Müminler cehennemden çıkınca orası boş mu kalacak?

- Bu ayeti açıklar mısınız?
- Bildiğim kadarıyla cehennemin 1. katı olan “Cehennem” isimli yere kafirler girmeyecek sadece günahkar müminler girecek ve sonra müminler oradan çıkınca boş kalacak.
- Ama Ankebut suresini okurken bir ayet dikkatimi çekti Arapçasına baktım ve aklım ermedi.
“E leyse fî cehenneme mesven lil kâfirîn” yani “Cehennemde kâfirlere yer mi yok!” Madem cehenneme müminler girecek ve kafirler orada olmayacak neden ayette “Cehennemde kafirlere yer mi yok!” buyuruluyor?
- Bizim bugün dediğimiz gibi cehennem diye genelleme mi yapılıyor diye düşündüm ama hayır çünkü birçok ayette gerektiğinde Haviye gerektiğinde Leza, Hutame, Cahim, Sekar kelimeleri kullanılıyor.

Değerli kardeşimiz,

Kuran-ı Kerim'de pek çok ayette kâfirlerin ebedi olarak cehennemde kalacağı ifade ediliyor. Örneğin Beyyine, 6. ayette ehl-i kitap ve müşriklerden olan kâfirlerin cehennemde ebedi olarak kalacağı bildiriliyor.

Dolayısıyla cehennemi sadece müminlerin alanı olarak görmek doğru değil. Haviye, leza, sakar gibi ifadeler de cehennemin katlarını değil, özelliklerini ifade eden sıfat mahiyetindeki isimlendirmelerdir...

Şüphesiz cehennemin farklı derekeleri var, ama bu isimler hepsi için geçerlidir...

Soruda geçen ayetin meali şöyledir:

“Allah hakkında yalan yanlış şeyler uyduran yahut kendisine hakikat geldiğinde onu yalan sayandan daha zalimi kimdir! Cehennemde inkârcılar için kalacak yer mi yok!” (Ankebut, 29/68).

Bilindiği üzere, her makamın bir makalesi / sözü vardır. Belagat da “mukteza-yı hâle mutabakattan ibarettir.”

Bu açıdan bakıldığında ilgili ayette cehennemin gerçek boyutu değil, inkârcıların yollarını daraltan bir ifadedir. Burada “cehennemde bir zaman olur ki, bazı zalim ve kâfirlere yer kalmaz” vesvesesine karşı değil, gidecek başka yerleri olmadığına dikkat çekmektir.

Nitekim makamın muktezasına uygun bir makamda şu ayete de yer verilmiştir:

“O gün biz cehenneme ‘Doldun mu?’ diyeceğiz. Cehennem de ‘(Cehennemi hak eden) daha fazla adam var mı?’ diyecek.” (Kaf, 50/30)

Bazı günahkâr müminler cehenneme girecek ancak cehennemden çıktıktan sonra kâfirler ebedi olarak orada kalacaktır.

Ayrıca, cehennemin farklı isimleri ve tasvirlerinin bulunması, onun çeşitli özelliklerini ve azap şekillerini ifade etmektedir. Bu isimler, cehennemin derinlikleri ve şiddeti ile ilgili farklı boyutları açığa çıkarmaktadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet