Yeminle başkasının hakkını alan cehennemlik mi?

- Böyle bir hadis var mı; nasıl anlamalıyız?
“Yemin ederek bir müslümanın hakkını alan kimseye, Allah cehennemi vâcip kılar, cenneti de haram eder.” (Müslim, İman 218)

Değerli kardeşimiz,

Evet, böyle bir sahih hadis-i şerif vardır.

Ebû Ümâme İyâs İbni Sa’lebe el-Hârisî (ra)’den rivayet edildiğine göre Rasûlullah (asm) şöyle buyurdu:

« مَنِ اقْتَطَعَ حَقَّ امْريءٍ مُسْلمٍ بيَمِينِهِ فَقدْ أَوْجَبَ اللَّه لَه النَّارَ ، وَحَرَّمَ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ »

فقال رجُلٌ : وإِنْ كَانَ شَيْئاً يسِيراً يا رسولَ اللَّه ؟ فقال :

« وإِنْ قَضِيباً مِنْ أَرَاكٍ »

“Yemin ederek bir Müslümanın hakkını alan kimseye, Allah cehennemi vâcip kılar, cenneti de haram eder.”

Bir adam dedi ki:

- Ya Resûlallah! Şayet o küçük ve değersiz bir şey ise?

Bunun üzerine Peygamberimiz:

“Misvak ağacından bir dal bile olsa böyledir.” buyurdu. (Müslim, İmân 218)

Hadiste geçen yemin, yalan yere edilen yemindir. Yalan yemin ile veya helal olmayan herhangi bir yolla, bir Müslümanın hakkını almak, zulümdür. Yalan yere yemin eden kimse, bu hareketinin helal olduğuna inanarak böyle davranırsa, dinden çıkar, kâfir olur. Bu takdirde ebediyyen cehennemde kalır. Yemini helal görmez, fakat bile bile yalan yere yemin ederse, o takdirde de bu yalancılığının ve zulmünün cezasını cehennemde çeker. Ancak, ebediyyen cehennemde kalmaz. Allah Teâlâ’nın, böyle bir kimseye cehennemi vacip, cenneti haram kılmasının sebepleri bunlardır.

Bir Müslümanın alınan hakkını sadece maddi haklardan biri olarak düşünmek doğru olmaz. Müslümana yapılan iftira, haksız yere verilen ceza, namus ve haysiyetine söz söylemek gibi şeyler de birer haktır. Hatta bunlar, maddi şeylerden daha önemli ve önceliklidir.

Peygamber Efendimiz'in (asm) "Müslüman bir kimsenin malı" sözüyle, gayri müsliminin malını helal saydığı gibi bir anlam çıkarmak asla doğru değildir. Malı haksız yere elinden alınan kim olursa olsun, onu alan kimse haram yemiş sayılır ve  cezası da Müslüman veya gayri müslime göre değişmez.

Allah'ın bir kimseye kızması, ona azap etmesi demektir. Allah'ın azabı kıyamet gününde o kişiyi cehenneme koyması suretiyle gerçekleşir. Bir insan mümin de olsa büyük günah işlemişse cehenneme girmeyi hak eder. Ancak günahı sebebiyle ebediyen cehennemde kalmayıp, cezasını çektikten sonra neticede cennete girer.

Buna göre;

- Başkalarının hakkını gasbetmek haramdır. Hakkın azı da çoğu da müsavidir.

- Helal olduğuna inanarak yalan yere yemin eden ve başkasının malını gasbeden kimse, iman dairesinin dışına çıkar ve ebediyen cehennemde kalır. Ancak helal saymayan ve tövbe eden böyle değildir.

- Davada önce davacı, sonra davalı dinlenir; gerekirse yemin ettirilir.

- Bir davada delil getirmek davacıya aittir. 

- Yalan yere yemin etmek en büyük günahlardan ve haramlardandır.

- Büyük günahlardan birini işleyen mümin de cehenneme girer; fakat ebediyen orada kalmaz. (bk. Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay., H. No: 216 ve 1717)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet