ayette söz konusu edilen mucizelerin özellikli olduğu gerçeği vardır. Bu özellik, kâfirlerin inadı, peygamberi tahkir maksadını gütmeleri, imana gelmek için değil, sırf inat uğruna -bir gevezelik kabilinden- değişik mucizeleri önermek suretiyle işi eğlence konusu yapmalarıdır.

İsra suresinin şu ayetlerinde onların bu alaylı tavırlarına dikkat çekilmiştir:

“Bu Kur’ân’da biz her türlü mânayı, insanlar için çeşitli tarzlarda tekrar tekrar açıkladık. Ama insanların çoğu inkârcılıkta ısrar ettiler. Ve 'Biz' dediler; 'Sana asla inanmayacağız. Ta ki yerden bir pınar akıtasın. Yahut senin hurma ve üzüm bağların olsun da aralarından gürül gürül ırmaklar akıtasın. Yahut iddia ettiğin gibi gökyüzünü parçalayıp üzerimize kısım kısım düşüresin, ya da Allah’ı ve melekleri karşımıza getiresin de onlar senin söylediklerine şahitlik etsinler. Yok, yok! Bu da yetmez, senin altından yapılmış bir evin olmalı yahut göğe çıkmalısın. (Ama unutma!) Sen bize oradan dönerken okuyacağımız bir kitap indirmedikçe yine de senin oraya çıktığına inanmayız ha!' De ki: 'Fe Sübhanallah! Ben sadece elçi olan bir insandan başka ne olabilirim ki?..'” (İsra, 17/89-93)

Şimdi elimizi vicdanımıza koyalım, bu küstahların küstahça ortaya koydukları bu istediklerini yerine getirmenin ne faydası olabilir ki?..  Onların bu sonu gelmez küstahça  istediklerine “evet” demek, ne Allah’ın izzet-i rububiyetine, ne haşmet-i uluhiyetine ne de peygamberliğin mehabetine yakışır. Ve yakışmadığı için de ret cevabı verilmiştir. Demek ki bu küstah adamlara verilen ret cevabı hususidir, başka hissi mucizelerin Hz. Peygamber (asm)'e verilmediğine asla delil olmaz.

c. Ayın yarılması mucizesi bizzat Kur’anla sabittir.

“Kıyamet saati yaklaştı, Ay bölündü. Ama o müşrikler her ne zaman bir mucize görseler sırtlarını döner: ‘Bu, kuvvetli ve devamlı (eskiden beri devam edip gelen)bir sihirdir!’ derler.” (Kamer, 54/1)

mealindeki ayetlerin ifadesi, Ayın kesin olarak yarıldığını ve kâfirlerin de bunu inkâr edemediklerini sadece mucize yerine sihir dediklerini açıkça ortaya koymaktadır.

“Siz savaşta onları kendi kuvvetinizle öldürmediniz, lâkin Allah öldürdü. (Ey Resulüm!) Attığın vakit sen atmadın, lâkin Allah attı. Ve bunu, Allah müminleri güzel bir imtihana tâbi tutmak için yaptı. Şüphesiz ki Allah hakkıyla işitir ve bilir.” (Enfal, 8/17)

mealindeki ayette de Hz. peygamber (asm)'in Bedir savaşında müşriklerin yüzüne savurduğu bir avuç çakılın herkesin gözüne girip kaçmalarına vesile olduğuna  ve bunun bir mucize olduğuna vurgu yapma için de “(Resulüm!)  Attığın vakit sen atmadın, lâkin Allah attı.” mealindeki ifadeye yer verilmiştir.

d. Kur’an’ın ayetleri yanında, İslam alimlerinin ittifakla kabul ettikleri Hz. Peygamber (asm)'in onlarca hissi mucizesi siyer, hadis ve tarih kaynaklarında yer almaktadır. En sağlam ve güvenilir yollardan bize kadar gelen bu haberlerin hepsini yalanlamak ne dinen ne aklen ne de vicdanen mümkün değildir. Bir ayetin muhtemel manalarından birini belki de en zayıfını göz önünde bulundurarak, diğer kesin olduğu açık olan ayet ve hadislerin sarih ifadelerini göz ardı etmek hakikaten anlaşılır şey değildir.

- Elmalılı merhumun "Hz.Musa’nın elvah'ı mucizesi her peygamberde olmamıştır ve Nübüvvetin levazımı zaruriyyesinden de değildir..." ifadesinden hareketle  “mucizenin peygamberlik şartlarından olmadığını“ söylemek doğru değildir. Burada belirtilen husus şudur: Hz. Musa (as)’ya Tevrat bir defada levhalar halinde verilmiştir. Ehl-i kitap Hz. Muhammed’e de Kur’an’ın aynı şekilde bir defada inmemesinden dolayı eleştiriyorlar. Halbuki bir vahiy kitabının herhangi bir peygambere mutlaka levhalar halinde gelmesi şart değildir. İşte Elmalılı buna işaret etmiştir.

Şu ayette de Ehl-i kitabın bu arzularına işaret edilmektedir: 

“Ehl-i kitap senden, kendilerine gökten bir kitap indirmeni istiyorlar. Bu cahilliklerini çok görme! Nitekim daha önce Mûsâ’dan bundan da fazlasını istemişlerdi ve: 'Allah’ı bize açıktan göster!' demişlerdi. Bunun üzerine de zulümleri sebebiyle onları yıldırım çarpmıştı. Daha sonra kendilerine açık mûcizeler ve deliller gelmesini müteakip, bu sefer tuttular buzağıyı tanrı edindiler. Derken onlar tövbe edince, bunu da bağışladık. Ve Mûsâ’ya da onlar üzerinde âşikâr bir nüfuz ve kudret verdik.” (Nisa, 4/153)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Peygamberimizin mucizeleri olmadığını iddia ediyorlar. Bu iddialara nasıl cevap vermeliyiz?

- Peygamberimize mucize verilmiş midir? Eğer verildiyse, Kur'an'da mucize verilmediğini anlatan bir ayet olduğu söyleniyor?..

- Hz. Muhammed’in mucizeleri var da, bizim mi haberimiz yok, diyerek bazı ayetleri göstermek suretiyle Peygamber efendimize mucize verilmediğini iddia edenlere ne dersiniz?

- Kendilerine okunmakta olan kitabı sana indirmemiz onlara yetmiyor mu, (Ankebut 29/51) mealindeki ayete göre, Peygamberimize (asv) hiç mucize verilmemiş midir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet