Şartlı talakta (şu işi yaparsan boşsun demek gibi) şart yerine gelmeden bu talaktan vazgeçilebilir mi?

- Bir adam karısına şu işi yaparsan boşsun dese ve kadın o işi YAP-MA-SA ..(haliyle boş olmuyor) aradan 5-6 ay vs geçse adam artık o işi yapsan bile boş değilsin..talak emrini geri çektim dese ve kadın bunun üzerine o işi yapsa ne olur?
- Yani adam talak şartını geriçekebilir mi?
- Benim edindiğim izlenim sanki geri çekemez gibi..ama emin değilim..çünkü buna benzer sorular da hep şunu gördüm.mesela biradam hanımına babanın evine gidersen boşsun dese..fıkıh kitaplarındaki verilen çözüm hep şu:kadın baba evine gider bir talak vaki olur geriye 2 talak kalır deniyor..hiçbir yerde talak şartını geri çeker denmiyor!!
- Aradan bir süre geçtikten sonra artık babanın evine gidebilirsin boş değilsin denmiyor..yani bu çözüm kimsenin aklına gelmemiş.
 İşte ben bu yüzden kıyas yaparak şüphe içinde kaldım.bir umut size sordum...

Değerli kardeşimiz,

Kocanın boşama iradesini ortaya koyan beyanı kayıtsız ve şartsız olabileceği gibi, bir şarta (ta’liki şart) veya vadeye de bağlanabilir. Şartlı boşamada şart gerçekleşmeden önce boşamanın bağlandığı sözden dönmek geçerli değildir (İbn Nüceym, el-Bahru’r-Raık, VIII, 551).

Boşanmanın bir şarta bağlanması durumunda bu şart ne zaman gerçekleşirse boşanma da hükümlerini o zaman doğurur. Bu şart gerçekleşene kadar evlilik bütün hüküm ve sonuçlarıyla birlikte devam eder.

Ancak boşanma şarta bağlandığında şart gerçekleşmeden, başka bir yolla boşanma olur ve iddet bittikten sonra o şart gerçekleşirse, boşanma zemini kalmadığından artık o şartın etkisi kalmaz.

Şartlı talakın sözün ifade ettiği anlamı kuvvetlendirmesi için yemin yerine kullanıldığı da vakidir. Bu durumda fakihlerin çoğunluğuna göre bu da geçerli bir şartlı talaktır; şart yerine geldiğinde boşanma gerçekleşir.

Ne var ki İkrime, Şüreyh, İbn Teymiyye ve İbnü’l- Kayyim gibi bazı alimlere göre kocanın niyeti boşama değil de karısını bir işi yapmaya ya da engellemeye yönelik bir tür yemin ise bu, bir şartlı talak değildir; dolayısıyla şart tahakkuk etse de boşanma gerçekleşmez. Sadece yerine getirilmediği için yemin kefareti gerekir. (İbnü’l- Kayyım, İ’lamu’l-Muvakkıin, Mısır 1955, III, 65-82; es-Sayis ve M. Şeltut, Mukarenetü’l-mezahib fi’l-fıkh, Kahire ts. , s. 108). 

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet