Depresyona girdim, ağır bunalımdayım ne yapmam lazım?

- Depresyona girdim, çok ağır bunalımdayım ne yapmam lazım, ne tavsiye edersiniz?

Değerli kardeşimiz,

Herkes Hayatında Zaman Zaman Derecesi Farklı da Olsa Depresyona Girebilir

Sizin içinde bulunduğunuz durum belki biraz daha ağırdır, ama depresyon sadece size özgü bir durum değil. Onun için kendinizi suçlamayın, farklı görmeyin ve kendinize aşırı yüklenmeyin. Milyonlarca insan nasıl sorunlarıyla baş ediyor, çözüm yolları buluyor, sabır gücüne dayanarak, tevekkül ederek bundan kurtuluyorsa, siz de Allah’ın izniyle kurtulacaksınız. 

“Her şeye canını sıkma ey gönül, ne bu dertler kalıcıdır ne de bu ömür.”

Öncelikle içinde bulunduğunuz depresif ruh halini anlıyoruz, ancak buna nelerin sebebiyet verdiğini, ne zamandan beri var olduğunu, konjonktürel mi yoksa kronik mi olduğunu, yaşınızı ve cinsiyetinizi bilmiyoruz.

Bu durumda sizin için ancak genel bir değerlendirmede bulunabileceğiz:

Depresyon, Kişinin Yaşadığı Belirli Sorunlardan Sonra Ortaya Çıkan Ruhsal Bir Rahatsızlıktır

Bu sorunların ortaya çıkmasında, bazen kişinin az veya çok kendi katkısı vardır, bazen de hiçbir katkısı yoktur, tamamen elinde olmayan nedenlerden kaynaklanmıştır. Her iki durumda da kendimizi suçlamadan ve aynı zamanda acze düşmeden, ümitsizliğe de kapılmadan, değiştirebileceklerimizi değiştirmeye odaklanmak, değiştiremeyeceklerimizi de kabul edip Allah’tan sabır dilemek gerekir.

Eğer ifade ettiğiniz gibi acı çekiyorsanız, mutlaka sizi derinden sarsan olaylar yaşamışsınızdır, bundan kuşkumuz yoktur. Kendinizi ya çaresiz, terk edilmiş ya da başarısız, beceriksiz, zavallı, mutsuz vb hissetmektesiniz. Ancak unutmayın sizinle aynı şeyleri yaşayan herkes, sizin kadar etkilenmiyor. Çünkü insanları rahatsız eden şey olaylardan çok, o olayı değerlendirme ve yorumlama biçimidir.

Hiçbir Şeye Aşırı Olumsuz Anlam Vermeyin

Sizi onlardan farklı kılan şey, muhtemelen yaşadınız duruma verdiğiniz aşırı olumsuz anlamlardır. Çünkü zaten depresyon, kişinin yaşadığı olaylara aşırı olumsuz anlamlar yüklemesiyle başlar. Böylece, olumsuz bakış açısı bir kısır döngüye dönüşür. Şöyle ki:

Olaylara atfedilen negatif anlamlar depresyona iter, depresyondaki kişi, sadece o olayları değil, dünyayı, kendisini, hayatı, çevresini olumsuz değerlendirir. İnsanlar soğuk, mesafeli gelir. Sanki bunlar hiç geçmeyecekmiş gibi hisseder. Gözüne taktığı depresyon gözlüğü ona her şeyi siyah gösterir. “Ben yetersiz bir kişiyim.”, “Her şey daha kötüye gidecek.” ya da “Hayatın ne anlamı var.” “Bu acılara katlanamam.” gibi düşünceler depresyonu artırdığı gibi sorunla baş etme gücünü azaltır.

Her Şeyi Siyah Gösteren Gözlükten Kurtulun

Size her şeyi siyah gösteren bu gözlükten kurtulmak ve içine düştüğünüz kısır döngüden çıkmak için öncelikle şuna inanın:

Bir parça gerçeklik payı olsa da ancak ne durumunuz sizi hayattan usandıracak kadar ağırdır, ne dünya şu anda algıladığınız kadar anlamsız ne de insanlar şu an düşündüğünüz kadar vefasız ve soğuktur. Demek ki, size her şeyi karanlık gösteren içinde bulunduğunuz ruh halidir.

Bu ruh halinden çıkmak için öncelikle yaşadığınız olayları yeniden değerlendirin, gerçekten sizin hissettiğiniz kadar acı verici midirler? 

Örneğin bu durum bir arkadaşınızın başına gelse, ona  tavsiye edebileceğiniz sözleri şimdi kendi kendinize söyleyin. Onu nasıl teselli edebileceğinizi düşünün ve en az onun kadar kendinize merhamet edin.

Şu halde olaylara biraz da başka bir çerçeveden bakın.

Unutmayın nasıl odanızın her cephesinden farklı bir manzara görebiliyorsanız, olaylara ve insanlara karşı bakış açınızı değiştirseniz, aynı şekilde kesinlikle farklı şeyler göreceksiniz.

Kısaca, sorunlarınıza beyninizde aşırı negatif anlamlar vermekten vaz geçin.

Her Sıkıntı Bir İmtihandır

Bu çerçevede konuya bir de içinde bulunduğunuz dünya imtihanı açısından bakın.

Bu dünyaya imtihan için gönderildiğimizi aklınızdan çıkarmayın. Bildiğiniz gibi herkesin imtihan olduğu konular farklı farklıdır. Demek ki sizin de imtihanınız şu an yaşadığınız durumdur. Bu imtihanın ağırlığına göre, yarın ahirette mükafatınız da fazla olacaktır. Bunun için acınız sizi boğmasın, çünkü bilin ki sabır ederseniz çektiğiniz acılar bir gün dermanız olacaktır.

Daha Ağır İmtihanı Olanlara Bakın, Şükredin

Ağır gelen bu imtihanı hafifletmek için bir başka bakış açısı da imtihanı sizden daha ağır olanlara bakın.

Eğer şu anda yaşadığınız sorunlar olmasaydı, belki daha da ağır acılarla sınanacaktınız.

“Bir gözün yoksa, iki gözü de olmayan âmâlara bak, Allah’a şükret. Evet, nimette kendinden yukarıya bakıp şekva etmeye hiç kimsenin hakkı yoktur. Ve musibette herkesin hakkı, kendinden musibet noktasında daha yukarı olanlara bakmaktır ki, şükretsin.” (Bediüzzaman, Lem'alar, Yirmi Beşinci Lem'a)

Yine bu çerçevede Mevlana Hazretleri der ki, “Sanma ki dert sadece sende var; Sendeki derdi nimet sayanlar da var.”

Hareket Halinde Olun

Depresyonda iken, kişinin enerjisi düşer bir şey yapmak istemez. Bu da haliyle depresyonun devamını sağlar.

Bunu önlemek için kendinizi aşırı zorlamadan, gün içinde evde biraz daha hareket halinde olun. Evde iseniz, evi biraz düzenleyin, duş alın, mutfakta basit bir şeyler hazırlayın. Dışarı çıkın, günde yarım saatten az olmamak kaydıyla, temiz havada yürüyüş yapın, bu enerjinizi ve pozitif ruh halinizi artırır.

Kısaca biraz zorlansanız da hareket halinde olmanız depresyonunuzu azaltır.

Başka İnsanlarla İletişime Geçin

Depresyonda olan kişi aynı şekilde, insanlardan uzak kalmak ister. Bu da onu iyice karamsarlığa itip, iç olumsuz sesleriyle baş başa bırakır.

Olumsuz iç seslerinizden kurtulmanın en kolay yolu, başka insanlarla iletişime geçmektir. Bir yakınıza veya komşunuza gidin, bir arkadaşınızla bir yerlerde kahve için. Hiçbirisi olmazsa, manava, markete giderek insanların içine karışın.

Bunların dışında eskiden yaptığınız ve size iyi gelen uğraşlar, aktiviteler, hobiler varsa onlarla uğraşın. Sizi içinde bulunduğunuz düşüncelerden uzaklaştıracak ne varsa depresyon döngüsünü kırmak için yararlıdır.

Bir iki hafta içinde kendinizi hâlâ iyi hissetmezseniz, mütedeyyin bir ruh sağlığı hekimine veya psikoloğa başvurun.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet