Allah’ın bize ihtiyacı yoksa neden yarattı?

Soran : Ahmet Özden.

Tarih: 20.07.2017 - 00:02 | Güncelleme: 21.04.2018 - 09:17

- Allah’ın bize ihtiyacı yoksa o halde biz neden varız, neden yarattı?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

- İhtiyaç: Kapatılması gereken bir gedik, giderilmesi gereken bir eksiklik anlamına gelir. Bir muhtaç olarak iş yapmak, herhangi bir gediği kapatmak, bir eksikliği gidermek demektir.

O halde Allah muhtaç değildir. Çünkü;

a) Allah ezeli bir varlıktır. Var olmaya ihtiyacı olmadığı gibi, hiçbir eksikliği de yoktur. Çünkü, eksiklik ve ihtiyaç, yaratılmışların özelliğidir.

b) Her yapılan iş ihtiyaçtan kaynaklanmıyor. Mesela, Şair bir insan muhtaç olduğu için şiir yazmaz. Çünkü şiir yazmakla herhangi bir ihtiyacını gidermiyor.

Keza bir ressam, resim yaparken ihtiyacından dolayı bunu yapmıyor. Bilakis, bu şair ve bu ressam kendi maharetini kuvveden fiile çıkarmak için bu şiiri yazmış ve bu sanat tablosunu resmetmiştir.

Bunun gibi, Allah bizim varlığımıza muhtaç değildir. Öyle bir gereği de duymuş değildir. Ancak Allah sonsuz kudret, ilim ve hikmeti gibi bin bir isim ve sıfatlarının tecellilerini, nakışlarını görmek istedi. Bunun için -deyiş yerindeyse- bin bir çeşit varlık yaratmıştır.

c) Evet, maharet sahibi bir insan, maharetini görmek ve göstermek istediği gibi, Allah da sonsuz güzellik ve mükemmellikte olan sıfatlarını her şeyden önce kendisi görmek istemiş ve kendisi bunu temaşa etmek için yaratıkları yaratmıştır. Ve sonra da bu sanatını şuurlu varlıklara göstermiştir.

- Ayrıca, Allah’ın kâinatı yaratmasının yalnız bir gayesi yok ki…

Bu açıklamalar, insan olarak bizim anlayabildiğimiz işin yönüdür. İsim ve sıfatları sonsuz olan Allah’ın, yaratma işinde sınırsız gayelerinin olduğunu söylemek hiç de abartılı olmaz...

d) Bununla beraber, yaratmakta bizzat bir lezzet-i mukaddese, bir memnuniyet-i mukaddese vardır.

Yani, Allah muhtaç olduğu için değil, kendine layık mukaddes ve münezzeh bir memnuniyet duyduğu için varlıkları yaratmıştır.

Bu konuyu işin uzmanı olan Bediüzzaman Hazretlerinden dinleyelim:

“Nasılki mahlukattaki faaliyet bir iştiha, bir iştiyak, bir lezzetten geliyor.

Ve hatta herbir faaliyette kat'iyyen lezzet vardır; belki herbir faaliyet, bir nevi lezzettir.

Öyle de Vâcib-ül Vücud'a lâyık bir tarzda ve istiğna-i zâtîsine ve gına-i mutlakına muvafık bir surette ve kemal-i mutlakına münasib bir şekilde hadsiz bir şefkat-i mukaddese ve hadsiz bir muhabbet-i mukaddese var.

Ve o şefkat-i mukaddese ve o muhabbet-i mukaddeseden gelen hadsiz bir şevk-i mukaddes var.

Ve o şevk-i mukaddesten gelen hadsiz bir sürur-u mukaddes var.

Ve o sürur-u mukaddesten gelen -tabir caiz ise- hadsiz bir lezzet-i mukaddese var.

Hem o lezzet-i mukaddeseden gelen hadsiz terahhumdan, mahlukatın faaliyet-i kudret içinde ve istidadları kuvveden fiile çıkmasından ve tekemmül etmesinden neş'et eden memnuniyetlerinden ve kemallerinden gelen ve Zât-ı Rahman-ı Rahîm'e ait -tabir caiz ise- hadsiz memnuniyet-i mukaddese ve hadsiz iftihar-ı mukaddes vardır ki, hadsiz bir surette, hadsiz bir faaliyeti iktiza ediyor.” (bk. Mektubat, s. 86-87)