Günümüzde bayağılaştırılan günahları nasıl anlatmalıyım?

Değerli kardeşimiz,

Maalesef günümüzde birçok günah, toplumda sıradanlaşmış gibi gösteriliyor. Diziler, reklamlar ve sosyal medya paylaşımları, insanların yanlış davranışlara karşı duyarsızlaşmasına yol açıyor. Örneğin, bir zamanlar ayıp sayılan davranışlar artık “normal”miş gibi algılanıyor.

Günahların Normalleştiğini Anlatmak

Öncelikle farkındalık kazandırmak önemlidir. İnsanları suçlamadan, günahların nasıl normalleştiğini göstermek etkili olur. Örneğin şöyle denebilir:

“Bazı davranışlar o kadar normalleşti ki artık yanlış olduğunu fark edemiyoruz. Tekrarlanan davranışlar alışkanlık hâline gelir ve toplum da bunu sıradan bir şeymiş gibi görmeye başlar.”

Ardından somut örnekler verilebilir:

- Gıybetin sosyal medya yorumlarında sıradanlaşması
- İsrafın tüketim kültürü altında görünmez hâle gelmesi
- Yalanın “beyaz yalan” gibi hafifletici isimlerle sunulması
- Eskiden gayrimeşru ilişkiler toplum tarafından kabul edilmezken, bugün çoğu kişinin ilgisiz kalması.

Böylece siz, yanlış davranışların aslında normal olmadığını, fakat medya ve çevrenin etkisiyle öyle algılandığını fark edebilirsiniz.

Günahların Zararlarını Anlatmak

Çok etkili bir yöntem de günahların sonuçlarını göstermek. İnsanlar genellikle davranışların sonuçlarını düşünmeye eğilimlidir. Ancak sadece ahirette verilecek cezayı değil, günahların aynı zamanda ahlaki, bireysel ve toplumsal sonuçlarını göstermek de, farkındalığı artırır.

Örnekler:

- Gıybet, güven erozyonuna yol açar; insanlar birbirine güvenmez.
- İsraf, kaynakların tükenmesine ve bencilliğe sebep olur.
- Aldatma, zina, kumar, içki gibi davranışlar, evliliklerin boşanmayla sonuçlanmasına yol açar; günümüzde boşanmaların yaklaşık %40’ı bu tür sebeplerden kaynaklanıyor.
- Kız-erkek arkadaşlıkları, sürekli aklın bir diğerinde olması, kıskançlık ve aldatılma korkusu gibi olumsuz duygulara sebep olur.

Bu şekilde günahların dünya hayatındaki zararlarını göstererek, normal algısını kırabilirsiniz.

Üslup ve Yaklaşım

Şunları uygulamak uygundur:

- Konuyu kişisel saldırı hâline getirmemek, bazıları, tolumda, ailede, sosyal medyada gibi bir forum kullanarak genel toplumsal bir durum olarak anlatmak.
- Örneklerle somutlaştırmak; medya ve sosyal alışkanlıkların etkisini göstermek.
- Günahları ahlaki, bireysel ve toplumsal boyutlarıyla birlikte anlatmak.
- İnsanları korkutmak yerine farkındalık kazandırmayı hedeflemek.

Bu yöntemler, günahların normal algısını yıkmaya yardımcı olacaktır.

Rol Model Olmak ve Canlı Örnekler Sunmak

Günahın normalmiş gibi algılanmasını kırmanın bir diğer etkili yolu, rol model olmak ve iyi örnekleri görünür hale getirmektir:

1. Devlet ve Toplumsal Kurumlar:

Medya ve eğitim politikalarıyla sağlıklı, erdemli davranışları teşvik etmek.

Kamusal alanlarda yanlış davranışlara karşı yaptırımların ve bilinçlendirme kampanyalarının uygulanması.

2. Aile ve Komşular:

Evde, aile içinde ve komşuluk ilişkilerinde iyi davranışları yaşamak ve çocuklara örnek olmak.

Aile bireyleri arasında güven, saygı ve sorumluluk değerlerini pratiğe dökmek.

3. Öğretmenler ve İşverenler:

Okulda ve iş yerinde ahlaki ve etik değerleri uygulamalı olarak göstermek.

Çalışanlara ve öğrencilere doğru davranışın ödüllendirildiğini, yanlış davranışın ise sonuçlarının olduğunu göstermek.

4. Toplumsal Etkinlik ve Cemiyetler:

Camilerde, derneklerde, sivil toplum kuruluşlarında güzel örnekleri teşvik etmek.

Toplumu rahatsız eden davranışlara karşı kolektif farkındalık projeleri yürütmek.

5. Bireysel Yaşantıda Canlı Örnek Olmak:

Sözle değil, davranışla öğretmek. Bizim kendi yaşantımızda dürüstlük, yardımseverlik ve adalet gibi erdemleri uygulamamız, çevrenin gözünde somut bir referans oluşturur.

İnsanlar, yapılan yanlışları gördüklerinde sadece uyarılmak yerine doğru örneği gözlemleyerek öğrenir.

Dua ile Mukabele Etmek

Toplumda gördüğünüz yanlış ve günahlar karşısında doğrudan müdahale imkânınız yoksa, duanın gücünden yararlanabilirsiniz:

Kötüye veya günaha uğrayanlar için dua etmek, kalpten yapılan bir destek ve yardım arayışıdır.

“Allah, yaptıkları yanlışın etkilerini hafifletsin, onları doğruya yönlendirsin” şeklinde niyetle dua etmek hem kişinin kalbini hem de çevresini etkiler.

Bu yöntem, doğrudan müdahaleye imkân olmayan durumlarda etkin bir farkındalık ve iyileştirme aracıdır.

Üzüntüyü Olumsuzlaştırmadan Karşılamak

Günah veya yanlış davranışları gördüğünüzde duyulan üzüntü, tepkisel bir öfkeye dönüşmemelidir:

Üzüntü, farkındalık ve duyarlılığın bir göstergesidir; fakat savunmaya geçmek veya yargılamak yerine sakin kalmak önemlidir.

İnsanlara yanlışlarını hatırlatırken duygusal baskı değil, farkındalık meydana getirecek bir üslup kullanılmalıdır.

Bu yaklaşım hem kendi ruh sağlığınızı korur hem de muhatabın öğrenmeye açık hâlde kalmasını sağlar.

Şefkat ve Merhametle Karşılık Vermek

Yanlış veya günah gördüğünüzde, tepkiyi merhamet ve şefkat eksenli kurmak etkilidir:

İnsanların hata yapabileceğini bilerek, onları yargılamadan doğruya yönlendirmek.

Merhamet, farkındalık yaratırken kalplere daha derin etki eder; çünkü insanlar cezadan değil, iyilikten etkilenir.

Bu yaklaşım, toplumda sevgi ve anlayışa dayalı bir öğretim modeli oluşturur, günahın normalleşmesini önlemenin en etkili yollarından biridir.

Bu ve benzeri yol ve yöntemlerle günahların normalmiş gibi algılanmasını bozmak için sadece anlatmak değil, görsel, davranışsal ve toplumsal rol modellerle de farkındalık yaratılabilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet