Yaratıcı neden yalnız değil; çevresinde neden melekler, şeytanlar, insanlar var?

- Yaratıcı tek diyoruz ve baktığımızda çevresinde sürekli çeşitli varlıkların olduğunu görüyoruz (melekler, şeytanlar, cinler, insanlar) gibi. - Yaratıcı kimseye muhtaç olmadığı halde, neden çevresinde bahsettiğim varlıkları bulundurmaktadır? - Hatta bazı ayetlerde meleklere seslendiğini okuyoruz. - Ve Yaratıcı her şeyi aracısız yapabileciği hâlde, neden çeşitli varlıkları zaman zaman aracı yapıyor ve bir nevi sistemler alemi oluşturuyor?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

- Hz. Peygamber (asm) şöyle buyurmuştur:

“Allah (ezelde) vardı, onunla birlikte hiçbir şey yoktu.” (Kenzu’l-ummal, h. No: 29850).

Bu hadisten anlaşılacağı üzere, yer ve göklerin de içinde bulunduğu yaratılmış varlıktan hiçbir eser yokken Allah vardı ve yalnızdı. 

Ehl-i sünnetin bu konudaki inancı şudur: “Allah vardı, onunla birlikte hiçbir şey yoktu.” Ne gök vardı, ne de yer vardı. Allah, gökler ve yer yokken neredeyse yine oradadır. Orada ne zaman ve ne de mekân vardır. Demek ki, Allah zaman ve mekândan münezzehtir. Zaman ve mekânların dışında olmasıyla Allah yalnızdır, eşi benzeri yoktur.

- Bununla beraber, şunu unutmamak gerekir ki, İslam’da “Allah yalnızdır.” ifadesi yerine “Allah birdir, tektir.” ifadesi benimsenmiştir.

- “Allah tektir” demekten maksat, “Yaratıcı yalnız Allah’tır; ibadet edilen Mabud yalnız Odur; Rızık veren yalnız Odur, öldüren, dirilten yalnız Odur...” demektir. Yoksa, Allah’tan başka var olan bir mahluk yok demek değildir. Çünkü, Allah’ın isim ve sıfatları varlıkların yaratılmasını ister. Örneğin, Allah, yaratan manasındaki Halık-Fatır-Bâri gibi isimleriyle kâinatı var etmekle maharetini göstermek ister. Keza, varlıkları var etmekle, ilim, hikmet ve kudretinin sonsuzluğunu göstermek ister.

- İnsanın yaratılışındaki hikmetlerden birinin, belki en önemlisinin, Allah'ın kemal sıfatlarına ayna vazifesini görmek olduğunu ifade eden Bediüzzaman, bunu desteklemek için

"Ben gizli bir hazine idim, kâinatı beni tanımaları için yarattım." (Aclunî, 2/132)

meâlindeki kudsî hadisi açıklarken, İbn Arabî'nin "Mahlûkatı, bana bir âyine olsun ve o âyinede cemâlimi göreyim diye yarattım." şeklindeki ifadelerini delil olarak göstermiştir. (İşaratu’l-İ’caz, s.17)

- Melekler dahil hiçbir varlık Allah’ın yanında, çevresinde değildir. Allah ezelîdir, başka bütün varlıklar sonradan var olmuş hadistirler. Sonradan var olanların ezeliyetle hiçbir yakınlıkları olamaz. Allah’ın meleklere emir vermesi, onların Allah’ın yanında olduğunu veya onu görmekte olduğu anlamına da gelmez. Zira Allah’ın kibriya ve azameti, büyüklük ve yüceliği bütün varlıklardan perdelenmeyi, gerektirir.

- Halk arasında yaygın olarak kullanılan “Yalnızlık Allah’a mahsustur.” ifadesi, bütün varlıkların birbirine muhtaç olduğu, biri birisiz yaşamaları âdeta mümkün olmadığı, hiçbir şeye muhtaç olmayanın sadece Allah olduğu anlamına gelir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Allah'ın sebepleri yaratmasının ve çalıştırmasının hikmeti nedir?

- Allah neden sebepleri çalıştırıyor?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet