Kur'an mealinde ve tefsirlerde geçen "hüküm vermek" ne demek?

- Kuran meallerinde ve tefsirlerinde değişik yerlerde “hüküm vermek” sözü geçiyor. Örneğin: “Hüküm vermek ancak Allaha aittir(Yusuf, 12/40)” ya da “İsra Suresi 36. Ayetin tefsirinde şu yazıyor: Bilmediğin konuda hüküm vermeyeceksin” gibi. Ben, ayetlerde ve tefsirlerde geçen “hüküm vermek” yerine “karar vermek” sözünü de kullanabiliriz diye biliyor ve bu şekilde kullanıyordum. Kardeşim bir yere sormuş. Bu iki ifade her zaman aynı anlama gelmiyor demişler. Şimdi kardeşim ayetleri açıklarken, söylerken vs. “hüküm vermek” yerine “karar vermek” sözünü kullanamayız. Allah yasaklamış diyor. Benimde aklımı karıştırdı.
- Gerçekten Allah’ın böyle bir emri/yasağı var mı?
- (Direkt olarak bu iki ifadenin anlamlarına yönelik yada kullanımı ile ilgili bir emir/yasak mı var?)
- Kuranın ya da Ayetlerin değiştirilmesinin yasak/günah olduğunu düşünürsek “hüküm vermek” yerine “karar vermek” demekte yasaktır yani kardeşim dolaylı olarak haklı gibi bir durumda ortaya çıkıyor.
Diğer sorum ise:
- Eğer Allah’ın bu konuda bir emir/yasağı yok ise “hüküm vermek” yerine “karar vermek” ifadesini kullanmak günah olur mu?
- (Yoksa ayetin anlamını bozarsa mı günah olur?)

Değerli kardeşimiz,

- Görebildiğimiz kadarıyla, Kur’an’da “hüküm vermek, hükmetmek” manasında “karar” kelimesi kullanılmamıştır.

Kur'an’da "karar" kelimesi, daha çok “değişmez, sabit yer” anlamında kullanılmıştır. Mesela:

- Bir ayette, cehennemden söz edilirken, “Orası ne kötü bir yerleşim yeridir.” manasına gelen “Ve Bi’se’l-Karar” ifadesi kullanılmıştır. (bk. İbrahim, 14/29; Sad, 38/60)

- Keza, ceninin aylarca barındığı bir yer olan anne rahmi için “Fi-Kararin Mekin” (Karar-ı mekin / her yönden korunaklı, donanımlı yer) ifadesi kullanılmıştır. (bk. Muminun, 23/13)

- Yine fani dünya ile baki ahiret alemi karşılaştırılmış ve ahiret için “Daru’l-Karar” (Sabit, değişmez, yok olmaz, ebedi yurt) ifadesi kullanılmıştır. (bk. Mümin, 40/39)

- Soruda verilen “Hüküm vermek ancak Allaha aittir.” (Yusuf, 12/40) şeklindeki mealde sorun olabilir. Bunun yerine -meallerin çoğunda olduğu gibi- “Hüküm ancak / yalnız / sadece Allah'a aittir.” demek daha uygundur.

Çünkü, hüküm vermek ile hüküm koymak arasında fark vardır. “Hüküm vermek” yalnız Allah’a ait değildir. İnsanlar da hüküm veriyor.

Fakat "hüküm koyma" yetkisi ise sadece Allah’ındır. İnsanlar ise Allah’ın koyduğu hükümleri uygularlar.

“(Resulüm!) Biz sana hak ve hakikatin ta kendisi olan, eski kitapları doğrulayan ve onları denetleyen / gözetleyen kitabı / Kur’an’ı indirdik. O halde onların aralarında Allah’ın indirdiğiyle hükmet.” (Maide, 5/48)

mealindeki ayette bu gerçeği görmek mümkündür.

- Bu sebeple ayetlerde geçen “hüküm” kavramını “karar” sözcüğüyle açıklamak, Kur'an’ın zahiri ifadesine uygun düşmediği kanaatini taşıyoruz.

- Normal konuşmalarda, özellikle hukuk dilinde hüküm ile karar bazen farklı olarak kullanılmakla beraber, çoğu kez eş anlamlı gibi kullanılmaktadır. “Mahkeme hükmünü verdi / Mahkeme kararını verdi.” cümlelerinde olduğu gibi.

Not: Allah’ın “hüküm yerine karar kelimesinin yasakladığına” dair bir ifade Kur'an’da yoktur.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet