“Kün” emri nedir?

Değerli kardeşimiz,

Göklerin ve yerin Allah’ın yaratmasıyla yokluktan varlığa gelmeleri, yoktan yaratılmış insan için anlaşılması güç ve derin bir meseledir. Kur’an, sekiz ayetinde Allah’ın "Kün" emriyle, yani “ol” demesiyle eşyaya vücut verildiğini bildirir. (Bakara,  2/117; Âl-i İmran, 3/47-59; En’am, 6/73; Nahl, 16/40; Meryem, 19/35; Yâsîn, 36/82; Mü’min, 40/68) Mesela şöyle buyurur:

اِنَّمَٓا اَمْرُهُٓ اِذَٓا اَرَادَ شَيْئًا اَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ “Onun emri, bir şeyi murat edince, ona sadece ‘ol’ demektir, o da olur.” (Yâsîn, 36/82)

Ayetteki “…o da olur” kısmı -geniş zaman kipiyle ifade edilmesinin de delaletiyle-, oluş sürecinin başlamasını bildirir, yoksa her şeyin bir anda her şeyiyle ve bütün ayrıntılarıyla hemen oluverdiğini anlatmaz. Çünkü Allah eşyayı sanatlı bir şekilde yaratmayı murat etmiştir. Bir zamanlar biz yoktuk. Daha evveline gittiğimizde dünya da yoktu. Milyarlarca yıl evveline gittiğimizde şu evren yoktu. Hz. Peygamberin (asm) ifadesiyle “Allah var, başka bir şey yoktu.” (Buhârî, Bed’u’l-halk, 1) O, ilmiyle belirledi, iradesiyle seçti ve kudretiyle de yoktan var etti.

“Ol” emri, bir yönüyle yaratılıştaki sürat ve kolaylığı ifade eder. Çünkü Allah'a nisbetle zor ve kolay ayrımı yoktur, tabir yerindeyse “her şey Ona kolaydır.” Bu kolaylığı,

 “Göğün ve yerin Rabbine and olsun ki, şüphesiz o (size vadedilen ahiret ve cennet), gerçekten sizin konuşmakta olmanız gibi haktır (kesin bir gerçektir)” (Zariyat, 51/23)

 ayetinden mülhem olarak şöyle ifade edebiliriz:

Allah’ın yaratması bir yönüyle insanın konuşması gibidir. Mesela konuşurken “çiçek” dememizle “güneş” dememiz arasında kolaylık ve zorluk açısından bir fark yoktur. Gerçi güneş çiçekten çok çok büyüktür, ama bu “telaffuzda ‘güneş’ demek daha zordur” anlamına gelmez. Benzeri bir durum yaratmakta geçerlidir, ister güneş ister bir başka varlık, Allah'a asla zor değildir. Bizim bunları telaffuz etmemizden çok daha kolay bir şekilde onlara vücut verir, yaratır.

Sıradan bir neferin verdiği emirle, bir mareşalin verdiği emir elbette farklı güçte olur. Birincisi bir kişiyi bile harekete geçiremezken, mareşal yüzbinlerce askeri emir ve direktifleriyle harekete geçirir, yönlendirir, manevralar yaptırır. Allah’ın emri nafizdir. Her varlık Onun emriyle vücut bulur ve Onun bütün emirlerine harfiyen itaat eder.

Tenzih ederiz o zâtı ki, kün emrini eşyaya bir masdar yapmış, hazinelerini “kaf-nun”da gizlemiştir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet