Hz. Aişe, Hz. Amr bin As'a lanet okumuş mudur?

- Vereceğim rivayete göre, Hz. Aişe’nin Hz. Amr b. As’a lanet okuduğu anlaşılıyor.
- Neden lanet okumuştur ve bu durum nasıl açıklanabilir?
- Şia bunu bahane ederek bunun yanlış olduğunu söylüyor.
- Ehli sünnet alimi Hakim en-Nisaburi’nin “el-Müstedrek” adlı kitabının 4. cilt 14. sayfasıdır. İşaretlenmiş yerde şu ifadeler var (gerekli kısmı çeviriyorum):
أخبرنا أبو إسحاق إبراهيم بن محمد بن يحيى و محمد بن محمد بن يعقوب الحافظ قالا : ثنا محمد بن إسحاق الثقفي ثنا قتيبة بن سعيد ثنا جرير عن الأعمش عن أبي وائل عن مسروق قال : قالت لي عائشة رضي الله عنها : إني رأيتني على تل و حولي بقر تنحر فقلت لها : لئن صدقت رؤياك لتكونن حولك ملحمة قالت : أعوذ بالله من شرك بئس ما قلت فقلت لها : فلعله إن كان أمرا سيسوءك فقالت : و الله لئن أخر من السماء أحب إلي من أن أفعل ذلك فلما كان بعد ذكر عندها أن عليا رضي الله عنه قتل ذا الثدية فقالت لي : إذا أنت قدمت الكوفة فاكتب لي ناسا ممن شهد ذلك ممن تعرف من أهل البلد فلما قدمت وجدت الناس أشياعا فكتبت لها من كل شيع عشرة ممن شهد ذلك قال ؟ : فأتيتها بشهادتهم فقالت : لعن الله عمرو بن العاص فإنه زعم لي أنه قتله بمصر
…Mesruk dedi ki: Müminlerin Annesi Aişe şöyle dedi: “Allah Amr b. As’a lanet etsin” (Hakim en-Nisaburi, “el-Müstedrek”, 4/14, hadis 6744)
- Hadisten sonra hadisi kitabında aktaran Hakim en-Nisaburi ve daha sonra bu kitabı tahkik etmiş olan ez-Zehebi şu notu düşüyorlar:
هذا حديث صحيح على شرط الشيخين و لم يخرجاه
تعلق الذهبي قي التلخيص : على شرط البخاري ومسلم
(Hakim): Bu hadis Şeyheyn (Buhari ve Müslim)’in şartına esasen sahihtir fakat rivayet etmemiştirler.
ez-Zehebi: Buhari ve Müslim şartlarına esasen sahih.

Değerli kardeşimiz,

Soruda da işaret edildiği gibi, bu rivayet -Buhari ve Müslim şartlarına uygun bir seviyede- sahihtir.

- Hz. Peygamber (asm) Haricilerin çıkacağını haber verdiği rivayetlerin birisinde “Bu kötü kavmin alameti şudur: İçlerinde bir adam bulunacak. O adamın pazusu olup kolu bulunmayacak. Pazusunun ucunda meme ucu gibi bir çıkıntı bulunacak. Üzerinde beyaz kıllar bulunacak.” buyurmuş.

Haricilerle yapılan savaştan sonra öldürülen Hariciler içinde aynen tarif edilen özellikte “Züssedye” isimli bir şahıs bulunarak, Efendimizin (asm) mucizane verdiği haberi tasdik etmiştir. (bk. Buharî, Menâkıb 25; Edeb 95; İstitâbe 7; Müslim, Zekât 148, 156, 157; Ebû Dâvud, Sünnet 28; Müsned, 3/56, 65)

- Hz. Ali -Züssedye isimli bu adamın ölüler arasında bulunmasıyla- kendisinin haklı muarızlarının ise haksız olduğunu kanıtlamıştır. 

Öyle anlaşılıyor ki, bu hadisteki bilgi sahabe arasında oldukça yaygın olarak biliniyordu.

Amr b. As (ra), “bu adamı Mısır’da öldürdüğünü söylemekle” Hz. Aişe’yi yanıltmış ve bu adamı da kendine taraftar yapmıştır. Hz. Aişe, daha sonra bu adamın Hz. Ali tarafından öldürüldüğünü kesin olarak öğrenince, Amr b. As’a karşı çok hiddetlenmiş ve bu hiddetini “Allah ona lanet etsin.” demekle dışa yansıtmıştır. 

- Kanaatimizce, “lanet okumak” iki şekilde cereyan eder. 

Birincisi: Hakiki manasıyla “Allah’ın rahmetinden mahrum olmayı” ifade eder. Bu tür hakiki manadaki lanet şahıslara okumak uygun görülmemiştir. 

İkincisi: Mecazi manasıyla lanet okuyan kişinin sırf hiddetini yansıtan hakiki manasına bakılmadan söylenen bir lanet şeklidir. 

Hz. Aişe’nin, Amr b. el-As’a okuduğu lanet, bu ikinci kısma dahildir.

Arapların meşhur dört dâhisinden biri kabul edilen Amr b. As, Hz. Peygamber (asm)’den ve Hz. Aişe’den hadis rivayet etmiş olup rivayetlerinin tamamı, mükerrerleriyle birlikte kırk kadardır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet