Baskıcı bir aileye karşı nasıl yaklaşmalıyım?

- Bir kız olarak, baskıcı bir aileye karşı nasıl yaklaşmalıyım?
- Hem psikolojik hem fiziksel şiddet uygulayan günahkâr bir ailem var. Susuyorum, saygı ve hürmet göstermek için çoğu zaman çok üzerime geliyorlar; insan ahlakına uygun davranışlarda bulunmuyorlar.
- Ne yapmam gerektiğini bilmiyorum, isyan da etmek istemiyorum. Yardımcı olur musunuz?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle şunu vurgulamak isteriz ki, hiçbir çocuğun şiddetle terbiye edilmesi doğru değil, dinimiz de böyle bir şeye izin vermez zaten. Bundan dolayı çektiğiniz sıkıntıları anlıyor ve bir an önce düzelmesi için dua ediyoruz.

Birbirinizi Anlamaya Çalışın

Sorunun çözümü için atılacak ilk adım, anne-babanız ile birbirinizi anlamaya çalışmanızdır. Çünkü hiçbir anne-baba, çocuğuna isteyerek psikolojik / fiziksel şiddet uygulamaz. Eğer uyguluyorsa, muhtemelen -yanlış olmakla birlikte- ya çocuklarını kendilerine göre tehlikelerden, zararlı alışkanlık ve arkadaşlardan korumak veya daha iyi bir gelecekleri olsun diye motive etmek için yapıyorlardır ve aynı zamanda çocuk ve genç eğitimi konusunda bilgileri yetersizidir. 

Empati Yapın

Burada yapılacak şey, öncelikle yapılanlara hak vermemekle beraber, onlara empati ile yaklaşmaktır. Mesela şöyle bir düşünce geliştirebilirsiniz:

“Evet, onların yaptıkları doğru değil, ama kendilerince beni şiddet uygulayarak korumaya, motive etmeye çalışıyorlar. Belki eğitim seviyeleri daha iyi olsaydı, bana karşı daha anlayışlı davranabilirlerdi. Onların da anne-babaları, onları yeterince eğitebilseydi, benim gibi eğitim aldırabilseydi, muhtemelen bana bu baskıyı yapmayacaklardı.”

Ancak böyle düşünürseniz, onlarla sağlıklı bir konuşma ve sorun çözme zemini oluşturabilirsiniz. Çünkü empati yapmak ve anlayış göstermek, kızgınlık ve öfkenizi azaltacak, olaylara daha sağduyulu yaklaşmanızı sağlayacaktır. Onlara karşı olan kızgınlığınız, öfkeniz, inadınız belki de acımaya dönüşecek. Ve daha da önemlisi, siz de onlarla konuşurken tepkisel değil de sorunu çözmeye yönelik konuşacaksınız.

Anne Babanızla Sağlıklı İletişim Kurun

Size uyguladıkları psikolojik ve fiziksel şiddetin sizi ne kadar acıttığını, üzdüğünü onlara anlatın. Bu konuda yüz yüze konuşamıyorsanız, duygularınızı kaleme döküp onlara verin.

Onlarla empati yapıp, anladıktan sonra, mutlaka uygun zamanlarında yetişkin bir insan gibi onlarla konuşun. Karşınızdaki kişilerin anne-babanız olduğunu unutmadan, saygı çerçevesinde, onlara kendilerini anladığınızı, sizi sevdikleri için korumak amaçlı bu baskıyı uyguladıklarını, ama sizin yanlış bir şey yapmayacağınızı, onlara ve sizin kendinize zarar verecek bir davranış içinde olmayacağınızı anlatın. Yetişkin bir birey olduğunuzu, bazı kararları kendinizin vermesine müsaade etmelerini rica edin.

Esnek Olun

Anne babanızla hangi konularda anlaşamadığınızı bilmiyoruz, ancak, uzlaşmak ortak bir yol bulmaktır. Sorunun çözümü konusunda kendi pozisyonunuzda ısrar etmek yerine, siz de bir adım atın, onlardan da bir adım bekleyin. Mesela, onlar akşam yedi gibi evde olmanızı istiyorlar, ama siz dokuzda evde olmak için ısrar ediyorsanız, “o zaman sekizde geleyim” diye orta yol bulabilirsiniz.

Ailenize Güven Verin

Anne babanıza söz ve davranışlarınızla tam güven verin. Çünkü size tam olarak güvenebilirlerse, üzerinizdeki baskıları da azalacaktır. Mesela, ders çalışma konusunda baskı yapıyorlarsa, sınavlara iyi çalışırsanız, alacağınız yüksek puanlar onlara güven verecek ve sizin aslında yeterli çalıştığınıza inanacaklardır. Dışarı çıktığınızda gittiğiniz yeri ve kiminle görüştüğünüzü onlara söylerseniz ve belirttiğiniz saatte dönmeye özen gösterirseniz, belli bir zaman sonra bu konuda da baskının olmayacağını göreceksiniz.

Yakınlarınızdan Destek Alın

Anne babanızın aşırı koruyucu ve otoriter olduğunu düşünüyor ve onlarla rahat konuşamıyorsanız, bu konuda amca, dayı, hala ve teyze gibi yakın akrabalardan yardım alabilirsiniz. Yani onlar sizin adınıza anne babanızla görüşebilirler.

Davranışlarınızı Düzeltmeye Çalışın

Siz de kendi kendinize muhasebe yaparak, bazı davranışlarınızı düzeltebilirsiniz. Mesela, “Acaba ben ne kadar değişirsem, hangi davranış ve tutumumu biraz değiştirirsem anne babamla aram daha iyi olur?” Bu soruya vereceğiniz cevap sizin sorununuzun da çözümü olabilir.

Üslubunuzu İyi Ayarlayın

Sözlerinizle onları rahatsız ediyorsanız, üslubunuzu değiştirin, daha sakin, daha saygılı ve anlayışlı bir dil kullanın. Bazı davranışlarınızda inat etmiş de olabilirsiniz, bir genç olarak gurur vesilesi yapıp, inadınızı sürdürmüş de olabilirsiniz. Bu konuda göstereceğiniz ufak bir esneklik aranızın düzelmesine katkı sunacaktır.

Kısacası, saygı ve sevgi çerçevesinde empati, anlayış, birbirini dinlemek, sağlıklı iletişim ve esnek bir tutum takınarak aranızdaki sorunları çözeceğinize inanıyoruz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet