Tokat atan kocasından şikayetçi olan kadın rivayeti sahih mi?

- Serkeşlik etmelerinden endişelendiğiniz kadınlara öğüt verin, yataklarında onları yalnız bırakın, nihayet dövün. Nisa 34
- Bazı tefsirlerde bu ayetin nüzul sebebi ile ilgili şöyle bir olay anlatılıyor:
"Bir kadın Hz. Peygambere gelerek kocasının kendisini tokatlamasından şikâyet etti. Rasulullah (asm) da kısas yapılmasını bildirdi. Bunun üzerine Allah Teâlâ: “Erkekler kadınlar üzerine hâkimdirler.” âyetini indirdi ve kısas yapılmadı" (İbn Kesir)
- Bu rivayet sahih mi?
- Sahihse, yüze vurmayı yasaklayan hadislerle çelişmez mi?

Değerli kardeşimiz,

- İbn Kesir, ilgili rivayetin asıl kaynağı olarak İbn Cerir (Taberi) ve İbn Ebi Hatimi göstermiştir. (bk. İbn Kesir, Nisa 34. ayetin tefsiri)

Taberi bu rivayeti değişik senetlerle -Hasan-ı Basri, Katade, Süddi’den (İbn Ebi Hatim ise yalnız Hasan-ı Basri’den) aktarmıştır. (bk. Taberi, İbn Ebi Hatim, ilgili ayetin tefsiri)

- Rivayete göre, İbn Abbas, Ensar'dan olan bu karı-kocanın isimlerini de bildirmiştir. (bk. Razi, ilgili ayetin tefsiri)

Değişik tefsirlerde de İbn Abbas’ın ismini verdiği erkek ismi olduğu gibi zikredilmekle beraber, kadının ismi ise farklı kaydedilmiştir. (bk. Zemahşeri, Beydavi, Kurtubi, ilgili yer)

Kurtubi her ikisinin ismini farklı veren rivayetlere de yer vermiştir. (İlgili ayetin tefsiri)

- Bu bilginin kaynağı olarak zikredilen isimlerden hiçbiri sahabi değildir. İbn Abbas’a atfedilen rivayet ise senetsizdir. Bu açıdan bakıldığı zaman, hadis kriterleri bakımından bu rivayetlerin hiçbiri “sahih” olma şartlarına haiz değildir.  

Hasan-ı Basri’nin vefat tarihi, hicri, 110; Katade’nin vefat tarihi, 117; Süddi’nin vefat tarihi:127’dir. Bu üç zat da tabiinden olup bazı sahabeleri görmüştür. Fakat söz konusu ayetin nüzul sebebi olarak aktardıkları bilgiyle ilgili herhangi bir sahabe ismini vermemişlerdir.

Bununla beraber, başta Taberi olmak üzere onlarca tefsir aliminin bu rivayetleri söz konusu yapması, rivayetin bir aslının olduğunu göstermektedir.

- Meselenin “yüze vurmayın.” (Müslim, 112) hadisiyle ilgili kısmına gelince;

- Önce bu rivayette, Hz. Peygamber (asm)'in “yüze vurmayı” uygun gördüğüne dair bir ifade yoktur.

Rivayette yer alan “kocanın karısının yüzüne vurması” olayı ile “kısas” konusunu karıştırmamak gerekir. Çünkü karı koca arasında -öldürme olayı dışında- kısasın olmayacağına dair fakihlerin büyük çoğunluğunun ittifakı vardır. Ancak kısasın olmaması, “yüze vurmanın” caiz görüldüğü anlamına gelmez. Nitekim, kocanın karısını dövmesinden ötürü kısasın uygulanmayacağını söyleyen alimler, aynı zamanda yüze vurmanın doğru olmadığını da bildirmişlerdir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet