Korku insan nasıl yener?

Ben kavgalardan aşırı derecede korkan bir insanım. Kavgalara karşı ya da tartışmalara karşı korku insan nasıl yener. Kavgayı hissettiğim an yani biriyle tartışmaya gireceğimi bildiğimde sesim kesiliyor, yüzüm, ellerim falan titriyor ve o an söyleyeceklerim bloke oluyor. Ayrıca kavganın büyümesi ve rezil olmaktan korkuyorum. Gerçekten sizin bana vereceğiniz çözüm ne? Bir de dini bakış açıdan bu nasıl?

Değerli kardeşimiz,

Bu duyguyu yaşamanız çok insani bir durum. Çünkü birçok insan tartışmalardan, kavgadan veya yüksek sesli çatışmalardan korkar. Bunun nedeni ise geçmişte yaşadığı, duyduğu gördüğü tehlikelerden kaynaklanır. Bilinçaltı tehlike sinyali verir, özellikle de çocuklukta ya da geçmişte benzer durumlarda kötü deneyimler yaşandıysa. Sizin yaşadığınız blokaj; yani titreme, konuşamama, bir savunma mekanizmasıdır. Adı da var: donakalma tepkisi. Bu çok yaygındır ve utanılacak bir şey değildir.

Size tavsiyelerimiz şunlardır:

1. Korkuyu Tanıyın ve Kabul Edin

İlk adım, hissettiğiniz korkunun “mantıksız” olmadığını kabul etmektir. Çünkü korku aslında size bir şey söylüyor: “Bu durum tehlikeli olabilir.” Ancak burada beyniniz, bir tartışmayı sanki fiziksel bir saldırı gibi yorumluyor. Beyin bunu yanlış alarm olarak algılıyor olabilir.

Oysaki bu sadece bir sinyaldir. Burada kendinize şu soruyu sorun: “Ben gerçekten bir tehdit altında mıyım, yoksa sadece anlaşmazlık mı yaşıyoruz?”

2. Küçük Tartışmaları Pratik Edin

Kavga etmek zorunda değilsiniz, ama fikir ayrılıklarını küçük dozlarla pratik edebilirsiniz.

Mesela bir arkadaş ortamında veya bir forumda ufak bir konu hakkında fikir ayrılığı yaşayın ve tepki verin. “Ben farklı düşünüyorum çünkü...” gibi cümlelerle başlayın. Bu size duygusal olarak, kavgaya girmeden de konuşabilirim, pratiği kazandırır.

3. Beden Tepkilerinizi Yönetmeyi Öğrenin

Tarif ettiğiniz şey (titreme, konuşamama) aslında vücudun “tehlike var” sinyali veriyor.

Tehlike olunca da Allah’ın insanın bedenine koyduğu sinyal sistemi sayesinde insan önlem alabilir. Böyle durumlarda birisi zihinsel diğeri de bedensel iki şey yapabilirsiniz.

Önce zihinsel olarak şunu düşünebilirsiniz.

“Allah birdir. Başka şeylere müracaat edip yorulma. Onlara tezellül edip (kendini alçak tutup) minnet çekme. Onlara temelluk edip (dalkavukluk edip) boyun eğme. Onların arkasına düşüp zahmet çekme. Onlardan korkup titreme. Çünkü Sultan-ı Kâinat birdir.

Her şeyin anahtarı O’nun yanında, her şeyin dizgini O’nun elindedir. Her şey O’nun emriyle halledilir. O’nu bulsan, her matlubunu (istediğini) buldun; hadsiz minnetlerden, korkulardan kurtuldun.” (Mektubat, Yirminci Mektup, Birinci Makam)

İkinci olarak korku anında yapılacak en faydalı şeylerden birisi ise nefes tekniklerini devreye sokmaktır. Mesela

Önce 4 saniye burundan derin nefes alın, 4 saniye tutun, 6 saniyede ağızdan yavaşça verin.

Bunu 3-4 kez yaparsanız, kalp atışlarınız yavaşlar, zihniniz berraklaşır.

4. Sınırlarınızı Belirlemeyi Öğrenin

Kavga etmek bir zorunluluk değil. Sağlıklı bireyler fikir ayrılığı yaşar ama kavga etmeden tartışabilir. Korkunu yendikçe şunu öğreneceksin:

“Ben haklarımı savunabilirim, bağırmadan da etkili olabilirim.”

İslam’da kavga etmek pek tavsiye edilmez. Aksine, öfkeyi yutmak, sabırlı olmak ve nezaketli olmak övülür. Kuran-ı Kerim bu konuda şunu söyler:

“Öfkelendikleri zaman öfkelerini yenenler ve insanları affedenlerdir. Allah iyilik yapanları sever.” (Ali İmran 3/134)

Unutmayın bu gibi durumlar, biz aczimizi ve zayıflığımızı, kul olduğumuzu, kendimize hakim olmadığımızı da hatırlatıp, kulluğumuzu daha da güçlendirmemize yardım eder.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet