Zekat vergi yerine geçer mi? Vergi vermek yerine hayır yapılsa olur mu?

- Devlet memuruyum ve ek iş yapmaya ihtiyacım var, zira peşin para olmadan evlenemiyorum bile !!! borç alacak kimsem yok bankadan alsam o zaman da faiz oluyor üstelik annemi babamı rahat ettirmem gerekiyor babam 57 yaşında halen çalışıyor. bütün bunları düşününce memur maaşı yetmiyor ve ek işler gerekiyor fakat sağolsun devlet de helal dairede bile olsa ek iş yaptırmıyor. ticareti yasaklamasını anlıyorum da bir insanın kendi bilgisini pazarlamasını (danışmanlık gibi) neden yasaklıyor ya da yasak mı???

- Bütün bunlar dahilinde babamın üzerinden danışmanlık işi yapmayı düşünüyorum (ne kadar caizdir bilmiyorum) fakat bu seferde vergi konusu karşıma çıkıyor. muhasebeci bir abi hesap yaptı hiçbir şey kazanmasam bile aylık 600-700 tl harcama söz konusu ve bunun 300-400 lirası bağkur 100 lirası da muhasebeci parası oluyormuş. sizin anlayacağınız devlete verilen vergi 150-200 TL peki neden ben sadece bunu vermiyorum da bağkur ve muhasebeci parasını da vermek zorunda bırakılıyorum? babam zaten sigortalı iken neden tekrar bir de bağkura kayıt yaptırmak zorundayım ? Şİmdi bütün bu anlattıklarım ışığında sorularımı sormak istiyorum ;

1. Ben vergi yerine hayr yapsam aylık böyle bir harcama yapsam olur mu vergi yerine geçer mi? (150-200 tl yoksula versem)

2. Vergi vermemek neden haram oluyor? devlet canı isterse vergi alıyor istemezse almıyor. istediği zaman yeni bir vergi koyabiliyor istediği zaman af çıkartıyor yada vergiyi iptal ediyor şimdi bu durumda meselenin haram yada helal olup olmamasını haşa !! devlet belirlemiş gibi olmuyor mu?

- Kusuruma bakmayın biraz uzun oldu fakat kime danışacağımı bilemedim ve çok bunaldım helal dairede birşeyler yapmaya çalışıyorum ama sürekli önüm kapanıyor eğer beni detaylı şekilde bilgilendirirseniz sevinirim ALLAH razı olsun

Değerli kardeşimiz,

Birinci sorunuzda "...ben vergi yerine hayır yapsam aylık böyle bir harcama yapsam olur mu vergi yerine geçer mi? (150-200 tl yoksula versem)" diye yazıldığı için belirtelim:

Devlete ödenmesi gereken vergi yerine, bir kimsenin kendi iradesiyle ve hayır amacıyla bağışta bulunması vergi yerine geçmez. Çünkü verginin esasları devletimiz tarafından belirlenirken, kendi iradesiyle hayır yapan kimse yapacağı hayır miktarını kendisi belirlemektedir. Halbuki vergi ayrıdır hayır yapmak ise ayrıdır.

İkinci sorunuzda "Devlet canı isterse vergi alıyor, istemezse almıyor. İstediği zaman yeni bir vergi koyabiliyor, istediği zaman af çıkartıyor ya da vergiyi iptal ediyor. Şimdi bu durumda meselenin haram ya da helal olup olmamasını -haşa- devlet belirlemiş gibi olmuyor mu?" diye yazdığınız için belirtelim:

 Vergi bir vatandaşlık görevidir; zekat ise dini bir yükümlülüktür. Ayrıca zekat ile vergi; mükellefiyet, temel gaye, oran, miktar ve harcanacağı yerler (Tevbe, 9/60) bakımından birbirinden farklıdır. Bu itibarla, devlete ödenen vergiler zekat yerine geçmez. Zekatın ayrıca verilmesi gerekir (I. Uluslararası İslam Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi, Konya, 1997, 996; Karadavi, Fıkhu’z-Zekat, Beyrut 1393/1983, II, 1118).

Vergi kaçırmak caiz değildir. Vergi kaçıran, kaçırdığı verginin miktarı kadar sorumludur. İslam'da vergi vardır. Zekat, öşür, sadaka gibi ibadet niteliği bulunan vergiler yalnızca Müslümanlardan alınırken; cizye ve haraç gibi vergiler gayri müslimlerden alınır. Bunun dışında devlet, ihtiyaç duyduğu dönemlerde çeşitli adlarla örfi vergiler de koyup toplamıştır. Ancak bunlar farklı yerlere sarf edilmiştir. Vergi oranları ise genel olarak % 2,5 ile %10 arasında değişmektedir.

Zekat mali bir ibadet olup, Hz Peygamber (asm) döneminde devlet eliyle toplanmış ve Kur'an-ı Kerim'de belirlenen sekiz sınıfa dağıtılmıştır. (Tevbe, 9/60, 103) Günümüzde ise zekat, devlet eliyle toplanmamakta; devletin topladığı vergiler de Kur'an-ı Kerim'de zikredilen sekiz sınıfa değil, kamu hizmetlerine harcanmaktadır. Bu nedenle, bugün artık devlete verilen vergiler zekat yerine geçmeyeceği gibi, bunların zekata mahsup edilmesi de söz konusu olmaz.

Toplum yararı ve devlet işlerinin yürütülmesi için fertlere yüklenen mali yükümlülüklere "vergi" denir. Devletler sağlık, eğitim, güvenlik ve benzeri kamu hizmetlerinin masraflarını vatandaşlar arsında adil bir şekilde paylaştırarak vergi yoluyla karşılamaya ve bu hizmetleri yürütmeye çalışırlar. Yukarıdan anlaşılacağı üzere zekat ve vergiler bir kısım yönden benzerlik arzetse de harcama yerleri farklı olduğundan kişi "Vergi ödüyorum, bu sebeple zekat ödememe gerek yoktur." diyemez. Vergi ödemekle zekat sorumluluğundan kurtulamaz. Vergi vermek, vatandaşlık görevidir. Vergisini vermeyen veya vergi kaçırmak için yanlış beyanda bulunan kimseler kanunen sorumlu oldukları gibi dinen de sorumludurlar.  

Dinimizde yasak kılınan şeyleri yapmak günah olduğu gibi, böyle şeylerin yapılmasına rıza göstermek ve yardımcı olmak da günahtır. Bu itibarla, bir kimsenin helalinden kazanma konusunda alternatif imkanları bulunduğu sürece dinen yasaklanan şeyleri yaparak para kazanması caiz değildir.  

Kısacası bir Müslümanın vergi kaçırması, vergi kaçırılmasına rıza göstermesi dini açıdan caiz değildir. Diğer bir ifadeyle, kanunsuz olarak çalışıp vergi kaçırarak devleti zarara uğratmak, bir kişinin değil, tüm toplum hakkını yemektir. Ticarette devletin koymuş olduğu kanunlara uymamak veya bu konuda hile yapmak, Devletten vergi kaçırmak veya hiç vergi vermemek kul hakkıdır, dinen caiz değildir. Bu nedenle vergi kaçıran insanların ihbar edilmesi caizdir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet