Can sıkıntısı neden olur?

- Can sıkıntısı kötü bir duygu, Allah bu kötü duyguyu neden yarattı?

Değerli kardeşimiz,

"Can sıkıntısı" maalesef günümüzde gençlerin temel sorunlarının başında geliyor. Çünkü insanın en temel ihtiyaçlarından birisi olan kendini güvende hissetme ve emin olma duyguları çok sarsılmış.

Günümüzde giderek artan ekonomik, sosyal ve ailevi sorunlar toplumu kaygıya sevk ediyor. Bundan yola çıkan medya, siyasiler ve bazı bilim adamları da sürekli olarak gelecekle ilgili kaygı ve belirsizlik empoze ediyorlar.

Bu durumda gençler ister istemez, "ileride iş bulamayacağım, parasız kalacağım" korkusu yaşamaktadırlar, bu ise onların canlarını sıkıyor.

Bunun yanında yine günümüzde kapitalist sistem, tüketimi teşvik ederek, insanları sürekli bir şey almaya yönlendirmektedir. Alınca kısa bir süreliğine mutlu olan insan, daha sonra bu mutluluğu kaybolsa da almaya bağımlı hâle geliyor. Yeni bir şey almayan veya kısa süre önce aldığını değiştirmedikçe, tüketmedikçe canı sıkılıyor. Maddi imkânlar da her zaman her şeyi almaya yetmeyince can sıkıntısı süreklilik hâline geliyor.

İnsan sosyal bir varlık olarak yaratıldığı için ancak toplum içinde, aile, akraba ve arkadaşlar arasında bulundukça huzurlu ve mutlu olabilir. Günümüz şehir hayatı ve medeniyet fanteziyeleri nedeniyle insanlar yalnızlaştı, aile, akraba ve arkadaş ilişkileri en az seviyeye indi. Yalnız kalan insan da can sıkıntısı çekme başladı.

Bir diğer neden ise, yine kapitalist sistemin insanları dünya hayatında kesintisiz, ömür boyu mutlu olabilecekleri yalanına inandırmasıdır. Oysaki dünya hayatı mutluluklar kadar sıkıntılarılar, hastalıklar ve diğer musibetlerle doludur. Maddi imkânı, makam ve şöhreti ne kadar büyük olursa olsun hiç kimse bundan muaf değildir. Buna rağmen, insanlar sürekli mutlu, huzurlu ve keyifli olmak istiyor, olamayınca da canı sıkılıyor ve hayatında bir şeylerin eksik olduğunu zannediyor.

Günümüz insanının neden can sıkıntısı çektiği ile ilgili bu temel düşüncelere daha birçoklarını ekleyebiliriz. Mesela, dünya hayatını esas maksat yapması, maneviyatta uzaklaşması, günahlar karşısında hassasiyetini kaybetmesi, bencilleşmesi, bilgisayar oyunları vb. gibi bağımlılık yapan uğraşlarını sayabiliriz.

Can sıkıntısının nedenlerine baktığımızda aslında çözümün de neler olduğunu anlayabiliyoruz:

Öncelikle dünya hayatının gerçeğini kabul ederek yaşamak, insan olmanın gereği olarak hiç kimsenin sürekli mutlu olmasının mümkün olmadığını kabul etmek. Bu durumun sadece kendisine özgü olmadığının bilincinde olarak sıkıntılı günleri sabırla atlatmaya çalışmaktır.

Ayrıca insanın her şeye gücü yetmediğini, kendisine hakim olmadığını, mutlu olmak her zaman elinde olmadığını kısaca Allah’ın aciz ve zayıf bir kulu olduğunun idrakine varmasıdır.

Bunun yanında bir mümine düşen görev, elbette hayatını kazanmak için elinden geleni yapması, gerisi için de kaygılanmadan Allah’a tevekkül etmesidir. Her şeyin dizgininin onun elinde olduğunun şuurunda olarak, görevlerini yerine getirip Allah’a teslim olmasıdır.

Diğer taraftan, yüce bir hedefi olması yanında dünya hayatı için de kendisine büyük hedefler koyması, kişinin can sıkıntısına daha az yaşamasına neden olur. Çünkü hedefsiz insan ne yapacağını ve nereye gideceğini bilmediği için olumsuz düşüncelere kapılır.

Bu çerçevede size tavsiyemiz, kendinize eğitim ve sosyal hayatınız için yeni hedefler belirleyin. Üniversite eğitiminizi yapmış olsanız bile yüksek lisans eğitimi veya ikinci bir üniversite okuyun, belediye ve valiliklerin açmış oldukları beceri, sanat ve mesleki kurslara katılarak kendinizi geliştirin.

Başta aile bireyleri olmak üzere, yakın akrabalarınızla aranıza mesafe koymamaya çalışın. İnsan ilişkilerinin ne kadar iyi olursa kendinizi o kadar güvende, rahat ve huzurlu hissedersiniz.

Büyük şehirlerde dini cemaatler ve benzeri vakıfların faaliyetlerine katılmanız da sizi sosyal olarak meşgul edecek ve can sıkıntınızdan kurtaracaktır inşallah.

"Allah bu duyguları neden yarattı?" sorusuna gelince:

İmtihan için dünyaya gönderilen insanın temel görevi Allah’ı tanımak, ibadet etmektir. Ayrıca dünyada kaldığı süre içinde meşru dairede çalışıp, eğlenip hem kendisine hem de çevresine ve insanlığa faydalı olmasıdır. Bu çerçevede iyi ve kötü duygularla donatılması öncelikle insanın mücadele, sabır ve irade gücünü kullanarak kemal ermesi içindir.

Can sıkıntısı gibi bazı duygular da bu amaca hizmet eden duygulardır. Çünkü öncelikle "Her şey zıddı ile bilinir." kaidesine göre, varlığın değeri yoklukla, tokluğun değeri açlıkla bilinir. Huzur ve mutluluğun değeri de can sıkıntısı ve hüzünle anlaşılır.

Ayrıca can sıkıntısı gibi olumsuz görünen duygular insanları bu durumdan kurtulmaları için çalışmaya, araştırma, gayret göstermeye, adım atamaya iter.

Bakınız siz, can sıkıntısı çektiğiniz için, nedenleri üzerine düşünmeye başlamış, araştırma içine girmiş, bize kadar ulaşmışsınız...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet