Hanefiler, neden kametten sonra ezan duası yapmaz?

- İmam Şafi kametten sonra ezan duasına delil olarak Müslim’de rivâyet edilen şu meâldeki hadis-i şerif zikredilir:

“Müezzini işittiğiniz vakit, siz de onun dediğini söyleyiniz. Sonra benim üzerime salavat getiriniz. Çünkü her kim bana bir defa salavat getirirse, Allah ona o salavat sebebiyle on defa rahmet eyler. Sonra Allah’tan benim için ‘Vesile’yi isteyiniz. Zîrâ ‘Vesile’ Cennette bir makamdır ki, Allah’ın kullarından yalnız birisine lâyıktır. Umarım ki, o bir kişi de ben olayım. Kim benim için Vesileyi isterse, şefaatim ona vacip olur.”

- Bu hadisi delil sunduğunu biliyoruz peki İmam Azam neden kametten sonra ezan duası yapılmalı içtihadında bulunmamış kamet biter bitmez iftitah tekbiri getirin demiş?

Değerli kardeşimiz,

- Soruda yer verilen hadis için bk. Müslim, Salat, 11/h.no: 384.

- Konuyla ilgili şu hadis de rivayet edilmiştir:

“Kim nida / (ezan)ı işittiğinde, ‘Ey bu mükemmel davetin ve şu kılınacak namazın rabbi Allah’ım! Muhammed’e vesile ve fazileti ihsan et! Onu, kendisine vadettiğin makam-ı mahmud’a gönder / çıkar.’ diye dua ederse kıyamet günü şefaatim ona vaki/vacip olur.” (Buhari, Ezan, 8)

a) Alimlerin önemli bir kısmı, ilgili hadislerde yer alan “müezzin/ezan” ve “nida” kelimesini yalnız ezana tahsis etmişler. Onlara göre bu hadislerde (kametten sonra değil) yalnız ezandan sonra ilgili dua ön görülmüştür.

b) Şafiiler, “müezzin” kavramını hem ezan okuyan hem kamet eden kimse manasına geldiğini nazara alarak konuyu değerlendirdikleri için, ezandan sonra olduğu gibi kametten sonra da bu duanın okunmasını sünnet olarak görmüşlerdir. (bk. er-Remli, Nihayetu’l-Muhtac, 1/422; eş-Şirazi,el-Muhezzeb, 1/204)

- Ezan kelimesi kameti de içine almaktadır. Nitekim bir hadiste Peygamberimiz şöyle buyurdu: “İsteyen kimse için her iki ezan arasında bir namaz vardır.” (Buhari, Ezan, 61)

Buradaki “iki ezan”dan birinin kamet olduğu görüşü kuvvetlidir. Nitekim, İbn Receb (Fethu’l-bari, Kahire, 1417/1996,5/258)  ve İbn Hacer de (bk. İbn Hacer, Fethu’l-Bari, Beyrut, 1379, 2/107) ezanın kamet manasını da ihtiva ettiğini belirtmiş ve ilgili hadisin bu şekilde değerlendirilmesinin kuvvetli ihtimal olduğuna işaret etmişlerdir.(bk. İbn Hacer, Fethu’l-Bari, 2/431)

- Kametten sonra da duanın okunacağına dair hadisler vardır. (eş-Şamile; bk. İmam Şafii, el-Ümm, 1/289; Abdurrazzak el-Musannef, 2/237)

- İslam Fıkıh konseyi, hadislerde ifade edilen ezan kelimesinin kameti de içine aldığını, bu sebeple kametten sonra da dua etmenin sünnet olduğunu beyan etmiştir. (bk. Fetva’l-Lecneti’d-daime, rakam: 2801)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet