Seyyid Kutup Hz. İsa'nın inmeyeceğini ifade etmektedir. Bunu belirten başka alimler de var mıdır?

- Hz. İsa'nın öldüğüne inanmak insanı dinden çıkarır mı?

Değerli kardeşimiz,

Bizim gördüğümüz kadarıyla, Seyid Kutub, çok açık bir şekilde Hz. İsa’nın öldüğünü, göklere çıkarılmadığını söylememiştir. Özet olarak söylediği şey şudur:

“Bu konuda çok değişik rivayetler, görüşler vardır. İncillerde de farklı şeyler vardır. Ancak Kur’an’da bu konuda bir detay söz konusu değildir. Kur’an’da sadece 'Allah onu katına yükseltti.' mealindeki ifadeye yer verilmiştir.  Bu yükseltmenin hayatta olduğu bir şekilde hem ruh hem de bedenle mi; yoksa vefatından sonra sadece ruh ile mi olduğuna dair bir açıklama yoktur."(bk. Kutub, Fi Zilal, Beyrut, 1412, 2/802).

Bu açıklamalarından açıkça anlaşıldığı üzere, Seyyid Kutub, Hz. İsa’nın mutlaka öldüğünü, göklere çıkarılmadığını iddia etmiyor. Aksine, “Fi zilal’daki metodumuzun gereği olarak Kur’an’ın detaylarını vermediği konunun -delilisiz- detaylarına biz de girmeyiz.”(a.g.y) diyerek, bu konuda kendisinin kesin bir görüşünün olmadığını belirtmiştir.

Seyyid Kutub, Hz. İsa’nın öldürülmediğine dair Kur’an’ın açık ifadesine kanaat getirmenin lüzumunu ve Kur’an’da belirtilmeyen bu gibi gaybi meselelerin detaylarına girmenin doğru olmadığını da belirtmiştir(Kutub, 1/403).

Bu konuya değinen tefsirlerin çoğunda detaylara girilmiş, Hz. İsa’nın ölüp ölmediği, dünyaya geri dönüp dönmeyeceği konusunda (Âl-i İmran, 55. ayetin tefsirinde) değişik görüş ve yorumlara yer verilmiştir.(Misal olarak bk. Taberi-ö.310-; Maverdi-ö.450-; Beğavî-ö:510; Razî-ö:606-; Kurtubî, -ö:671-; Beyzavî-ö:685).

Şunu da belirtelim ki; Taberi, sahih hadislerin varlığını delil göstererek Hz. İsa’nın göklerde hayatta olduğunu ve dünyaya geri gelip Deccali öldüreceğine dair görüşün en sağlam olduğunu da belirtmiştir(Taberi,6/458). Beğavi de sahih hadisleri rivayet etmek suretiyle Hz. İsa’nın dünyaya geri geleceğine dair görüşü desteklemiştir. (Beğavi,1/447-448) Razi de benzer ifadelerle Hz. İsa’nın dünyaya gelip deccali öldüreceğine dair hadisin rivayetlerin kabul etmiştir(Razi, 8/237). Kurtubi de bu konudaki sahih hadislere itimat ettiğini belirtmiştir(Kurtubi, 4/100).

Bu konuda ilke şudur: Herhangi bir görüş Kur’an veya sünnete dayandırılarak tespit ediliyorsa, yanlış dahi olsa sahibi tekfir edilmez. Bu sebeple, Hz. İsa’nın göklerde hayatta olup olmadığı meselesi de ayetin ifadelerinden farklı anlaşılabilir. Bu konudaki hadisler tevatür derecesinde olmadığı için onlara itibar etmemek küfür gerektirmez. Ancak, değişik yollardan sahih olarak gelen rivayetleri elinin tersiyle itmek de doğru değildir. Nitekim, İslam alimlerinin büyük çoğunluğu bu sahih hadislerin nazara almış ve Hz. İsa’nın gökte hayatta olduğu, sonra dünyaya geri dönüp deccali öldüreceğine dair bilgileri kabul etmişlerdir.

Tefsirlere bakıldığında, bu konudaki ihtilafların önemli bir kısmı İsrailiyattan kaynaklandığı görülecektir. Bu sebeple, sahih hadisleri esas almak gerekir. Ancak bu gibi hadislerin müteşabih nevinden olup tevile ihtiyacı da olabilir. Öncelikle sahih hadislere saygı göstermek gerekir. Müteşabih yanları yanında açık olan ifadlere de itibar etmek gerekir. 

Buna göre, ister maddi şahsı, ister manevi şahsı olsun, Hz. İsa’nın ahir zamanda geleceğini kabul etmek sahih hadislere karşı gösterilmesi gereken bir tavırdır. Ama tekrar edelim TEKFİR mekanziması, İslam edebine, iman şuuruna, Ehl-i sünnet alimlerinin prensibine yakışmaz. Unutmayalım ki, bu konuda İsrailiyata itibar edildiğini gösteren bazı rivayetler sahabe ve tabiinden de gelmiştir... Bizzat Hz. İbn Abbas’tan bu konuda -biri olmlu, biri olmsuz olmak üzere- kaynaklarda iki farklı rivayet söz konusudur.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet