Panenteizm yalnızca inanç mı? 

Sorum Panteizm değil Panenteizm ile ilgili.
- Allah yaratmada isimlerine ve sıfatlarına bağlı mıdır? Allah’ın isimlerine ve sıfatlarına bağlı olduğunu söylemek yerine isimlerinin ve sıfatlarının Allah’a bağlı olduğunu söylesek olmaz mı? Allah isimlerine ve sıfatlarına bağlı ise nasıl mutlak güce sahip olabilir? Mutlak güç her şeyden bağımsız olmakla mümkündür.
- Allah’ın isim ve sıfatlarında acizlik olmamasına rağmen acizliği yaratması isim ve sıfatlarına bağlı olmadığının delilidir.
- Panenteizm inancı biraz gerçek, biraz yanlış olamaz mı? Allah her şeyi isimlerine ve sıfatlarına göre yarattığına değil de bazı şeyleri isimlerine ve sıfatlarına göre yarattığına inanmak neden yanlıştır?

Değerli kardeşimiz,

"Subuti sıfatlar" ifadesi, yaratma alanında yaratan ile yaratılanlar arasındaki müşterek sıfatlar için kullanılır. Örneğin var olmak, hayat, ilim, görme, işitme, kudret gibi sıfatlar müşterektir. Ancak bu müşterek sıfatların tanımsız mutlak doğaları Allah’a aittir. Tanımlı ve sınırlı doğaları ise yaratılanlarda açığa çıkar.

Dolayısıyla ilim sahibi olsalar da bilmediklerinin cahilleridirler ya da görseler bile görmediklerinin körüdürler. Bazı şeylere görece güç yetirseler de mutlak anlamda hiçbir şeye güç yetiremezler. Acizlik mutlak anlamda tüm yaratılmışlarda ortaya çıkar.

Bu nedenle bazı şeyleri zatının şeyleri yaratmasından açığa çıkan isim ve sıfatlarla olduğu anlayışı değil de tüm yaratılmışların bunların sonucunda var olmakta olduğunu kabul etmek gerekmektedir. Bu noktada acizlik mutlaktır. Yoksa her var edilen belli göreceliklerde sıfatları aksettirir.

Bu subuti sıfatların mutlaklığında ilahi zata dayalı bağımsızlık vardır. "Her şey ondandır" anlamında panenteistik bir yaklaşım doğru kabul edilebilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet