Peygamberimiz ümmetin babası hükmünde midir?

"Peygamber, müminlere kendi öz canlarından daha yakındır. Eşleri ise, onların analarıdır.” (Ahzab, 33/6)
- Peygamberimizin hanımları gerçek anlamda müminlerin annesi olmadığı halde neden peygamberimizden sonra evlenmeleri caiz değil?
- Efendimizin azatlı kölesi Zeyd( ra) da evlatlığıydı gerçek evladı değildi Efendimizin ama onun boşadığı eşiyle evlendi. Aynı şekilde Efendimizin hanımları da gerçek anlamda müminlerin annesi olmamalarına rağmen neden evlenmeleri caiz değildir?
"Peygamber, müminlere kendi öz canlarından daha yakındır" ayetinde de Efendimiz ümmeti için bir baba hükmündeyse aynı şey Efendimiz için neden geçerli olmayıp evlenmiş. detaylı bir açıklama yapar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

- Önce dindeki helal haramlar Allah’ın emrine göredir. Kimsenin bunlara karşı itiraz hakkı yoktur. Sadece işin hikmet cihetine bakılabilir.

Hz. Âdem döneminde aynı anne-babanın çocukları olan kardeşler evlenebiliyorlardı. Daha sonra bu işi yasaklandı. Demek bir konuya bakarken öncelikle Allah’ın o konudaki kararına bakmak gerekir.

Sorudaki mesele de buna dahildir.

- Allah, cahiliye döneminde -müşriklerin âdetine göre- yasak olan “evlatlık alınmış bir kimsenin boşadığı kadınla evlenme işini” İslam’da serbeste bırakılmıştır. Kur'an’da bunun gerekçesi de, bir adamın “gerçekte oğlu olmayan bir kimseyi evlatlık olarak kabul etmesi, onu  o adamın gerçek oğlu haline getirmeyeceği” şeklinde ortaya konulmuştur.

- Hz. Peygamber (asm)'in eşlerinin müminlerin annesi olarak vasıflandırılması ise, onları müminlerin gerçek anneleri olduğu anlamına gelmez. Allah, Hz. Peygamber (asm)'in katındaki değerini bir de bu yönden ortaya koymuştur.

Rivayete göre, bir sahabi, Hz. Peygamber (asm)'in vefatından sonra, Hz. Aişe ile evlenmeyi düşünmüştü. Allah, bu tür düşüncelerin önünü kapatmak için hiç kimsenin onlarla ebediyen evlenmesinin mümkün olmadığını bildirmiştir. Bu konuda en kısa yoldan insanları haberdar etmenin yolu olarak “Onların müminlerin anneleri” olduğu hususuna vurgu yapılmıştır.

Burada “teşbih-i beliğ” denilen bir benzetme sanatı vardır.

Normalde kullanılan “Hz. Peygamber (asm)'in hanımları müminlerin anneleri gibidir.” mealindeki ifade yerine benzetme edatı olan “gibi” sözcüğü kaldırılmıştır. Bununla, insanların kendi öz anneleriyle evlenmeleri ne kadar yasak ise, Hz. Peygamber (asm)'in hanımlarıyla da evlenmeleri o kadar yasak olduğu gerçeği pekiştirilmiştir.

- Hz. Peygamber (asm)'in ümmeti için bir baba hükmünde olması da asıl babalara yapılan bir benzetmedir.

Ancak, bu iki benzetme arasında büyük fark vardır:

Hz. Peygamber (asm)'in bir baba veya baba gibi gösterilmesi, onun şefkatine, ümmeti için “raûf-rahîm” olduğuna işaret etmek içindir. Buradaki amaç, ona ümmetinin kadınlarıyla evlenmeyi yasaklamak değil, onun ümmetine karşı ne kadar şefkatli, merhametli, bir baba gibi hatta ondan daha fazla şefkatli olduğuna işarettir.

Buna mukabil, Hz. Peygamber (asm)'in hanımlarının müminlerin anneleri olduğuna yapılan vurgu ise, doğrudan onların manevi statülerini belirleyen ve onlarla evlenmeyi yasaklamaya yöneliktir.

Kaldı ki, Hz. Peygamber (asm)'e açıkça “ümmetin babası” ifadesi kullanılmamıştır. Fakat “hanımlarının müminlerin anneleri oldukları” açıkça ifade edilmiştir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Peygamberimizin eşleri kendisinden sonra başkası ile evlenmiş ...
- Peygamberimiz'in eşlerinin evlenmeleri neden yasaklanmıştır ...
- "Muhammed hiçbirinizin babası değildir." (Ahzab Suresi, 40. ayet ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet