Hz. Meryem’e erkek zamiriyle mi hitap edilmiş?

- Hz. Meryem’in çift cinsiyetli olduğuyla ilgili öne sürülen argümanların gerçeklik payı nedir?
- Enbiya suresi 91 ve Tahrim suresi 12. ayetlerin birinde Hz. Meryem’e erkek zamiri ve birinde dişi zamiriyle hitap edilmesi ve Ali İmran suresi 37. ayetinde onun vücudunun bitkiye benzetilmesi çıkarımlarından dolayı Hz. Meryem’in hermafrodit olduğu ve Hz. Cebrail’i görünce korkudan kendi kendini döllediği iddialarının gerçeklik payı nedir?
- Allah Teâlâ neden onun vücudunu bitkiye benzetip, bir ayette kendilerine erkek zamiriyle hitap etmiş?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, “Allah nezdinde İsa'nın durumu Âdem'in durumu gibidir. Onu top­raktan var etti; sonra ona 'Ol!..' dedi ve oluverdi.” (Al-i İmran, 3/59) mealindeki ayette de ifade buyurulduğu üzere, Hz. Âdem'i anne-babasız topraktan yaratılan Allah, Hz. İsa'yı da babasız sadece anneden yaratmıştır.

Soruda geçen duruma gelince:

Bu gibi konuların akli değil, nakli olmaları gerekir. 

Biz nakli delillerin ışığında aklî delillere de başvurarak bu konuyu açıklamaya çalışacağız.

- Al-i İmran suresi 37. ayette yer alan وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا (Bunun üzerine Rabbi ona hüsnükabul gösterdi) ve onu güzel bir (bitkiye gösterilen ihtimama benzer) şekilde yetiştirdi, cümlesinin Hz. Meryem’in kişiliğiyle ilgili sorudaki yorum gibi bir yoruma rastlayamadık.

Eğer bu komik yoruma itibar edilirse, bu takdirde bütün insanlara hitap eden “Allah sizi yerden bitirip yetiştirmiştir.” (bk. Nuh, 71/17) mealindeki ayete bakıp hepimizi “hunsa müşkül-iki cinsiyetli” ilan edeceklerdir.

- Enbiya suresi 91. ayette 6 adet kadın / dişi isim, fiil ve zamir kullanılmıştır. 

- Tahrim suresi 12. ayette ise, “İmran’ın kızı Meryem” mealindeki ifadede kız kelimesi kullanılmıştır. Ayrıca “elleti” ism-i mevsulu, “ahsanet” fiili, “ferceha” zamiri, “saddekte” fiili, “Rabbiha” zamiri ve “kânet” fiili başka ihtimali olmayan müennes / dişil kelimelerdir.

Bu kelimelerden bir tek istisna vardır. O da müzekker / eril zamirini taşıyan “fihi” kelimesidir.

- Özellikle Enbiya suresi 91. ayet ile Tahrim suresi 12. ayette aynı ifade kullanılmıştır.

  أحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهَا مِنْ رُوحِنَا  (Enbiya, 21/91).

 أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فِيهِ مِنْ رُوحِنا  (Tahrim, 66/12).

“O / Meryem ki fercini (haramdan) korudu, biz ruhumuzdan ona üfledik” mealindeki bu iki ifadeden ilkinde “fiha” dişil zamiri, ikincisinde ise “fihi” eril zamiri kullanılmıştır. Aynı ifadeyi özellikle kullanan (sonsuz ilim sahibi Allah değil de) çok basit bir yazarın böyle bir durumda öyle fahiş bir hata yamasını düşünmek için gerçekten akıldan istifa etmek gerekir. 

Peki niye o öyle bu böyle?

Çünkü bu ayetlerdeki “ferc” kelimesi, tefsir âlimlerinin büyük çoğunluğuna göre, gömleğin cebi gibi bir yırtmaç, bir menfez, bir yarık, bir boşluktur. 

Bu kelimenin kullanılması, müstehcenlikten kaçınan Kuran’ın yüksek edebine de uygundur. (krş. Razi, Kurtubi, İbn Kesir, Meraği, İbn Aşur, ilgili ayetlerin tefsiri). 

- Şöyle bir yorum da yabana atılmamalıdır:

Enbiya suresi 91. ayette Hz. Meryem’in iffetini muhafaza ettiğini ifade eden “ahsanet” kelimesini desteklemek için “fiha” dişil zamir kullanılmıştır.

Tahrim suresi 12. ayette ise, “ferc” kelimesinin akla getireceği müstehcenliği kaldırmak için “gömleğin cebi” anlamına gelen manayı çağrıştıran “eril” zamiri kullanılmıştır.

Böylece farklı kimseler mizacına uygun zaviyeden dersini alır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Hz. Meryem çift cinsiyetli mi?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet