Kendimi kötü görüyorum, sebebi ne olabilir?

- Kendimi cehenneme gidecekmiş gibi hissediyorum ve sanki namazlarım kabul olmayacakmış gibi düşünüyorum, sebebi ne olabilir?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle şunu bilmenizi isteriz ki, kendinizi kötü görmeniz veya namazınızla ilgili olumsuz algınız gerçekle alakalı değildir. Yani siz asla kötü değilsiniz ve namazlarınız da geçerlidir.

Bu durum, muhtemelen çocukluk / ergenlik yaşantılarınız veya kendinizi algılama biçiminizle alakalıdır. Veya aşırı korku ve kuşkulu yapınızdan kaynaklanıyor olabilir. Ya da şeytanın bir desisesi, tuzağı ve hilesi olabilir. Her ne olursa olsun, asla size de imanınıza da ibadetlerinizi de zarar vermez. Lütfen endişe etmeyin.

Takdir edersiniz ki, sizi yakından tanımadan, kendinizle ilgili düşüncelerinizi bilmeden veya böyle kötü düşünme biçiminizin ne zaman veya hangi olaydan sonra vb. başladığını öğrenmeden tam bir açıklamak yapmak oldukça zordur.

Öncelikle size şu güzel haberi verelim: Anlattığınız şeyler kuşku ve şüpheye dayansa bile, sizin Allah’tan ne kadar korktuğunuzu, ahiret ve hesap gününe ne kadar güçlü bir şekilde inandığınızı gösteriyor. Sizi bu imanınızdan dolayı tebrik ederiz.

Psikoloji bilimine göre kişinin kendisi ile ilgili aklına olumsuz düşüncelerin gelmesi ve bunlara üzülüp duygu düşünce ve davranış geliştirmesi çocukluk çağı şemalarına dayanır. Çünkü kişiler 0-12 yaş arası çocukluk döneminde yaşadıkları olumsuz olayların etkisi ile veya fazlaca eleştirilmeleri, suçlanmaları gibi olumsuz şeylerin etkisi ile kendilerine karşı gerçekçi olmayan olumsuz inançlar geliştirirler. Çocukluk döneminde olumsuz yaşantılarla baş edebilmek için bazı baş etme becerileri geliştirir ve bunları farkında olmadan yetişkinlik dönemine taşırlar.

Sizde de buna benzer bir durumun olduğunu düşünüyoruz. Burada atacağınız ilk adım, farkındalık kazanmaktır. Yani bu kuşkuların gerçek olmadığını, çocukluk yaşantılarıyla alakalı olduğunu fark edip kabullenmektir.

İkinci adım, geçmiş yaşantılarınızda kendinize yönelik olumsuz düşüncelerin daha çok ne zamanlar size hakim olduğunu anlamanız. Yani canınız sıkılınca mı, bir konuda başarısızlığa uğradığınızda mı, ikili ilişkilerde hayal kırıklığı yaşadığınızda mı vb. bu duygular sizi meşgul ediyor.

Bunu fark ettiğinizde, kuşku ve vesveselerinizin gerçeğe dayanmadığını, sizin psikolojinize bağlı olarak geldiklerini anlayacaksınız.

Üçüncü adım olarak, gaybı ancak Allah’ın bilediğini; bir insanın ahirette başına nelerin geleceğini tahmin etmesinin dinen mümkün olmadığını; insan ne kadar günahkâr olursa olsun asla Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyeceğini vb. gibi konularda araştırma yapıp kendinizi geliştirin.

Sizin kendinize yönelik kötü algınızın ve namazlarınızın kabul edilmeyeceği konusunda elinizde sağlam bir kanıtın olmadığını düşünün. Madem her zaman herkesin iddia edebileceği, ama ispatlayamayacağı şeylerdir, o zaman akıl da mantık da din de kuşkularınızın doğru olmadığını söyleyecektir.

Namazlarınızın kabul olup olmayacağını sadece Allah bilir. Bize düşen namazımızı zamanında kılmaktır ve namazlarımızın geçerli olduğunu bilmektir.

Bu konudaki kanaatiniz, gerçeğe değil sizin zannınız ve kuşkunuzla alakalıdır. Bu kuşkular da başta açıkladığımız gibi çocukluk yaşantılarınız veya kuşkucu kişilik yapınızdan kaynaklanıyordur.

Bu çerçevede her mümin gibi size de düşen şey, benzer olumsuz düşünceler aklınıza geldiğinde “...Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin...” (Yusuf, 12/87) ayetini bol bol tekrar etmek ve şeytana lanet okumaktır. Çünkü şeytan, Allah’a sağlam olarak inanan müminleri, kolay kolay ibadetten ve dinden uzaklaştırmayacağını bildiği için, önce onların kalbine şüphe atıp, ibadetlere karşı soğukluk vermek ve uzaklaştırmak ister.  

Bu tuzağa düşmeyin, namazlarınızı şartlarına uygun kılmaya, tadil-i erkâna uymaya dikkat edin.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet