Alime ikram, yetmiş peygambere ikram gibi mi?

- Sosyal medyada, “Kim ki bir alime ikramda bulunursa, yetmiş peygambere ikramda bulunmuş olur” şeklinde bir söz dolaşıyor ve bunun hadis olduğu söyleniyor.
- Böyle bir rivayet var mı, varsa tamamı nasıldır, sahih mi yoksa uydurma mı?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, konunun uzmanı alimler, bu rivayetin sahih olmadığını söylemişler, bazı alimler de uydurma olduğunu ifade etmişlerdir.

İlgili rivayet şöyledir:

“Kim bir alime ikramda bulunursa yetmiş peygambere ikramda bulunmuş (gibi) olur.

Kim bir öğrenciye ikramda bulunursa yetmiş şehide ikramda bulunmuş olur.

Her kim de ilmi ve alimleri severse, hayatı boyunca ona bir kusur / hata yazılmaz.”(1)

Bu rivayetle ilgili olarak, İbnü’l-Cevzî şöyle demiştir:

Bu, Resulullah (asm)’tan sahih olmayan bir rivayettir. Senedinde Muhammed b. Amr vardır. Yahya b. Main onun hakkında “insanlar onun rivayet ettiği hadisten hep sakına gelmişlerdir” der.(2)

İbn Arrak’a göre ise bu rivayet uydurmadır.(3)

Eğer bu rivayet sahih ise manası, o peygamberlerin sevapları almak değil, o kişinin aleminde giren sevapları almak demektir.

Örneğin, Güneşi bir tepsi gibi gören ve öyle zanneden bir kişiye, şu işi yaparsan sana güneş kadar yer vereceğim demek, dünyamızdan bir milyondan büyük olan güneşi değil, onun tepsi kadar zannettiği yer verecek demektir.

Demek ki, alime ikramda bulunan kişiye verilecek mükâfat, gerçekte yetmiş peygamberin sevapları değil, o ikramda bulunan kişinin âlemindeki sevaplar kadar verilecek anlamına gelir.

Şehitlerle ilgili konu da bunun gibidir.

İlim ve alimi sevenlerle ilgili durum ise, bu ilme ve alimlerin tavsiyelerine uygun davranırsa, küçük günahları yazılmaz demektir.

Kaynaklar:

1) İbnü’l-Cevzî, el-İlelü’l-Mütenâhiye fi’l-Ehâdîsi’l-Vâhiye, I, 107, h. no: 143; es-Suyûtî, ez-Ziyâdât ale’l-Mevzû‘ât (Zeylü’l-Leâli’l-Masnû‘a), I, 190.; İbn Arrâk, Tenzîhü’ş-Serî’a, I, 279, h. no: 102.
2) İbnü’l-Cevzî, el-İlelü’l-Mütenâhiye, I, 107, h. no: 143.
3) İbn Arrak, Tenzîhü’ş-Serî’a, I, 280.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet