Kulun, Allah üzerinde hakkı var mıdır?

Tarih: 15.03.2010 - 00:00 | Güncelleme:

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Kulların Allah üzerindeki haklarının olduğu Kur’an ve sünnetle sabittir. Aşağıda mealini verdiğimiz ayette bu hakka vurgu yapılmaktadır.

“Resulüm! Biz senden önceki ümmetlere de resuller gönderdik. O peygamberler ümmetlerine parlak deliller getirdiler, ama çoğu iman etmedi. Biz de o suçlulardan intikam aldık. Çünkü müminlere yardım etmek / onları desteklemek, bizim üzerimizdeki bir haktı / bize düşen bir borç idi.” (Rum, 30/47)

Aşağıdaki hadislerin rivayetlerinde de bu konu açıkça ifade edilmiştir: Buharî ve Müslim’de verilen bilgiye göre,  Hz. Peygamber (a.s.m), Muaz b. Cebel’e hitaben; “Muaz! Allah’ın kulları üzerindeki hakkının ne olduğunu bilir misin?” diye sordu. Muaz: “Allah ve Resulü bilir.” dedi. Hz. Peygamber (a.s.m) şöyle devam etti: “Allah’ın kulları üzerindeki hakkı, ona ibadet etmeleri ve hiçbir şeyi ona ortak koşmamalarıdır. Peki, bu görevlerini yerine getiren kulların Allah’ın üzerindeki haklarının ne olduğunu bilir misin?” Muaz: “Allah ve Resulü bilir.” dedi. Hz. Peygamber (a.s.m): “Onların Allah üzerindeki hakları, Allah’ın onlara azap etmemesidir.” diye buyurdu.(Buharî, Tevhid, 1; Müslim, İman,48).

Ebu Said el-Hudri’nin bildirdiğine göre Hz. Peygamer (a.s.m) şöyle buyurdu:

"Namaz kılmak için camiye giden kimse; 'Allah’ım! Senden istekte bulunanların  senin üzerindeki hakkı için, bu yürüyüşümün hakkı için, -ki şüphesiz ben ne böbürlenmek, ne şımarmak, ne gösteriş yapmak ve ne de süm’a / şov yapmak için bu yürüyüşe çıkmadım. Yalnız gücenmenden korunmak ve rızanı elde etmek için çıktım- Senden beni ateşten korumanı, günahlarımı bağışlamanı istiyorum. Şüphesiz günahları ancak sen affedersin.' diye dua eden kimseye Allah -rahmetiyle- yönelir ve yetmiş bin melek onun için istiğfarda bulunur/Yani affetmesi için Allah’a dua ederler."(bk. İbn Mace, Mesacid,4; İbn Hanmbel, 3/21).

Zevaid’de, İbn Mace’nin bu senedi zayıf olduğu, fakat aynı hadisi Sahih’inde rivayet eden İbn Hüzeyme’nin rivayet isnadının sahih olduğuna işaret edilmiştir.(bk. İbn Mace, a.g.y).   

Hz. Ömer anlatıyor: Hz. Peygamber (a.s.m) şöyle buyurdu: “Âdem hata işlediği zaman. ‘Ya Rabbi! Muhammed’in hakkı için beni affetmeni istiyorum’ diye yalvardı.” Hadisi, Beyhakî, Taberanî, Hakim rivayet etmiştir(bk. Hâkim, Mustedrek, II/615; Yususf Nebhanî, Hucetullahi ale’l-âlemin, s. 210).

Buhârî'de Ebu Hüreyre'den rivayet edilen bir hadîs-i şerifte Allah Rasûlü (asm) şöyle buyurmuşlardır:

“Kim Allah'a ve elçisine îmân eder, namazı kılar, zekâtı verir ve Ramazân’ı oruçlu geçirirse; ister Allah yolunda hicret etsin, isterse doğduğu yerde otursun; Allah'ın onu cennete koyması kendisi için bir haktır.”

"Ey Allah'ın Rasûlü, bunu insanlara müjdelemeyelim mi diye sordular." Allah Rasûlü (asm) şöyle buyurdu:

“Cennette yüz derece vardır ki; Allah Teâlâ bunları Allah yolunda savaşanlar için hazırlamıştır. Her iki derece arasında gökle yer arası kadar mesafe vardır. Allah'tan istediğiniz zaman Firdevs'i isteyiniz. Muhakkak ki o, cennetin ortası ve en yücesidir. Onun üstü Rahman'ın arşıdır ki cennet ırmakları oradan kaynar.” (Buharî, Tavhid, 22; Müslim, İmare, 46).

Aslında Kur’an’da insanlara hak tanıyan, çalışmalarının karşılığından bahseden yüzlerce ayet vardır. İnsanlarla ilgili olarak Allah’ın adaletinden bahseden bütün ayetler, dolaylı olarak adaletin iki tarafı olan Allah ile insanlardan da söz etmektedir. 

Daha açık bir ifadeyle, “Allah kullarına zulmetmez.. Onlar haksızlığa uğramazlar... Onlar yaptıklarının karşılığını tastamam alırlar...” mealindeki ayetlerde ve benzerlerinde, özellikle kulların haklarına vurgu yapılmaktadır. Hakkı veren kim? Allah. Hakkı alan kim? İnsan.. Demek oluyor ki, İnsanın, yaratılmış bir kul olarak Allah’a kulluk etme yükümlülüğü vardır. Allah’ın da Hak, Adl ve Adil gibi isimlerinin bir yansıması olarak kullarına haksızlık etmesi düşünülemez. Bundan anlaşılıyor ki, “hak” kavramı Allah’ın tensibiyle insan için de söz konusudur.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet

Bu içeriği faydalı buldunuz mu?
Yorum yapmak için giriş yapın veya kayıt olun