Bir kimse, bir toplumu severse, o toplumun muhasebesiyle hesaba çekilecektir, sözü hadis midir; açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Sorudaki ifadeye yakın olan bazı rivayetler şöyledir:

“Kim bir topluluğu severse, o da onlarla beraber olur.”

“Kim bir topluluğu severse, o da onlardan olur.” 

“Kim bir topluluğu severse, o da onlarla beraber haşir olunur.” (Mecmau’z-zevaid, 1/37, 10/280).

Bu rivayetlerden hiç birinde “o toplumun muhasebesiyle hesaba çekilecektir” şeklinde bir ifade söz konusu değildir. Çünkü “Hiç kimse başkasının suçundan dolayı sorumlu tutulmaz.” (En'âm, 6/164; İsrâ, 17/15; Fâtır, 35/18; Zümer, 39/7) mealindeki ayette ifade edildiği üzere, birlikte haşir olunsalar, aynı dinden olsalar bile, her insanın hesabı farklı olur. Zalim bir kâfir ile zalim olmayan bir kâfirin hesabı farklıdır.

Bu hadisi şöyle anlamak mümkündür:

Bir insan herhangi bir kavmi / topluluğu severse, o da onlardan sayılır. Yani bir insan, Müslüman, Yahudi veya Hristiyan bir topluluğu sırf dinlerinden, düşüncelerinden ötürü severse, bu, o kişinin o topluluğa ait dini sevdiğini gösterir. Herhangi bir dini sevmek, o dini benimsemek, onu tercih etmek anlamına gelir. Bu ise, mahşer gününde o kişinin söz konusu din sahiplerinden sayılacağı, onlarla birlikte bir safta yer alacağı anlamına gelir. “Kişi sevdiğiyle beraber olur.” (Mecmau’z-zevaid, 10/281) mealindeki hadiste de bu gerçeğe vurgu yapılmıştır.

Şu noktaya dikkat etmek gerekir ki, sevgilerin kaynağı çok farklı şeyler olabilir. Kişiyi sevdiği topluluğun içerisine dahil eden sevgi dine yönelik sevgidir. Kanaatimizce, din noktasının dışındaki sevgiler bu hadiste dahil değildir.

Örneğin, Hristiyan veya Yahudi bir eşi bulunan bir adam, söz konusu hanımını sevmeyecek mi? Bu sevgi elbette bir vebal getirmez. Din sevgisi olmaksızın camiye giden bir gayri müslim Müslüman olmayacağı gibi, kiliseye giden bir Müslüman da dinden çıkmaz veya Hristiyan olmaz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet