Tasavvuf yolu, bir çile yolu mudur?

Değerli kardeşimiz,

 وَاِذْ وٰعَدْنَا مُوسٰٓى اَرْبَع۪ينَ لَيْلَةً “Hani, Mûsâ ile kırk gece için sözleşmiştik.” (Bakara, 2/51)

Tasavvuf yolu, bir çile yoludur. Kaba demir kızgın ateşe sokulmadan şekillendirilemez. Öyle de nefsi çilesiz bir şekilde arıtmak mümkün değildir. Saadet sarayına me­şakkat yolundan varılır.

Tasavvuftaki “çile” ifadesi “kırk gün” anlamında Farsça bir kelime olup, Hz. Musa’nın Tur Dağında Tevrat’ı almak için kırk gün (erbaîn) riyazette kalmasından alınmıştır. Rasulullah’ın nü­büvvet öncesi Hira’da itikâfı da bu tarz bir durum­dur.

Tefekkürde, tezekkürde yoğunlaşmak için böyle bir uzlete ihtiyaç vardır. Bir sporcu için kampa girmek ne ise, bir hakikat yolcusu için çile odur. Aslında her ta­lib-i hakikatin, her sene hiç olmazsa bir ay münzevi kalması ve bu bir ayı tefekkür, tezekkür, nefis muhase­besi, ilim gibi yüce şeylerle değerlendirmesi son derece yerinde olacaktır.

Çile dönemi, aynı zamanda bir riyazet dönemidir. Riyazet, şehvetlerle ve kötülüğe meyyal nefis ile bir mücadele şeklidir. Mideyi doldurmayarak ruhu inceltmek ve rahat çalışabilmek için yapılan bir be­den ve ruh terbiyesidir. Buna riayet, ruh sultanının beden ülkesinde hâ­kimiyetini sağlayacaktır. Yoksa çok yiyen bir kişide, ruh sultanı zin­danda kalacaktır.

Maddiyatın kanunları olduğu gibi, maneviyatın da kanunları vardır. Mesela, cılız bir insan halter çalış­makla güçlü bir hale gelir. Onun gibi, riyazete riayet eden bir kişi de ruhen güçlenir. Hemen her mistik akımda riyazet temel bir esastır. Öyle ki, bu riyazete riayet eden Hint fakirlerinde, şeklen keramete benze­yen harika haller görülebilmektedir.

Bir de “çile” kelimesinin günlük hayattaki “meşakkat” anlamı vardır. Bu manayla bakıldığında dünya bir “çile diyarı” olarak görülebilir. Hemen her insan hayatı boyunca nice zorluklarla ve sabretmesi gereken durumlarla karşılaşır. Bunları aşarken çektiği çile, -eğer iyi değerlendirilirse- ruhları olgunlaştırır, onlara kıvam kazandırır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet