Hz. Musa'ya karşı çıkan sihirbazların sayısı ne kadardı?

- Hz. Musa (a.s), 70.000 büyücüyle karşı karşıya mı geliyor?
- Sihirbazların sayısı konusunda kesin bir rivayet var mı?

Değerli kardeşimiz,

İlgili ayetlerin mealleri:

“Dediler ki: Onu da kardeşini de beklet; şehirlere top­layıcılar (memurlar) yolla; bütün bilgili sihirbazları sana getirsinler." (A'raf, 7/111, 112)

Başka ayetlerde bildirildiğine göre Firavun'un sarayına Musa ile birlikte -ondan üç yaş büyük olan- kardeşi Harun da gitmişti. (bk. Yunus, 10/75; Tâhâ, 20/ 42-43)

Firavun'un danışmanları, -güya- Hz. Musa'nın bir sihirbaz olduğu kanıtlanır­sa, halkının gözünde itibar kazanmasının önlenebileceğini ve böylece bu mesele­nin halledilebileceğini düşündükleri için Firavun'a, Musa'yı Harun'la birlikte bir süre bekletmesini, kendi usta sihirbazlarını toplayarak onların marifetiyle Musa’nın bir şarlatandan başka bir şey olmadığını halka kanıtlamasını tavsiye ettiler.

Bu ayetler, o dönemde sihrin yaygın olduğunu ve insanların sihir yarışmala­rına alışık bulunduğunu göstermektedir.

Kelam bilginleri, çeşitli devirlerdeki pey­gamberlerin gösterdikleri mucizelerin, daha çok o devirlerdeki toplumların değer verip ilgi duydukları konulara ilişkin olduğunu belirtirler. Nitekim;

- Hz. Musa dö­neminde sihir yaygın olduğu için, onun mucizeleri sihirbazları mağlûp edecek harikalar şeklinde,
- Hz, İsa'nın döneminde çeşitli hastalıklar yaygın olduğu için, onun mucizeleri iflah olmaz hastaları iyileştirmesi,
- Hz. Muhammed döneminde ise fe­sahat ve belagata itibar edildiği için, onun ortaya koyduğu en büyük mucize de Arap şiirinin en seçkin örneklerinin bile yanında sönük kaldığı Kur'an-ı Kerim şeklinde tezahür etmiştir. (bk. Razi, ilgili ayetlerin tefsiri)

Bazı tefsirlerde ve kısas-ı enbiya kitaplarında büyücülerin sayıları hakkında, 72 ile 200 küsur bin arasında değişen rakamlar verilmekteyse de İbn Atiyye'nin de ifade ettiği gibi, bu açıklamalar sağlam rivayetlere dayanmıyor. (bk. İbn Atiyye, ilgili ayetlerin tefsiri)

Bununla birlikte 112. ayet sihirbazların sayılarının çokluğuna işaret etmektedir. (İbn Aşur, ilgili ayetin tefsiri)

Elmalılı Merhum, muhtemelen İbn Abbas’tan gelen bazı rivayetleri dikkate alarak (bk. Razi, ilgili ayetin tefsiri), şöyle der: “Bazı rivayetlere göre yetmiş kadar usta sihirbaz toplanmıştı.” (bk. Hak Dini, ilgili ayetin tefsiri)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet