İslam'da mirası anlatır mısınız?

Değerli kardeşimiz,

يُوص۪يكُمُ اللّٰهُ ف۪ٓى اَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ اْلاُنْثَيَيْنِ 

“Evladınıza miras taksiminde Allah size şunu tavsiye ediyor: Mirasta erkeğe, kadının iki katı pay vardır.” (Nisa, 4/11)

Ayette “tavsiye ediyor” denilmesi, bunu bir emir olmaktan çıkarmaz. Mesela üst makamda olan biri alt makamda olan birine “şöyle yapılması ricasıyla” diye bir yazı gönderdiğinde, bu rica bir emir olarak değerlendirilir.

Kur'an-ı Kerim'de yer alan bu hüküm, İslamı tenkit etmek isteyenlerce zaman zaman gündeme getirilir, kadına yarı pay verilmesi kadının hakkının tam verilmemesi gibi değerlendirilir. Hâlbuki meselenin özü şudur:

İslama göre evin masraflarını karşılamak erkeğin omuzlarındadır. Böyle olunca mirasta kadının iki katı alması yükünü hafifletecek, evin iaşesini daha kolay temin edecektir.

Öte yandan evin hanımı her ne kadar kendi ailesi tarafından gelecek mirasta erkeğin yarısını alsa da kocasının alacağı fazlalıkla bunu telafi edecektir.

Bununla beraber şu noktalar da göz ardı edilmemelidir:

- Kadına mirastan pay verilmeyen cahiliye toplumunda erkeğin yarısı kadar verilmesi çok ileri bir adımdır.

- İslam'da miras hukuku “feraiz ilmi” adıyla meşhurdur. Bu ilim incelendiğinde, kadının erkekle aynı payı aldığı durumlar olduğu da görülecektir.

- Miras, günümüzde rızaya dayalı olarak varisler arasında eşit olarak bölüştürülebilir.

- Hatta varislerden bir kısmı kendi rızalarıyla bazı erkek veya kız kardeşleri lehinde fedakârlık yapabilir.

- Kur'an kadına erkeğin payının yarısını verirken, bazı Müslüman kimselerin kız çocuklarına mirastan hiç vermemeleri, tam bir cahiliye zihniyetidir.

Not: Günümüz hukuk sisteminde İslam miras hukuku resmi olarak uygulamada olmamakla beraber, fertler isterlerse karşılıklı rızaya dayalı bir şekilde kendi aralarında bunu uygulayabilirler.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet