Kelimelerin seçimi neden ehemmiyetlidir?

Değerli kardeşimiz,

Kur'an-ı Kerim, Asr-ı saadette (Hz. Peygamber devrinde) yaşanan olaylarla bütün zamanlara mesajlar sunar, her devre fayda verecek değerlendirmelerde bulunur. Mesela, şu ayete bakalım: 

يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا لاَتَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انْظُرْنَا

“Ey iman edenler! ‘Râina’ demeyin, ‘unzurna’  (bize bak) deyin.” (Bakara, 2/104)

Sahabiler, Hz. Peygambere (asm) “râina” yani “bizi gözet, bize telkin ettiğin şeyleri teenni ile anlat ki anlayalım” diyorlardı. Yahudiler bunu işitince dillerine doladılar ve hakaret gayesiyle Hz. Peygambere bununla hitap ettiler. Veya “Raîna” şeklinde biraz uzatarak İbranice bir kelime ile küfretmeye kalktılar. (İbn Kesir, Tefsîru'l-Kur'ani'l-Azîm, I, 148)

Ayet, Hz. Peygamber (asm) zamanında yaşanmış bir olayla alakalıdır, bu yönüyle tarihseldir. Ama verdiği mesaj itibarıyla evrenseldir, bütün zamanlara bakar ve hitap eder.

Yusuf Kaplan "Dil"iniz yoksa elbette göremezsiniz!” derken önemli bir inceliğe dikkat çeker. (bk. Yusuf Kaplan, "Dil"iniz Yoksa Elbette Göremezsiniz!”, Yeni Şafak Gazetesi, 23 Ocak 2009) Kültür savaşının önemli bir alanı, kelimelerdir. Mesela Avrupa "Empire Ottoman" (Osmanlı İmparatorluğu) der. Hâlbuki “Osmanlı İmparatorluğu yoktur, Devlet-i Âliyye vardır.” (Meriç, Sosyoloji Notları, İletişim Yay. İst. 2013. s. 290)

Ayetin manasından mülhem olarak şunları söyleyebiliriz:

"Ey ehl-i iman! Hayatınız ehl-i küfre benzemediği gibi, kelimeleriniz de onlara benzemesin. 'Tabiatın işi, doğa'nın eseri' demeyin, 'Allah'ın san'atı' deyin. 'İçgüdü' demeyin, 'ilham' deyin. 'Şeker Bayramı' demeyin, 'Ramazan Bayramı' deyin..."

Öyle görülüyor ki, hayat tercihlerden ibarettir. Bu tercihin önemli bir alanı ise kelimelerdir. Savaşta merminin havaya değil, hedefe yöneltilmesi misali, kelimelerimiz de özenle seçilmeli, belli bir hedefe yöneltilmelidir. Şunu unutmamak gerekir: Seçmeden kullanılan kelimeler, saçmaya dönüşebilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet