Öz mü, kabuk mu?

Değerli kardeşimiz,

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ ف۪ى رَسُولِ اللّٰهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ  "Andolsun ki, Allah Rasulünde sizin için güzel bir örnek vardır." (Ahzab, 33/21)

Cevizin kabuğu olur, bir de kabuğun içinde özü vardır. İslamiyet’in meseleleri içinde işin özü ve esası olanlar olduğu gibi, aynı meselenin kabuğu da söz konusudur.

Hz. Peygamberin (asm) yaşadığı devre “asr-ı saadet” denir. O nurlu asır, İslam’ın model asrı olarak diğer asırlara bir hüsn-i misaldir. Günümüz şartlarında o asrı bire bir yaşamak meselesi zaman zaman tartışılmaktadır. Kanaatimizce her devrin kendine göre şartları vardır, bire bir modelleme yapmaya çalışmak uygulamada bir kısım sıkıntılar getirebilir.

Sözgelimi yerde yemek ve çatal kaşık kullanmamak o günkü toplumun bir örfüdür. Din ise bize “besmeleyle başlamak, önünden yemek, sonunda elhamdülillah demek” gibi esaslar getirmiştir. Bundan dolayı o asırdan neleri alıp neleri almayacağımıza dikkat etmek gerekir. İki misalle buna bakmaya çalışalım:

Birinci Misal: Hazreti Peygamber (asm) ata, deveye binmiştir. Bundan hareketle günümüzde de mutlaka at ve deveye binmek lüzumunu çıkarmak ve otomobil, tren gibi vasıtaları bidat saymak, öz varken kabuğa yönelmek olur.

İkinci Misal: Hazreti Peygamber (asm), içinde yaşadığı toplumun kıyafeti üzere idi. Bundan gaflet ile dünyanın her tarafındaki bütün Müslüman milletleri tek tip kıyafette toplamaya çalışmak, O Yüce Peygamberin gönderiliş gayesini bilmemek sayılır.

İsteyen elbette günümüzde de o devirdeki Arap kıyafetine girebilir. Bizim nazara vermek istediğimiz, bu konuda geniş düşünülmesi ve “Sünnete ittiba” görüntüsü altında taassuba düşülmemesidir.

Evet, özü bulmayan kabuk ile oyalanır. Hakikati tanımayan hayallere sapar. İstikametli yolu göremeyen ifrat ve tefrite düşer. Dengesiz ve ölçüsüz olan, çok aldanır, aldatır. (bk. Nursi, Muhakemat, s. 48)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet