Kafir için azabı az olsun demek küfür mü?

Kafirlere "Azabı az olsun." demek küfür mü? Diyelim ki batıl anlayışlarını değil elbette ama bazı güzel huylarını çok sevdiğimiz fakat kafir olarak vefat ettiğini bildiğimiz bir gayrimüslim dostumuz var. Bu dostumuzun da tüm kafirler gibi ebediyen cehennemde kalacağını bilerek "Tamam, ebedi cehenneme girecek. Fakat en azından azabı diğer azılı kafirlere nispeten daha az olsun. Mesela Ebu Talip gibi." düşüncesiyle böyle bir istekte bulunmamız uygun mu?

Değerli kardeşimiz,

1. “Kâfirin azabı az olsun” demek küfür mü?

Hayır, bu söz kendi başına küfür değildir.

Ancak bunun nasıl ve hangi niyetle söylendiği önemlidir.

Bir Müslümanın: İslam dininden haberi olduğu halde iman etmeyen bir kafirin iman etmeden bağışlanacağını ya da cehennemde hiç azap görmemesi gerektiğini düşünmesi küfre yol açabilir; çünkü bu, açık naslarla çelişir.

Fakat: “Allah zaten azap verecek; ben sadece onun azabının daha hafif olmasını diliyorum.”, “Ebedî azabı hak ettiğini biliyorum ama yine de acı çekmesinin bir miktar hafiflemesini temenni ediyorum.” gibi bir düşünce küfür olmaz, çünkü bu, Allah’ın hükmünü inkâr etmek değil, sadece merhamet duygusunun bir tezahürüdür.

2. Kafirler cehennemde eşit midir?

Hayır, eşit değildir.

Kuran ve sünnete göre kâfirlerin azabı farklı derecelerdedir.

“Cehennemin dereceleri vardır.” (Nisâ 4/145)

Resulullah (asm), Ebu Talib’in azabının en hafif azap olduğunu bildirmiştir.

Hz. Abbas, Ya Resulallah! Amcan Ebu Talib’e herhangi bir şeyle fayda verdin, yarar sağladın mı? Çünkü o daima seni korur ve senin için düşmanlarına karşı öfkelenirdi, demiş, Resulullah (asm) Efendimiz de “Evet, o şimdi topuklarına kadar dibe yakın ateşten bir çukur içindedir. Eğer ben olmasaydım, muhakkak o cehennemin derin çukurunda olacaktı” buyurmuştur. (Buhari, Edeb, 115; Müslim, İman, 209)

Dolayısıyla bir kâfirin diğerine göre daha hafif bir azap görmesi mümkündür ve nasslarla sabittir.

Bu da bir kafirin cehennemdeki azabının hafiflemesi için dua edilmesinin mahiyetinin mümkün bir şey olduğunu gösterir.

3. İslam’dan haberi olmayanlar / yeterince ulaşmayanlar

“Biz peygamber göndermediğimiz hiçbir halkı cezalandırmayız.” mealindeki İsra surenin 15. ayetinde, Allah’ın kimseye haksızlık etmeyeceği vurgulanmıştır. 

İslam’ı hiç duymayanlar, Peygamberi yanlış ve bozuk anlatımla duyduğu için gerçeği tanıyamayanlar, İslam’ın hakikatine ulaşma imkânı olmayanlar “ehl-i fetret” hükmündedir.

Fetret ehlinin durumuyla ilgili olarak, Maturidi gibi bazı alimler sadece Allah’a iman etmekle sorumlu olduklarını söylerken Eşari gibi bazı alimler ise bunlardan da sorumlu olmayacağını ifade ederler. Son hüküm ise Allah’ın adalet ve rahmetine bırakılmıştır.

4. Dünyadaki sıkıntılar kafirin azabını hafifletir mi?

Evet, bu mümkündür. Çünkü Allah’ın bir ismi “el-Adl”dir (tam adalet sahibi). Hiç kimseye çektirdiğinden fazla ceza vermez.

Bir kâfirin, mazlum olarak ölmesi, büyük acılar çekmesi, zulme uğraması, bedenen ve ruhen ağır sıkıntılar yaşaması, insanlığa yaptığı güzellikler gibi durumlar, bazı alimlere göre cehennem azabının bir kısmına denk gelebilir veya hafiflemesine sebep olabilir.

Bu da onun için “azabının daha hafif olması” duasını makul bir zemine oturtur.

5. Bir Müminin, kâfir bir yakınının azabının hafiflemesi için dua etmesi uygun mu?

Evet, uygundur. Küfür değildir. Çünkü bu dua:

“Onu affet” duası değildir (bu yasaktır), “Cennet ver” duası değildir (bu imansız mümkün değildir), “Ebedî azaptan kurtar” duası değildir (bu nasslara aykırıdır).

Sadece, “Ya Rabbi bu kişi küfre girerek azabı hakketmiş, adaletinle elbette azap vereceksin; fakat bu kişiye azabını rahmetinle dilediğin ölçüde hafif kıl” demektir.

Bu ise helâldir, merhamettir, insaniyettir ve rahmete uygun bir dilektir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet