Allah’a itaat etmeyip de anne-babaya itaat eden itaatkar olarak mı yazılır?

- Allah Teala (cc) Hz. Musa’ya şöyle buyurmuştur: Ya Musa anne-babasına karşı iyi davranıp onlara itaat edip bana isyan eden kimseyi itaatkar kullarımdan, bana itaat edip de anne-babasına asi olan kimseyi de asi kullarımdan yazarım (Nesai, Ahmed, Hakim, Ebu Davud) böyle bir şey okumuştum bir sayfada. Sorum şu:

- Nasıl olur da Allah’a itaat etmeyip de anne-babaya itaat eden itaatkar olarak yazılır? O zaman bu yazıyı okuyanlar Allaha itaat etmeyelim anne-babamıza iyi davransak, itaat etsek yeterlidir diye düşünmesi bu yazıya göre doğru olmaz mı? Allaha itaat daha üstün tutulması gerekmez mi?

Değerli kardeşimiz,

- Bu rivayete soruda gösterilen kaynaklarda rastlayamadık ve oralarda bulunacağını da düşünmüyoruz.

- İlginçtir, bütün aramalarımıza rağmen hiçbir Arap sitesinde de böyle bir bilgiye rastlayamadık.

- Türkçe sitelerde aynı ifadeler -kopya yoluyla- birçok yerde söz konusu edilmiş, hepsinde de sorudaki kaynakların adı verilmiştir.

- Genellikle bu gibi konular, Arap sitelerinden -tercümeyle- kopyalanır. Fakat bu sorudaki bilgilerin böyle olmaması bizi hayrete düşürdü.

- Bununla beraber, sonunda bu bilmeceyi Allah’ın inayetiyle çözdük. Şöyle ki:

İmam Gazali İhya’da şu hadis rivayetine yer vermiştir:

Rivayete göre Peygamberimiz (asm) şöyle buyurdu:

“Annene, babana, kız kardeşine, erkek kardeşine, sonra da en yakın olan akrabana iyilikte bulun.” (İhya, 2/216)

İhya’daki hadisleri tahriç eden el-Iraki’nin (nüshamızdaki yeri olan 7 numaralı) dipnottaki açıklamalarına yer verilmiştir. Orada -özetle- şöyle denilmiştir:

“Bu hadisi Nesai, Ahmed, Hakim, Ebu Davud rivayet etmiştir.”

İhya’da yukarıdaki hadisin ardından şu bilgiye yer verilmiştir:

Rivayet edilir ki, Allah Musa aleyhissalama şöyle demiştir: “Ya Musa! Kim anne-babasına itaat ederse, bana isyan dahi etse onun itaat edenlerden yazarım. Kim ki bana itaat eder fakat anne-babasına isyan ederse, onu da isyankârlar arasında yazarım.” (bk. İhya, a.g.y)

Önemli not: İhya’da bu son rivayet için hiçbir kaynak verilmemiştir. Ve tabii olarak Iraki de tahricinde bulunmamıştır. Gazali de zaten “Rivayet edilir ki” şeklindeki temriz sigasını kullanarak rivayetin önemsiz olduğuna işaret etmiştir.

Şu var ki; Türkçe internetteki adamlar, bir önceki sahih hadis için verilen ve dipnotta yer alan “Bunu Nesai, Ahmed, Hakim, Ebu Davud rivayet etmiştir.” bilgisini, muhtemelen yanlışlıkla bu ikinci rivayet için kullanmış olabilirler.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet