Vahy-i gayr-i metluv nedir?
Değerli kardeşimiz,
كَمَٓا اَرْسَلْنَا ف۪يكُمْ رَسُولاً مِنْكُمْ يَتْلُوا عَلَيْكُمْ اٰيَاتِنَا وَيُزَكّ۪يكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ
“Nitekim kendi içinizden bir peygamber gönderdik. O size âyetlerimizi okuyor ve nefislerinizi arıtıyor. Ayrıca size Kitabı ve hikmeti öğretiyor.” (Bakara, 2/151)
Ayetin son kısmında Hz. Peygamberin (asm) insanlara Kitabı ve hikmeti öğretmesi nazara verilmiştir. Kitaptan murat Kur'an, hikmetten murat ise genelde Onun sünneti olarak açıklanmıştır. (Mesela bk. İbn Kesir, Tefsîru'l-Kur'ani'l-Azîm, I, 196; Sâbunî, Safvetu't- Tefasir, I, 106)
Kur'ana “vahy-i metluv” yani “tilavet olunan, namazda okunan vahiy” denilir. Ama Hz. Peygambere (asm) gelen vahiy bununla sınırlı değildir, bunun dışında bir de “vahy-i gayr-i metluv” vardır. Yani “tilavet olunmayan, namazda okunmayan vahiy.” Bu vahiy bir nevi ilhamdır, bununla da kendisine nice bilgiler verilmiş, nice sırlar öğretilmiştir. Hadis-i kudsiler de vahyin bu türüne aittir.
Örnek olarak şu ayete bakabiliriz:
مَاقَطَعْتُمْ مِنْ ل۪ينَةٍ اَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَٓائِمَةً عَلٰٓى اُصُولِهَا فَبِاِذْنِ اللّٰهِ وَلِيُخْزِىَ الْفَاسِق۪ينَ
“Hurma ağaçlarından herhangi birini kesmeniz veya olduğu gibi bırakmanız hep Allah’ın izniyledir ve bu, fasıkları rezil etmesi içindir.” (Haşr, 59/5)
Hz. Peygamber (asm), kendisine hıyanet eden Beni Nadir Yahudilerini kuşatır, bu sırada savaş stratejisi açısından bazı ağaçları kestirir. Beni Nadir Yahudileri, "Ya Muhammed, yeryüzünde fesattan nehyederdin. Nasıl oluyor da hurma ağaçlarını kestiriyor ve yaktırıyorsun?" derler. (Beydâvî, Envaru't-Tenzil ve Esraru't-Te'vil, II, 480) Ayet, bu konudaki dedikodulara bir cevap niteliğinde gelmiştir.
Ayetin ifadesinden anlaşılacağı gibi, tartışmaya yol açan hurmalıkların kesilmesi, bizzat Allah’ın izniyle olmuştur. Kur’anın herhangi bir yerinde böyle hallerde hurmalıkların kesilmesi hakkında önceden indirilen bir ayet yoktur. O halde Hz. Peygamber (asm), hurmalıkların kesilmesi iznini vahy-i gayr-i metluv ile almıştır.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
BENZER SORULAR
- Kur'an-ı Kerim'de recm ayeti var mı? Recm ayeti ile ilgili bilgi verir misiniz?
- Her kıtaya peygamber gönderilmiş midir? Neden peygamberlerin çoğu Arap yarımadasına gelmiştir de başka bir kıtaya gelmemiştir? O zamanlar diğer kıtalarda insanlar yaşamıyor muydu?
- Hadis-i kutsi ile Kur'an-ı Kerim ayetlerinin arasında fark nedir; önem derecesi bakımından hangisi daha önemlidir?
- Din akılla (beyinle) yaşanılır mı? Yani ben aklımla dinimi / İslamı yaşayabilir miyim, yoksa bana İslamı nasıl yaşayacağımı biri (peygamber, hoca) mi anlatmalı?
- Cevşen'in Peygamber Efendimiz'e Cebrail tarafından vahiy ile getirdiği rivayeti var. Melek vasıtası ile gelen vahiyler Kur'an'a dahil olmaz mı?
- Peygamberimiz Hz. Muhammed, sadece kendisine bildirileni mi bilirdi?
- Kuran-ı Kerim'de recm cezası var mıdır?
- Hz. Ömer, bazı Müslümanların deccalı, deccaliyeti inkar edeceğinden söz etmiş mi?
- Peygamberimize gelen vahiy Arapça mıydı?
- 1400 sene öncesinden hadisler nasıl geldi?