Ayette, rüzgârın bulutu hareket ettirdiği mi anlatılıyor?

- Rum suresi 48. ayette rüzgarın bulutu hareket ettirdiği mi anlayılıyor?
- İmam Gazali nedenselliği eleştirmiştir.

Değerli kardeşimiz,

Sebepleri ve neticeleri yaratan Allah'tır. Bu durumda sebepler yok sayılmıyor. Her şeyi yaratan Allah, sebepleri de yaratmıştır.

Eğer sebeplere bir tesir verilirse, bu durum tevhide aykırı olur. İşte yanlış olan budur. 

İlacı yaratan da şifayı veren de Allah'tır. Eğer şifayı, ilaca veya doktora verirseniz elbette yanlış olur.

Bu kısa bilgiden sonra sorudaki konuya gelelim:

İlgili ayetlerin mealleri şöyledir:

“Allah, rüzgârları gönderir, böylece bir bulut kaldırır da onu nasıl dilerse gökte yayıp-dağıtır ve onu parça parça kılar; nihayet onun arasından yağmurun akıp çıktığını görürsün. Sonunda kendi kullarından dilediğine verince, hemen sevince kapılıverirler." (Rum, 30/48)

“Andolsun, biz bir rüzgâr göndersek de onlar ekinleri sararmış görseler, mutlaka ardından nankörlük ederler.” (Rum, 30/51)

Her iki ayette de rüzgârı gönderenin de bulutu kaldıranın da o buluttan suyu indirenin de ve rüzgâr ile ekinleri kurutanın da Allah olduğu ifade ediliyor.

Nasıl ki, anneyi ve babayı yaratan Allah, o ikisinden yeni bir yavru yaratıyorsa; yine toprağı yaratıp, o topraktan ağacı, ağaçtan da çiçekleri, yaprakları ve meyveleri yaratıyorsa, elbette rüzgârı da bulutu da yağmuru da yaratan, sevk ve idare eden yine Allah’tır.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta, rüzgârın, bulutun, yağmurun.. birer vesile ve sebep olduğudur. Kainatı ve içindekileri, sebepleri ve sonuçları yaratan Allah’tır.

Allah Teala, rüzgârdan çıkartılan delilleri beyan edip, rüzgârın gönderilmesindeki kudret ve hikmeti anlatmıştır.

Bunda kudretin bulunuşu açıktır. Çünkü yağmur tarafından delinen, o latif hava (rüzgâr), ağaçları kökünden söküp çıkaracak bir hal alabilir. Bu, havanın kendisinden kaynaklanan bir şey değildir. O halde bu, hür ve irade sahibi bir failin yapmasıyladır.

Bundaki hikmete gelince, bu, bizzat rüzgârın esmesinde ve netice olarak buluttan sürüp götürmesinde yatmaktadır. Daha sonra Cenab-ı Allah, bulutların çeşitlerinden de bahsetmiştir: Yani peş peşe yoğun olanlar bulunduğu gibi, parça parça olanlar da vardır. Yağmur buluttan çıkar. Havada suyun (yağmurun) bulunuşu, ilahi kudretin en harikulade alâmetlerindendir. Otların bitmesi ve bu sayede memelerin süt dolup akıtması gibi, bunun neticeleri ise, alabildiğine bir hikmettir.

Ayrıca, bu durum genel değildir. Aksine, şuna değil de bu topluma nasip edilmiş olabilir. Bu da bunda bir ilahi iradenin bulunduğunun alametidir. (Razi, Mefatih, ilgili ayetin tefsiri)

Her gün iç içe yaşadığımız ve çoğu kez sıradan durumlar olarak algıladığımız tabiat olaylarının gerçekte Allah'ın birliğinin ve kudretinin açık kanıtları olduğu ve aklını işleten kimselerin bunlardan önemli sonuçlar çıkarabileceği Kur'an'da değişik vesilelerle belirtilmiştir.

Nitekim birçok ayette, rüzgârların estirilmesine, gemilerin yüzmesinin sağlanmasına, bulutların harekete geçirilmesine, yağmurun yağdırılmasına, ölümünden sonra toprağa can verilmesine dikkat çekilerek, bunlarda Allah’ın varlığına, birliğine nice deliller olduğu açık ve net olarak ifade edilir. (bk. Bakara 2/164; İbrahim 14/32-34; Hicr 15/22-23; Nahl 16/10-11, 14-16)

Kur'an;

- Evrende ve insanların kendi nefislerinde (Zariyat, 56/20-21; Rum, 30/8, 20-21)
- Dillerinin ve renklerinin çeşitliliğinde (Rum, 30/22)
- Gece ile gündüzün süregelen düzenli dönüşünde (Yasin, 36/37; Rum, 30/23)
- Şimşeklerin çakıp yağmurların yeryüzüne hayat vermesinde (Rum, 30/19, 24; Fatır, 35/27-28; Bakara, 2/164)
- Güneş ile Ay’ın kendi rotalarındaki dönüşlerinde (Yasin, 36/38-40; Araf, 7/54)
- Dağların yeryüzündeki ağırlık dengesinin oluşumundaki katkısında (Hicr, 15/19; Fussilet, 41/10; Enbiya, 21/31)
- Rüzgârların aşılayıcı görevinde (Hicr, 15/22)
- Yeryüzündeki gıdaların (Fussilet, 41/10)
- Ve çeşitli hayvanların yaratılışında

ibretler olduğunu, yani bütün bu oluşumların bir gayeye (tevhide) yönelik ve uygun iş yaptıklarını hatırlatarak, bunlar üzerinde insanlığı düşünmeye, tefekkür etmeye ve buradan hareketle kültür ve düşüncelerini oluşturmaya çağırmaktadır. (Enbiya, 21/21-22; İsra, 17/42-43; Müminun, 23/91; Sebe, 34/22)

Allah Teala'nın insanların emrine musahhar kıldığı rüzgâr, Kur'an’da;

- Mucize/ayet (Muminun, 23/50)
- Rahmet (Araf, 7/57)
- Müjde (Furkan, 25/48)
- İbret alma aracı (Ahkaf, 46/24)
- Cezalandırma aracı (Zâriyat, 51/41)
- Bulutları aşılama aracı (Hicr, 15/22)
- İnsanın emrine verilen bir araç (Sebe, 34/12)
- Kafirlerin dünyadaki harcamalarının helak oluşuna temsil aracı (Âl-i İmran, 3/117)
- İmtihan aracı (Yunus, 10/22)
- Uyarı ve terbiye etme aracı (İbrahim, 14/18)
- Nusret/yardım aracı (Ahzab, 33/9)
- Allah’ın emrinde hareket eden bir araç (Bakara, 2/164)
- Allah’ın ilah oluşuna bir delil (Hac, 22/31)
- Kevni bir ayet (Rum, 30/46)
- İman ve ihlâsı test etme aracı (Yunus, 10/22)

olarak zikredilmektedir.

Özetle, Allah rüzgâr vasıtasıyla bulutları hareket ettirir. Hareket eden bulutlar yoğunlaşarak yağmurun yağmasına vesile olur. Rüzgârı hareket ettiren de bulutları sevk ve idare eden de yağmuru yağdıran da Allah’tır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Sebepler birer perdedir. Peki bu perdeler neden vardır?
- Tevhid nedir? Rububiyet tevhidi, uluhiyet tevhidi, isimlerde ve ...
- Determinizm düşüncesini Allah'a iman akidesine bağlı olarak ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet