Alacaklı, borçlusunun yanından hoşnut olarak dönerse, hayvanlar onun için istiğfar eder mi?

"Bir alacaklı, borçlusunun yanından ondan hoşnut olarak dönerse; karanın hayvanları, denizin balıkları, o borçlunun mağfireti (bağışlanması) için Allah’a dua ederler."
- Bu hadis-i şerif'i nasıl anlaşılmalıdır?
- ''Tüm Müslümanların borçlarını ifa etmeleri hayvanlara bildiriliyor, onlarda da lisanı haliyle mağfiret istiyor.'' şeklinde mi anlaşılmalıdır yahut burada bir söz sanatı mı vardır?

Değerli kardeşimiz,

Bu hadis rivayetiyle ilgili bilgiye (İnternette gösterilen Beyhaki dahil) rastlayamadık.

Aslında soruda da hadisin sıhhatinden ziyade, hadisin manası soruşturulmaktadır. Bu açıdan şunları söyleyebiliriz:

1) Bu hadis rivayeti olmasa da bu manaya gelen sahih hadisler vardır. Örneğin Kütübü Sitte’de bu manaya gelen rivayetler vardır:

“Bir âlim için göktekiler ve yerdekiler hatta denizdeki balıklar bile o âlimin bağışlanması için Allah’a yalvarırlar.” (Tirmizi, İlim,19; İbn Mace, Mukaddime, 17)

- Bu gibi rivayetler gösteriyor ki, bütün kâinat Allah’ın emir ve yasaklarına karşı dikkatlidirler. Allah’ın marifetini, emir ve yasaklarını öğrenen ve onları ders veren gerçek alimlere karşı da bütün kâinattaki özellikle canlı fertleri/melekler, ruhaniler, karadaki hayvanlar, denizdeki balıklar haberdar ediliyor ve onlar o alimlere dua ediyorlar.

2) “Musa dedi ki: ‘Rabbimiz her şeyi yerli yerince yaratan sonra da ona yol gösterendir.’” (Tâhâ, 20/50) mealindeki ayette, Allah’ın her şeyi yarattığı gibi, ona hidayet/doğru olan yolu da gösterdiğine vurgu yapılmıştır.

Allah’ın emir ve yasakları bu hidayet yollarının başında gelir. Demek ki bununla ilgili yapılan işlerden de -bilmediğimiz bir şekilde de olsa- haberdar ediliyorlar.

3) “Yedi kat gök, dünya ve onların içinde olan herkes Allah'ı takdis ve tenzih eder. Hatta hiçbir şey yoktur ki O'na hamd ile tenzih etmesin. Ne var ki siz onların bu tenzih ve takdislerini fark edemiyorsunuz. Bunca azametiyle beraber, kullarının gaflet ve cürümlerine karşı, O, halimdir, gafurdur/çok müsamahalıdır, affedicidir.” (İsra, 17/44) mealindeki ayette her şeyin Allah’ı tesbih ettiği bildirilmiştir.

Allah’ı tesbih eden her şey Allah’ı tanıtan ve onun dinine hizmet eden hakiki din alimlerine dua da eder. Ayette geçtiği üzere, bizim bunu kavrayamamamız olumsuz bir etkiye sahip değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet