İyi düşünmekten korkuyorum?

- Pek çok insan bu hayatın bir sınav olduğunu söylüyor, Allah hepimizi sınayacak, bu yüzden bu şeyin kafama nereden takıldığını bilmiyorum, ne olursa olsun hiçbir şey işe yaramayacak çünkü belki de Allah C.C beni bu konuda da test ediyor. Bu nedenle iyilik bekleyemiyorum çünkü her zaman bu hayat bir sınav olduğuna göre neden istediğimi elde edeceğimi düşünüyorum.
- Ayrıca ne kadar iyi düşünürsem düşüneyim asla gerçekleşmeyeceğini hissediyorum, bu yüzden olumlu düşünmekten korkuyorum çünkü iyi düşünürsem gerçekleşmeyeceğini hissediyorum (geçmiş deneyimlerimden dolayı, ne kadar iyi düşünürsem veya hayal edersem edeyim asla gerçekleşmeyeceğini düşünüyorum).

Değerli kardeşimiz,

İyi düşünmek, hayra yormak, hüsnüzan etmek ibadettir; korkacak bir durum olmadığı gibi, sevabı vardır. Düşündüğümüz bu dünyada olmasa da ahirette fazlasıyla ve cennete uygun olarak sonsuzca ve sınırsızca verilecektir.

Şu hâlde iyi düşünün ve bundan zevk alın.

Çocukluktan ergenliğe kadar olan süreçte bazı acı deneyimler yaşayan, sevmek, korunmak, değer görmek, anlaşılmak gibi temel duygusal ihtiyaçları giderilmeyen insanlar, eğer biraz da kaygılı bir kişilik yapısına sahiplerse, genelde kendileri ile ilgili olumsuz temel inançlar geliştirirler. 

Bu dönemde eğer bir çocuğa gereğinden fazla sevgi, kontrol, övgü, yardım, cesaret gibi duygular verilmişse ileride onda da olumsuz düşünceler gelişir. Mesela, ben kendi başıma bir şey halledemem, beni artık kimse sevmiyor, ben kötü birisiyim, çünkü kimse beni övmüyor, hep eleştiriyor gibi.

Ayrıca olumsuz düşünme, yani “başıma iyi şeyler gelmeyecek” düşüncesi, bazen de kişinin bir savuma mekanizması olabiliyor.

Kişi, hayatında olumlu gelişmeler olmayacağına kendisini inandırarak, aslında muhtemel hayal kırıklıklarına karşı kendisini koruma altına alıyor.

Bu mekanizma, çocuklukta işe yarasa da yetişkinlikte özelikle kişiler arası ilişkilerimizde sorun yaşamamıza ve özgüven kaybetmemize neden olabiliyorlar.

Bu olumsuz düşünceler günlük hayatımızda o kadar fazla aklımızdan geçer ki, bazen biz bile fark etmeyiz. Düşünceler şimşek hızı ile aklımızdan geçer, ama olumsuz izleri kötü duygular olarak bizim ruh hâlimizi ve davranışlarımızı etkilemeye devam eder. Çünkü sık sık aklımızdan geçtiği için bize tanıdık gelir ve etkiler. 

Elimizde onları tersi kanıtlar olsa bile yine de kendi kendimize “güzel şeyler olacak” desek de aslında o olumsuz duygulara inanmaya meylederiz. Nitekim birçok can sıkıntısının altında bu otomatik olumsuz düşünceler yatar.

Birçok nedensiz öfkenin, kızgınlığın, güvensizliğin, başaramamak duygusunun, kötü şeyler olacak duygusunun altında yine fark etmediğimiz bu otomatik olumsuz düşünceler yatar.

Bir taraftan bize sıkıntı vermesine rağmen, o duygular bize tanıdık geldiği için kendimizi yalancı bir güvende hissederiz. Daha da kötüsü bilinçdışı olumsuz temel inançları doğrulayacak şekilde sistemi işletiriz. Daha sonra da “Bakın tahmin ettiğim gibi oldu, zaten ben kötü geçeceğini biliyordum.” deriz.

Bu çerçevede size tavsiyemiz:

- Ümitli Olun

Hayatınızda güzel şeyler olacağına dair Allah’ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin: Yusuf suresinin 87. ayetinde şöyle buyrulmuştur:

“Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin. Çünkü kâfirler topluluğundan başkası Allah'ın rahmetinden ümidini kesmez."

Ümit, kulun Allah’ın rahmetine güvenmesi, Rabbinin lütfunu kendine yakın hissetmesidir. Böylece bir Müslüman, Allah’ın lütfunu kendisine yakın hissederek her an bir iyiliğin olacağı umudunu yaşarsa hayattan tat alır.

- Beklentileriniz Gerçekçi Olsun

Hayattan beklentileriniz gerçekçi olsun: Dünya imtihan dünyasıdır, mucizeler dünyası değil. Her şey ancak sebepler tahtında ve Allah’ın herkes için koyduğu hayat kanunları çerçevesinde gerçekleşir.

Mesela, büyümek için zamana ihtiyaç var, zengin olmak için çalışmak gerekir, başarılı olmak için gayret ve zeka gerekir vb.

Eğer beklentileriniz gerçekçi olmazsa, sürekli hayal kırıklığı yaşarsınız, çabalarınız boşa gider. Daha da önemlisi olumsuz düşünceler siz de hâkim olur.

- Her Şeyi Yaratan Allah’tır

Kadere, hayrın ve şerrin sahibi Allah olduğuna ve nasibinize inanın. Bazen güzel şeyleri umarız, belki de çok da isteriz ama bir türlü umduklarımıza kavuşamayabiliriz. Mesela iyi, güzel, yakışıklı, zengin vb bir eş isteriz. Ama Allah, nasibimiz ne ise, hakkımızda hayırlısı ne ise onu nasip eder.

Onun için hayal ettiğimiz şeylere sahip olmazsak bu "başımıza iyi şeyler gelmeyecek" anlamına gelmemelidir. Duaya ve ilticaya devam edelim ve başımıza gelen şeylerin güzel yönlerine odaklanalım.

- Olumsuz Temel İnançlarımızı Tanıyalım

İyi hissetme yolculuğunda yapacağımız bir diğer şey ise olumsuz temel inançlarımızı fark etmektir.

Kötü duygular yaşadığınızda hemen o anda aklınızdan geçen olumsuz otomatik düşüncenin ne olduğunu fark etmeye çalışın. Bunların ne kadar gerçek olduğuna test etmeden, kanıt görmeden asla inanmayın.

Göreceksiniz ki, size o duyguyu yaşatan şey gerçekler değil, akılınızdan hızlıca akıp giden çocukluktan getirdiğiniz olumsuz inançlarınızdır

- Olumlu Şeyleri Hatırlayın

Hayatınızdaki olumlu şeyleri sıklıkla hatırlayın: Her insanın hayatında olumlu veya olumsuz yaşantılar, deneyimler vardır. Ancak olumsuz olaylar, beynimiz üzerinde olumlu olaylardan daha büyük bir etkiye sahiptir ve sıklıkla hatırlanır.

Mesela, toplum içinde azarlanmanın etkisi, övülmenin mutluluğundan daha fazla iz bırakır. Bu da kişiyi hayatıyla ilgili karamsar düşünmeye iter. Öyle ki sanki hayatında hiç güzel şeyler yaşanmadığını düşünür.

Olumsuz yöndeki kişinin kendine yönelik bu ön yargısı, gerçekleşen kötü şeylere çok daha fazla dikkat etmesine yol açarak, zihninde, onların gerçekte olduğundan çok daha fazla yer kaplamasına neden olur. Yani olumsuz deneyimler zihinde kodlanmış ve olumlularına dikkatle özen gösterilmesi ihmal edilmiş olabilir.

Bunun önüne geçmek için bir kalem kağıt alın ve çocukluktan itibaren hayatınızda başınıza gelen güzel şeyleri yazın. Bir ay boyunca bunları yapın.

Ayrıca günlük tutun, gün içinde yaşadığınız her olumlu şeyi yazın, bir arkadaşın tebessümü, selamı bile güzel bir şeydir.

Yapacağınız bu tespitin sonucunda göreceksiniz ki, hayatınız sandığınız gibi değil, yüzlerce güzel şeyler de yaşanmıştır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet