Dünya, yer ile gök arasında kendi halinde bırakılmıştır, rivayetinde geçen "yer ile gök arası" neresidir?

"Allah, dünyayı yarattığından beri o, yer ile gök arasında kendi halinde bırakılmıştır. Allah, onun tarafına hiç bakmaz."

- Bu hadisi İmam Gazali'nin "Kalplerin Keşfi" kitabının "Dünyanın Zemmi" bölümünde gördüm...

Değerli kardeşimiz,

- Evvela bu hadis zayıftır. İhya’da (3/204) yer alan bu rivayet hakkında, Zeynuddin el-Iraki, “Bunun bir kısmı Musa b. Yesar tarafından mürsel olarak rivayet edildiğini, geri kalan kısmının herhangi bir aslına rastlayamadığını” belirtmek suretiyle, zayıflığına işaret etmiştir. (bk. Tahricu Ahadis-i İhya, -İhya ile birlikte- a.y)

- Aslında yer-gök arasında bulunan bir dünya tasavvuru da bu hadisin sahih olmadığının göstergesidir. Meğer ki, dünyadan maksat, insanların hayatını ilgilendiren ve rızkıyla alakalı olan hayat şartlarını taşıyan, maddi- manevi hayatının teminatı olan bir dünya kastedilmiş olsun. Bu da hem gökleri hem yeri hem ikisi arası olan atmosferi ihtiva eder.

- Bununla beraber, bu rivayet şayet sahih olsaydı, bunu şöyle açıklayabilirdik:

Burada kastedilen dünya, Allah’a ve ahirete perde olan ve iman esaslarına ters işleyen bir dünyadır. Bu dünya, gafil insanların eğlence ve oyuncağı olan yönü itibariyledir.

Bediüzzaman Hazretlerinin ifade ettiği gibi;

“Dünyanın üç vechi vardır:

Birisi: Âhirete bakar. Çünki onun mezraasıdır.

İkincisi: Esma-i hüsnaya bakar. Çünki onların mekteb ve tezgâhlarıdır.

Üçüncüsü: Kasden ve bizzât kendi kendine bakar. Bu vecihle insanların hevesatına, keyiflerine ve bu fâni hayatın tekâlifine medar olur.

Nur-u imanla dünyanın evvelki iki vechine bakmak, manevî bir cennet gibi olur.

Üçüncü vecih ise, dünyanın fena yüzüdür ki zâtî ve ehemmiyetli bir kıymeti yoktur.” (Mesnevi-i Nuriye, s. 79)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet