Şeytana neden haris denilmiştir?

- Hangi Haris?
- İki farklı Haris isminin Arapça yazılımı nasıldır?
- Hangisi sin veya peltek se yahut sad harfi iledir. Yazım şekli ve manasını verebilir misini?
- İbn Abbas (r.anhuma)'dan gelen bir rivayete göre, “İblis, meleklerin bir kabilesindendi. Bu, kendilerine cin denen ve yakıcı ateşten yaratılmış olan bir kabile idi. İblis’in o zamanlar ismi 'Hâris'di ve cennet bekçilerindendi. Bu kabile dışındaki melekler, nurdan yaratılmışlardı.” (Taberî, 1/178)
- “Allah’ın en sevdiği isimler Abdullah ve Abdurrahman'dır. -İnsanlar açısından anlamı- en sadık/en doğru olan isimler, Haris ve Hemmam’dır. En Kötü isimler ise, Harb ve Murre’dir.” (Ebu Davud, Edeb, 69)
- Haris kelimesi, eken, çalışan, kazanç elde eden anlamındadır. Bu ise, insan için en doğru bir anlam ifade etmektedir. Çünkü insan her an dünya veya ahiretle ilgili bir şeyler kazanmaya çalışmakla, onları dünya veya ahiret tarlasında ekmekle meşguldür ve olmalıdır.

Değerli kardeşimiz,

- Taberi ve İbn Ebi’d-dünya’nın İbn Abbas’tan naklettiklerine göre, şeytan, meleklerle beraber iken ismi AZAZİL idi. Sonra İblis oldu. (bk. İbn Hacer, Fethu’l-Bari,6/339)

Keza şeytanın isimlerinden birisi de (peltek se ile) el-Haris (الْحَارِثُ) idi. (İbn Hacer, a.y)

- Soruda Taberi’den nakledilen bilgi bizim nüshada 1/455’dedir. Burada da الْحَارِثُ  kelimesi kullanılmıştır.

- Arapçası yazılan şekliyle “Haris” kelimesi, ziraat eken, fidan diken, kazanan, çiftçilik yapan, bağ bahçe yapan kimse anlamına gelir. Bu manası, insan için geçerlidir.

Bunun yanında “Haris” kelimesi, ateş yakan, tutuşturan, yanması için yakıt maddelerini hareket ettiren, kıvrak zeka sahibi, ilgi alanıyla ilgili her şeyi teftiş edip kontrol eden kimse anlamına gelir. (bk. Sihah, Kamus, Lisan, HRS maddesi) Bu manalar, şeytanın durumuna uygundur. Çünkü, kendisi ateşten yaratıldığı gibi, insanların ateşe girmesine de vesile oluyor.  Bütün fitne ateşleri yakan, insanları çeşit çeşit fitne ateşlerine sokan odur.

Aynı kökten gelen “mihras” kelimesi, ateşi karıştırıp tutuşturmak için kullanılan “maşa” için kullanılır.

İşte şeytana takılan “haris” unvanı, onun ateşten bünyesine; ateşîn zekâsına, ateşli fitnesine, insanları ateşe atacağına, son durağı ateş olacağına işaret etmektedir...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet