Aynı bitkiden nasıl değişik ürünler oluyor?

- Lahana, brokoli, karnabahar ve bürüksel lahanası gibi bitkilerin hepsi aynı türün farklı bir çeşididir, Brassica oleracea, orijinalde vahşi lahana olarak anılan bir vahşi hardal bitkisidir. Hepsi de aynı bitkiden olan değişik ürünlerdir.
- Bu nasıl oluyor açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, "Allah, yaratmanın her çeşidini bilir." (bk. Yasin, 36/79) ayeti gereği, Allah bir şeyden çok şeyi çok şeyden bir şeyi yaratmaya kadir olduğunu kullarına gösterir, isterse aynı türün farklı çeşitlerini yaratmaktadır. Böylelikle insanın hayret ve şükrünün daha da artmasına ister.

Soruda, “Aynı bitkiden farklı bitkiler nasıl oluyor?” diye soruluyor. Burada bir yanlış anlama var. Bu bitkilerin aynı atadan gelip gelmediğini bilmiyoruz. Aynı atadan gelerek farklılaşmış da olabilirler. Doğrudan her birisi bu şekilde de yaratılmış olabilir.

Hadise şudur:

Bilim âleminde, eğitimi ve öğrenmeyi kolaylaştırmak için bitkiler ve hayvanlar belirli özelliklerine göre gruplandırılırlar. Birbirlerine çok benzeyenler tür adı altında toplanır. Biraz daha az benzeyenler cins adı altında gruplandırılır. Birbirine belirli özellikler bakımından benzeyen cinsler de familya altında toplanırlar. Benzer familyalar, takım adı altında, benzer takımlar da sınıf şeklinde gruplandırılır.

Aynı tür içine dahil edilmekle beraber, aralarında küçük farklılıklar bulununlar da varyete, yani çeşitlere ayrılırlar.

Şimdi önümüzde yukarıda sözü edilen bitkiler var. Yani lahana, karnabahar, brokoli ve bürüksel lahanası. Bunları sınıflandıracağız. Her birisini ayrı bir tür yapsak, tür yapacak kadar aralarında farklılık yok. Terk tür desek, aynı değiller. Az da olsa aralarında bazı farklılıklar var. O zaman bunların hepsini tek tür olarak alıyoruz. Ancak, o küçük farklılıkları türün alt birimi, yani varyete olarak gruplandırıyoruz. Bu bir kabuldür. Siz bu konuda kimyevi muhtevaları bakımından da araştırma yapar ve farklılıklar bulursanız, o zaman her birisini ayrı bir tür yapabilirsiniz.

Kısaca söylemek gerekirse, bir bitki değişik bitkileri veriyor değil, elde olan bitkileri eğitim ve öğretimi kolaylaştırmak için sistemleştirmek istiyoruz. Bunları benzer ve farklı özellikleri dikkate alarak sınıflandırıyoruz. Hadise bundan ibarettir.

Mesela, siz sınıftaki öğrencileri değişik şekillerde gruplandırabilirsiniz. Boya göre, cinsiyete göre, yaşa göre, memleketine göre, ayakkabı numarasına göre değişik gruplar ortaya çıkar. Bu gruplandırma, sınıftaki öğrencileri birbirinden ayırmak ve daha iyi tanıyabilmek içindir.

İşte bitkiler ve hayvanlar âleminde yapılan sınıflandırmalara da böyle bakmak lazımdır.

Familya: Brassicaceae.

Tür: Lahana: Brassica oleracea.

Alt tür: Brokoli: Brassica oleracea var. İtalica.

Alt tür: Karnabahar: Brassica oleracea var. Botrytis.

Alt tür: Bürüksel lahanası: Brassica oleracea var. Gemmifera.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet