Elest bezmi ne demektir?

Değerli kardeşimiz,

وَاِذْ اَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَن۪ٓى اٰدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَاَشْهَدَهُمْ عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ  *  اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْۜ قَالُوا بَلٰى شَهِدْنَا

"Hani Rabbin Âdemoğullarının bellerinden zürriyetlerini aldı. Onları ‘Rabbiniz değil miyim?’ diye kendi nefislerine şahit yaptı. Onlar da ‘Evet, Rabbimizsin, buna şahit olduk (söz veriyoruz)’ dedi.” (A’raf, 7/172)

Tasavvufî bakışa göre insanın inancı ta ezel tarafındaki elest meclisine uzanır. Allah ruhlarımızı yaratıp “Ben sizin Rabbiniz değil miyim?” buyurmuş, ruhlar da “Evet, Rabbimizsin” diyerek tasdik etmişlerdir. Ancak üstteki ayetin anlamı doğrudan bu değildir. Ayet, insanın yaratılışında böyle bir sözün alındığına dikkat çekmektedir. Bu ise, insanın fıtratı olarak anlaşılabilir. Yani insan kendine ve etrafına baktığında “Rabbim Allah” diyecek bir tabiatta yaratılmıştır.

Cenab-ı Hak'tan aynı hitap şimdi de gelmekte­dir. Geceyi gündüzü, kış ve yazı insanların istifadesine sunan, bizleri bir hücre halinden, milyarlarca hücre­den meydana gelmiş mükemmel bir insan haline geti­ren Yüce Rab, bu fiilleriyle âdeta “Sizi terbiye eden ben değil miyim?” demektedir.

İçinde yaşadığımız arz küresi ve üzerimizdeki gök­ler, bir zamanlar vücut sahasında değillerdi. Allah’ın iradesi onları var etmeyi diledi ve böylece varlıklar yaratıldı. Her bir varlık, âdeta şöyle söyler: “Ya Rabbena, biz yoktuk, bizim talebimiz de yoktu. Senin lütfun, bizim söylemediklerimizi işitti.” [Rûmî, Mesnevî, (Tâhiru’l- Mevlevî tercümesi), II, 382.]

Mevlâna, başta yer alan ayeti şöyle değerlen­dirir:

“Her an u zaman Allah’tan, ‘Ben sizin Rabbiniz değil miyim?’ hitabı gelir. Gelir de cevherler ve arazlar var olur. Eğer o cevherlerden, o arazlardan ‘Evet’ cevabı zuhur etmiyorsa, onların ademden vücuda gelmeleri hakikatte ‘Evet’ demeleridir.” [Rûmî, Mesnevî, (Tâhiru’l- Mevlevî tercümesi), IV, 1038.]

Bu noktadan baktığımızda, “elest meclisinin” muhatapları sadece insanlar değildir. Bütün varlık âlemi, “Ben sizin Rabbiniz değil miyim?” hitabına mazhardır. Onların, Allah’ın iradesine uygun olarak bu âleme gelmeleri bile, “Evet, sen bizim Rabbimizsin” anlamındadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet