Tek ayetten yola çıkmak, yanıltır mı?

Değerli kardeşimiz,

Kur'an, baştan sona bütünlük arzeder. Ayetin bir kısmını alıp diğer kısmını görmezden gelmek insanı yanlış sonuçlara götürür. Mesela ayette لاَ تَقْرَبُوا الصَّلٰوةَ  “Namaza yaklaşmayın” denilir. Ama devamında وَاَنْتُمْ سُكَارٰى yani “içkili iken” kaydı vardır. (Nisa, 4/43)

Keza Maun suresi 4. ayette  فَوَيْلٌ لِلْمُصَلّ۪ينَۙ “Yazıklar olsun o namaz kılanlara.” denilir. Devamında ise اَلَّذ۪ينَ هُمْ عَنْ صَلاَتِهِمْ سَاهُونَۙ “Onlar namazlarını ciddiye almazlar.” denilerek hükmün genel olmadığı gösterilir.

Benzeri bir şekilde, bir kısım tartışmalı konularda bir ayetten veya bazı ayetlerden yola çıkarak hüküm vermek doğru değildir, Kur'anın tamamına bakmak gerekir. Mesela şu iki ayete bakalım:

قُلْ يَتَوَفّٰيكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذ۪ى وُكِّلَ بِكُمْ “De ki: Size görevlendirilen ölüm meleği sizi vefat ettirir.” (Secde, 32/11)

اَللّٰهُ يَتَوَفَّى اْلاَنْفُسَ ح۪ينَ مَوْتِهَا  “Allah, ölüm anında canları vefat ettirir.” (Zümer, 39/42)

Birinci ayete bakan kimse “ölüm meleği canları alır” diye öğrenirken, ikinci ayete bakan kimse hakiki faili bilir, “canları alan Allah'tır” der. Hâlbuki meselenin aslı şudur: Ölüm olayında ruhları kabzeden ölüm meleğidir, ama bu Allahın emriyledir. Yoksa o, canının istediği zaman can alan bir melek değildir. Kendisine verilen talimat doğrultusunda hareket eder, dünyadaki sayılı nefesleri tükenen canları vefat ettirir, berzah âlemine götürür.

Benzeri bir durum aynen şefaatte geçerlidir. Peygamberler ve melekler gibi şefaate vesile olanlar vardır, ama affeden Allah'tır. Şefaatçiler, Onun verdiği yetkiyle şefaatte bulunurlar. Bu, Onun izni ve rızası dairesinde gerçekleşir, yoksa -haşa- Ona rağmen değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet