Kur'an üslûbu ile insan üslûbu arasındaki fark nasıldır?

Değerli kardeşimiz,

Kur'an Üslubu

وَاِنَّهُ لَتَنْز۪يلُ رَبِّ الْعَالَم۪ينَۜ “Muhakkak ki o (Kur’an), âlemlerin Rabbinin tenzilidir (indirdiği bir kitaptır).” (Şuara, 26/192)

Üslup, konuşma tarzıdır. Tahiru’l-Mevlevi şöyle der:

“Üslubu teşekkül etmiş, belli bir kimlik kazanmış olanların imzaları, yazılarının altında değil, satırlarının arasında bulunur." (Celâleddîn Rûmî, Mesnevî, Tercüme ve Şerh: Tâhiru’l- Mevlevî, Ahmed Saîd Matbaası, İst. 1971., s. 178.)

Kur'an'ın ifade tarzına dikkatle bakıldığında, ondaki semâvîlik ve ilâhîlik özelliği hemen kendini hissettirir. İnsanların edipleri arasında derece farkları olur. Ama Kur'an üslûbu ile insan üslûbu arasında derece değil, mahiyet farkı söz konusudur. Öyle ki, insanların en güzel konuşanı olan Hz. Peygamberin üslûbuyla, Kur'anın üslûbunu mukayese edersek, bu gerçek bütün haşmetiyle ortaya çıkacaktır. (Subhi Salih, Mebahis fî Ulûmi'l-Kur'an, Dâru'l-İlm, Beyrut, 1968. s. 34)

Mevlânâ Celâleddin Rûmî, bu gerçeği şöyle dile getirir:

"Kur'an, lisan-ı Peygamberîden sudur etmekle beraber; her kim ‘Onu Hak söylemedi. Allah kelâmı değildir.’ diyecek olursa, kâfirdir." [Rûmî, Mesnevî, (Tâhiru’l- Mevlevî tercümesi), VII, 553]

Bu İlâhî kelâmı, bütün fıtrîliğiyle bir başka dile aktarabilmek elbette mümkün değildir. Kur'an, vücut bahçesinde açılmış hakiki ve misalsiz bir gül farz edilirse, en güzel tercümesi, nihayet onun maharetle yapılmış bir resmine benzetilebilir. (Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, ts. I, 14)

Kur'an'ın meâli, okyanusun derinliğine nisbetle üstte görülen maviliği gibidir.

Kur'an, sözlerin en güzelidir. "Beyanın bir kısmında sihir vardır." (Müslim, Cum'a, 47) hadisinden hareketle, en büyüleyici ifadelerin Kur'an'da yer aldığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Pek çok inatçı edibin, Kur'an uslûbu karşısında ona teslim olmalarında bu sır vardır. Günümüzde de İslâm'ı seçen pek çok araştırmacı, Müslümanların hayat tarzından hareketle değil, Kur'an'ın esaslarından hareketle Müslüman olmaktadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet