Şeytanın akıbeti ne olacak, şeytan da cehenneme gidecek midir, eğer gidecekse ateş onu nasıl yakar? Eğer yok olmanın acısı cehennem acısından fazlaysa şeytanın yok olması gerekir...

Şeytan kıyametten sonra yok mu olacak, yoksa cehennemde azap mı çekecek? Eğer yok olmanın acısı cehennem acısından fazlaysa şeytanın yok olması gerekir. Ayrıca şeytan ateşten yaratılmış. Diyelim şeytan cehenneme atıldı; cehennem ateşi nasıl şeytanı yakar? Yani ateş ateşi yakar mı?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Cevap 1:

“Şeytan beş şey yüzünden ebedi kaybedenlerden oldu:

1. Günahını kabul etmediği için,
2. Pişmanlık duymadığı için,
3. Kendini isyan ettiren nefs-i emmaresini kınamadığı için,
4. Tövbeye yanaşmadığı için,
5. Rahmet-i İlahiden umudunu kestiği için.”(İbn-i Hacer, Münebbihat, 73)

İnsanlar da Allah'ın azabını bildikleri halde günaha düşmektedirler. Ancak özellikle müminler hatasını anlayıp tövbe istiğfarda bulunmaktadırlar. Ancak şeytan kibirinden dolayı buna yanaşmamıştır. Bu yüzden bir müminin, işlediği günahı kabul etmesi; yaptığı hata ve günahlardan ötürü pişmanlık duyması; nefsini hesaba çekip onu kınaması, sık sık tövbe-istiğfar etmesi ve rahmet-i ilahiden hiçbir zaman ümit kesmemesi gerekmektedir.

Halbuki şeytan, Allah'a karşı gelmesinden sonra pişmanlık duymak yerine, Allah'ın kullarını azdırmak ve yoldan çıkarmak için, kendisine imkan verilmesini istemiştir.

Araf Suresi'nde bu konu şöyle anlatılır:

- Allah buyurdu: “Söyle bakayım, sana emrettiğim halde, secde etmene mani nedir?” İblis: “Ben ondan daha üstünüm; çünkü sen beni ateşten, onu ise bir çamur parçasından yarattın.”

- “Çabuk in oradan!” buyurdu Allah, “Öyle orada kurulup da büyüklük taslamak senin haddin değildir. Çabuk çık, çünkü sen alçağın tekisin!”

- “Bana, onların diriltilecekleri kıyamet gününe kadar mühlet verir misin?” dedi.

- Allah: “Haydi, sen mühlet verilenlerdensin!” buyurdu.

- “Öyle ise” dedi, “Sen beni azgınlığa mahkûm ettiğin için, ben de onları gözetlemek üzere Senin doğru yolunun üzerinde pusu kurup oturacağım. Sonra onların gâh önlerinden, gâh arkalarından, gâh sağlarından, gâh sollarından sokulacağım, vesvese verip pusu kuracağım, Sen de onların ekserisini şükreden kullar bulmayacaksın!”

- Allah şöyle buyurdu: “Alçak ve kovulmuş olarak çık oradan! Onlardan kim sana uyarsa, iyi bilin ki cehennemi sizlerle dolduracağım!” (Araf, 7/12-18)

Ayrıca başka bir surede şeytanın kafir olduğu ve cehenenme gideceği de açıkça belirtilir:

- İblis: “Ben ondan üstünüm, çünkü beni ateşten, onu ise topraktan yarattın.” dedi.

- Allah: “Defol oradan! Sen artık kovulmuş birisin. Lânetim de, hesap gününe kadar senin üstündedir.” dedi.

- İblis: “Ya Rabbî, bana insanların dirileceği güne kadar mühlet verir misin?” dedi.

- Allah şöyle buyurdu: “Haydi sana mühlet verildi! Sen belirli bir vakte kadar izinlisin.”

- İblis: “Öyle ise” dedi, “senin izzetine yemin ederim ki ben de onların hepsini şaşırtacağım. Ancak Senin ihlasa erdirdiğin kullar bundan müstesnadır.”

- Allah buyurdu: “İşte bu doğru! Ben de şu hakikati söyleyeyim ki cehennemi, seninle, senin cinsinden olanlarla ve insanlardan sana uyanlarla dolduracağım.” (Sad, 38/75-84)

Bu açıklamalara göre şeytan kafir olmuş ve akibeti de cehennemdir.

Cevap 2:

Allah yarattığı hiç bir canlıyı yok etmiyor, kafir de olsa şeytan da olsa yok etmiyor. Bu açıdan şeytanın bile yokluğuna izin vermeyen bir rahmet ve hikmet, elbette insanların yokluğuna asla izin vermeyecektir. Allah'ın, kendisine bu kadar isyan eden kullarına bile yokluğu uygun görmemesi, Onun sonsuz rahmetini ve şefkatini gösterir.

Cevap 3:

İnsan topraktan yaratıldığı halde, toprak ona zarar verebilmektedir. Bunun gibi şeytanın ateşten yaratılması, ateşin ona zarar vermeyeceği anlamına gelmez. Mahiyet değiştiğinden ateş de zarar verecektir. Ateş olmak ayrıdır, ateşten yaratılmak ayrıdır. Ağaç da topraktan yaratıldığı halde toprak değildir.

Ayrıca cehennem azabı sadece ateş değildir. Birçok azap çeşitleri vardır. Birkaçı şöyledir:

1. Soğukla azap,
2. Yılan akrep gibi hayvanların sokması,
3. Başına topuzlarla vurmak,
4. Aç bırakmak,
5. Zakkum yedirerek bağırsakları parçalamak,
6. Vücutları büyültülerek azabın şiddetlendirilmesi,
7. İrinli su içirmek,
8. Gayya kuyusuna atmak,
9. Uçurumlardan yuvarlamak,
10. Zifiri karanlıkta azap,
11. Büyük azap veren pis kokulara maruz bırakmak,
12. Azapların her gün katlanarak çoğaltılması,
13. Sonsuza kadar azap edilmesi.

Kadızade Ahmed Efendi buyuruyor ki:

Cehennemde bir yere Zemherir denir, yani, soğuk cehennemdir. Soğukluğu pek şiddetlidir. Bir an dayanılmaz. Kâfirlere, bir soğuk bir sıcak, sonra soğuk sonra sıcak cehenneme atılarak, azap yapılacaktır.

Cehennemde çok soğuk Zemherir azapları bulunduğu, Kimya-i Saadet ve Dürret-ül-Fahire kitabında yazılıdır. Buhari, Müslim, İbni Mace ve diğer hadis kitaplarında, yazın sıcaklığı sıcak cehennemin nefesinden, kışın soğukluğu da Zemherir cehennemin nefesinden olduğu bildiriliyor. (Örneğin: Buharî, Mevâkît: 9, Müslim, Mesâcid: 185-187; Tirmizî, Cehennem: 9.)

İlave bilgi için tıklayınız:

Cehenneme girmek mi, yoksa yok olmak mı daha iyidir? Cehennem kafirler için bir merhamet midir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet