Anneme babama bağırıyorum, ne yapmalıyım?

- Anneme-babama bağırmamın nedeni, istediğimi yapmamasıdır.
- Annem-babam mutsuz olmama göz yumuyorlar ve istediğimi yapmıyorlar.

Değerli kardeşimiz,

İsteklerinizin anne-babanız tarafından yerine getirilmemesinden rahatsız olmanız anlaşılır bir durumdur. Çünkü herkes istek ve arzularının yerine gelmesini ister ve bunların engellenmesinden de rahatsız olur. Zaten öfkenin temel nedeni kişinin engellenmişlik duygusudur.

İşte bundan dolayı, özellikle ergenlik döneminde gençler ile anne-babaları arasında tartışmalar, sorunlar yaşanabilir, öfke ve bağırıp çağırmalar oldukça sık olabilir.

Anne-Baba ve Evlat İlişkileri İçinde Kalın

Her ne kadar aile içindeki sorunlar karşısında öfkelenmek, tartışmak bazen olsa da bunları çocuk-ebeveyn ilişkisi ve hukuku içinde kalarak çözmezsek, içinden çıkılmaz başka başka anormal sorunlara yol açmış oluruz.

Size öncelikli önerimiz; sadece anne-babanızla değil, sıkıntı yaşadığınız diğer insanlarla da sorunlarınızı çömenin en iyi yolu sağlıklı bir iletişimden geçer. Bağırarak, çağırarak, küserek, saygı sınırını aşarak konuşmak kesinlikle size fayda sağlamaz. Tam tersine sorunlarınızı kartopu gibi giderek içinde çıkılmaz hâle getirir.

Manevi Sorumlu Olacak Şeylerden Uzak Durun

Ayrıca manen de çok sorumlu oluruz. Çünkü Allah, çocukların, kendilerini dünyaya getiren, maddi ve manevi fedakârlıkla büyüten anne-babaya karşı saygılı olmalarını, seslerini yükseltmemelerini emreder.

Anne-Babanızla Saygılı Olarak Konuşun

Bu çerçevede öncelikli yapmanız gereken şey anne-babanızla bağırarak değil de müsait vakitlerinde, sizin de duygularınızdan, kızgınlıklarınızdan uzaklaştığınız bir vakitte sakin sakin konuşmanızdır.

Sorunlarınızı konuşurken, onları suçlamadan sadece kendi duygularınızı, ne hissettiğinizi, neyi niçin talep ettiğinizi anlatın. Onları asla suçlamayın. Hele “Siz ne biçim anne-babasınız, başka ebeveynler çocuklarına şöyle-böyle davranıyor, keşke başka bir anne-babadan dünyaya gelseydim.” gibi onların anne-balık görevlerini asla sorgulamayın. Ebeveynlik duygularını rencide edecek söz ve eylemlerden kaçının. Böyle bir davranış hem bizi manen sorumlu kılar hem de istediklerimize de ulaştırmaz.

Anne-Babanızı Anlamaya Çalışın

Sağlıklı ve sonuç alıcı iletişimin olmazsa olmazı, kişinin sadece kendi duygularına ve isteklerine odaklanması değil, karşı tarafın da ne düşündüğünü ne hissettiğini anlamaya çalışmasıdır. Bunun için anne-babanızı da dinlemeye ve anlamaya çalışın. Onlarla empati kurun, siz onların yerinde olsaydınız çocuklarınıza nasıl davranacağınızı düşünün.

Neden Hayır Dediklerini Anlamaya Çalışın

Bunun yanında onların sizin istek ve taleplerinize “hayır” demelerinin gerçek nedenini bulmaya çalışın. Sizi sevmedikleri için mi, yoksa kendilerince haklı gerekçeleri var mı, diye düşünün ve bunları onlarla açıkça konuşun. Göreceksiniz ki, sizi sevdikleri ve bu durumun sizin için daha hayırlı olduğunu düşündükleri için böyle yaptıklarını göreceksiniz.

Unutmamak gerekir ki, anne-babanın kararı sizin hoşunuza gitmese de onlar bu kararı sizin hayrınıza ve faydanıza olduğunu düşündükleri için vermişlerdir ve asla size zarar vermek kastıyla böyle bir karar almamışlardır.

Anne-Baba Her Zaman İyi Niyetlidir

Anne-babanızın niyetlerinin samimi olduğuna inanın. Çünkü bazen anne-babalar aşırı koruyucu davranabilir, bazıları aşırı otoriter davranabilir. Bunlar her çocuğu rahatsız eder. Anne-babaların çocuklarına karşı bunlara benzer başka söz ve davranışları da olabilir. Ama hiçbir anne-baba çocuğunu mutsuz etmek, rahatsız etmek için bunları yapmaz. Onlar kendilerince çocuklarını korumak isterler.

Burada çocuklar düşen şey, öncelikle anne-babalarının samimi niyetinden emin olmalarıdır. Yani şöyle düşünmelidirler:

“Anne-babam aslında beni çok seviyor, mutlu olmamı istiyorlar; ama bazı davranışları ben de tam tersi bir duygu doğuruyor. Onlara hak vermiyorum, ama kızmıyorum da çünkü yanlış da düşünseler niyetleri iyidir.”

Her Açıdan Anne-Babanıza Güven Verin

Bu ve benzeri konularda sorunlarınızın çözümü için anne-babanızın korkuları, kaygıları, endişelerini anlamaya çalışın. Anne-baba içgüdüsü ve sorumluluğu ile bazen sizi korumak için sınırlama getirebilirler. Bu konuda ortak yolu bulmaya çalışabilirsiniz. Onların sınırlarını çok aşmadan bulacağınız orta yolda onlara güven verirseniz, ileride size karşı daha hoş görülü olacaklardır. Ama bunun için önce söz ve davranışlarınızla onlara güven vermeniz şarttır.

Ekonomik Durumları Dikkate Alın

Bazen de anne-babalar çocuklarına açıkça söylemeseler de ekonomik sıkıntılarından dolayı, çocuklarının isteklerini yerine getiremeyebilirler. Ama doğrudan “param yoktur, bu ay sıkışığım, borcum var, bunu alırsam maddi olarak sıkışacağım” demezler. Çünkü bunu gurur meselesi yaparlar. Fakat dolaylı olarak “Ne gerek var buna, bunu almasan da olur, varsın bir ayakkabın da olmasın vb...” gibi yollarla karşı çıkarlar.

Bu konuda da anne-baba ile açık bir iletişim içinde olmak ve gerçekten maddi olarak zorda iseler onları anlamak da fayda var.

Gençlik Aklı Değil Hissi Dinler

Bunun yanında, insanlar genç iken büyük ölçüde duygularının etkisi altında kalarak karar verirler ve yüzde yüz de haklı karar verdiklerine inanırlar. Bunu sağlama almak için, anne-babanızdan istek ve taleplerinizde ne kadar haklı olduğunuzu, onların tepkilerinin de ne kadar doğru olduğunu bir de arkadaşlarınıza ve çevrenizdeki yetişkin insanlara sorun. Onların görüşleri de size yol gösterecektir.

Empati Yapın

"Ben anne-baba olsaydım ne yapardım?", diye kendinize sorun ve ona göre karar vermeye çalışın. Ayrıca "İleride evlatlarım olursa onlara nasıl davranırım?" diye düşünün ve vicdan hakeminize danışarak karar vermeye çalışın.

Böylece daha sağlıklı karar vereceğinizi ve anne-babanızın verdiği kararları daha rahat anlayacağınızı ümit ediyoruz.

Görüldüğü gibi sağlıklı bir iletişim içinde olup, karşılıklı anlayış ve hoşgörü ile çözülmeyecek bir soru yoktur.

Allah yâr ve yardımcınız olsun!..

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet