“Dünyayı kesben değil kalben terk etmek” ne demektir?

Değerli kardeşimiz,

Dünyaya Bakışta Aşırılık

بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا “Ama siz dünya hayatını tercih ediyorsunuz.”

وَاْلاٰخِرَةُ خَيْرٌ وَاَبْقٰىۜ “Oysa ahiret daha hayırlı ve daha daimîdir.” (Âlâ, 87/16-17)

Kur’an-ı Kerim'de dünya ve ahiret dengeli bir şekilde 115’er defa geçer. Ama insanların özel hayatlarında böyle bir denge tutturabilmeleri çok da kolay görülmemektedir.

Kimi insan, -Hristiyanların ruhban sınıfında ve Hind fakirlerinde olduğu gibi- tümüyle dünyayı terk ederken, kimi insan da “varsa da yoksa da dünya hayatı” (bk. Mü’minun, 23/37; Casiye 45/24.) demekte ve âdeta dünyaya tapmaktadır.

Hâlbuki “dünyayı kesben değil kalben terk etmek” düsturu, meseleyi kolay bir şekilde halletmektedir. (bk. Nursi, Mesnevi-i Nuriye, Habbe, s. 124) Mevlana, bunu şöyle bir temsille anlatır:

“Su geminin içine gi­rerse onu batırır. Altında bulunursa, onu yüzdürür.” [Rûmî, Mesnevî, (Tâhiru’l- Mevlevî tercümesi), I, 76]

Dünya sevgisi, denizin suyu gibidir, insanın kalbi de gemiye benzer. Dünya sevgisi esas olmuşsa, kalp gemisi su alıyor demektir. Keza, başkalarına faydalı olmak, vefatından sonra sadaka-i cariye olacak hayır kurumları kurabilmek gibi gayelerle zenginliğe talip olunmuşsa, bunda bir problem yoktur, hatta takdire şayan bir durumdur. Ama nefsani gayelerle zenginlik istenmişse, durum son derece vahimdir.

Bu meselede kapitalizm ve sosyalizmi aşırı birer uç olarak ele alabiliriz. Şöyle ki:

XIX. yüzyılda İngiltere’deki kapitalizm uygulamasında bir patron oturduğu yerde milyonlar kazanırken, bir işçi 18 saat yer altında çalışmasına rağmen ancak karnını doyurabiliyordu. Kapitalizmin bu insafsızlığı sosyalizmi netice verdi.

Hâlbuki “zengin insanların olması kötü bir durumdur” denilemez. İman ve ahlakla donanmış zenginlerin varlığı, toplumun aleyhine değil, lehine olan bir durumdur. İslam Dini hem zenginin önünü açarak özel mülkiyete izin vermiş, hem de zengini zekât ve sadakayla fakirlere yardımcı kılarak sosyal adaleti temin etmiştir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet