Kur'anın evrenselliği ne demektir?

Değerli kardeşimiz,

قُلْ يَٓا اَيُّهَا النَّاسُ اِنَّمَٓا اَنَ۬ا لَكُمْ نَذ۪يرٌ مُب۪ينٌ

“De ki: Ey insanlar! Ben size ancak apaçık bir uyarıcıyım.” (Hac, 22/49)

Kur'an, bütün insanlara son ilahi mesajdır. Araplar her ne kadar onun ilk muhatapları ise de tek muhatabı değillerdir. Buna kısaca “Kur'anın evrenselliği” denir. Güneş on dört asır evvelinde dünyayı aydınlatıyordu, bugün yine aydınlatıyor, yarın da aydınlatmaya devam edecek. Benzeri bir durum İslam güneşi için geçerlidir.

Onun evrenselliğinde şu gibi noktalar öne çıkmaktadır:

1. O, dayanağı itibarıyla evrenseldir, çünkü âlemlerin Rabbinin kelamıdır.

2. O, hitabında evrenseldir. İlk muhatapları Arap olmakla beraber “Ey Araplar” diye hitap etmez, “Ey insanlar!”, “Ey iman edenler!” şeklinde umuma hitap eder. (Mesela bk. Bakara 2/22, 104, 153, 168, 172, 178, 183, 208, 254, 264; Nisa 4/1, 133; A’raf 158; Hac 22/1; Yunus 10/57, 104, 108; Hucurat 49/1, 2, 6, 10, 11, 12, 13…)

3. O, fıtrata hitap ettiği için evrenseldir. Fıtrat ise bütün zamanlarda aynı özellikler gösterir. Mesela ,yalanı yasaklar. (Hac, 22/31) Bu yasak, bütün zamanlarda geçerli olan bir yasaktır. Çünkü yalan her devirde kötüdür.

4. O, meseleleri çözmesinde evrenseldir. Mesela, ilk nazil olduğunda ırkçılık problemini çözmüş, günümüzde de aynı esaslarla çözmeye devam etmektedir. (Misal olarak Hucurat 49/10 ve 13. ayetlere bakılabilir.)

5. O, nasslar dışında aklı ve içtihadı devreye sokmasıyla evrenseldir. Çünkü ayet ve hadisler sınırlı, olaylar ise âdeta sınırsızdır. Bu sınırsız olaylara Kur'anî bir akılla, yani onun esaslarından yola çıkan aydınlanmış bir akılla çözüm üretmek mümkündür. Mesela, içki haramdır. Onun haramlığının hikmetini anladığımızda, benzeri fonksiyona sahip olan uyuşturucu ve benzerlerinin de haram olduğu sonucuna rahatlıkla varabiliriz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet