Hz. Peygamberin her sözü vahiy mi?

Değerli kardeşimiz,

Meseleleri dengeli değerlendirebilmek çok büyük bir öneme sahiptir. Değerlendirmede ifrat veya tefritte bulunanlar, sapar ve saptırırlar. Mesela, dinî konularda konuşup yazanların bazıları Hz. Peygamberi (asm) sadece vahyin tebliğcisi olarak görür, kendileri dinî konularda ahkâm keserken nedense Peygamberin sözlerine müracaat etmezler, Onun “bir beşer olması” noktasında takılıp kalırlar. Bazıları ise şu ayete dayanarak Hz. Peygamberin her sözünü vahiy olarak görmek isterler:

وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوٰىۜ اِنْ هُوَ اِلاَّ وَحْىٌ يُوحٰى  “O, hevâdan konuşmaz. O, ancak kendisine bildirilen bir vahiydir.” (Necm, 53/3-4)

Hâlbuki ayette nazara verilen durum Kur'an'la alakalıdır. Yani, Onun Kur’an olarak söylediği şeyler kendinden değildir. Kendi sözlerini “Bunlar Allah'ın kelamıdır.” şeklinde takdim etmez.

Bu ayete dayanarak Onun her sözünü vahiy zannetmek, Onun beşeriyet yönünü göz ardı etmek olur. Hâlbuki O, Kur'anın da vurgu yaptığı gibi bir insandır, içimizden biridir. (Mesela bk. İsra 93, Kehf 18/110; Cuma 62/2) Böyle olunca, mesela yolda giderken bir sahabiyle sohbet etmesini, ona “Nasılsın?” demesini vahiy olarak görmek, dini esaslarda ciddi sıkıntılara sebebiyet verir.

Kur’an’da yer verilen şu durum ve benzerleri Onun beşeriyet yönüyle alakalıdır:

Hz. Peygamber (asm) Tebük Seferi için seferberlik ilan etmişti. Bazı münafıklar bahaneler uydurarak izin istediler, O da kendilerine izin verdi. Allah, şöyle diyerek Peygamberini uyardı:

عَفَا اللّٰهُ عَنْكَۚ لِمَ اَذِنْتَ لَهُمْ  “Allah seni affetsin. Niye onlara izin verdin?” (Tevbe, 9/43)

Âyette Hz. Peygamberin (asm) izin vermesinin kendi görüşü olduğuna delil vardır. Yoksa “Allah seni affetsin.” şeklinde bir uyarı gelmezdi. Benzeri bir durum, Bedir esirlerinden alınan fidye ve âmâ sahabî Abdullah İbn Ümmi Mektumla ilgili gelen ayetlerde açık bir şekilde görülmektedir. (bk. Enfal, 8/68 ve Abese, 80/1-10)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet