Zahiri, Evzai, Taberi, Leys, Sevri… taklit etmek caiz mi?

- 4 mezhep haricindeki diğer ehli sünnet mezheplerden müctehitlerden naklen günümüze ulaşan görüşlerini zaruret ve ihtiyaç halinde taklit etmek de caiz mi?
- Zahiriye mezhebi, İmam Evzai, Taberi, Leys, Sevri gibi müçtehitlerin görüşleri gibi mesela.
- 12 mezhep var toplamda hak olan. Tabileri fakihleri de var bunların. Bazı görüşleri günümüze sağlam olarak gelmiş tüm görüşleri gelemese de bazıları gelmiş, bunları taklit etmek caiz mi?
- Ben şahsen kendim tercihte bulunsam ve bir veya birkaç konuda bunlardan birini taklit etsem bir sakıncası olur mu?
- Sakıncası varsa nasıl yapmam gerekir?

Değerli kardeşimiz,

Kişi tabi olduğu bir mezhebin bir görüşünü uyguladığı zaman sıkıntı yaşayacak ve zorluk çekecekse, o sıkıntı ve zorluğu aşmak için, başka bir fıkıh mezhebinin hükmünü taklit edebilir, bunda mahzur yoktur. Zira mezhepler arasında ihtilaf olan konularda, belli bir mezhebe bağlı kalmak zorunlu olmayıp, mazerete binaen başka bir mezhebin görüşü ile de amel edilebilir. (İbn Abidin, Reddü’l-muhtar, I, 177)

Ancak bu durumdaki kişinin taklit etmek istediği meselede ilgili mezhebin görüşünü öğrenmesi ve ona göre hareket etmesi önem arz etmektedir. Ancak bu noktada telfik yapmaktan da sakınmak gerekir.

Telfik, iki veya daha fazla mezhebin birbirine zıt olan hükümlerini belirli bir fıkhi hadisede bir araya getirme ve o hükümlerden birleşik bir suret meydana getirmektir.

Bir kimsenin, bu şekilde telfik yaparak hiçbir mezhepte bulunmayan bir sonuca ulaşması uygun değildir. Zira başka mezheplerin hükümlerini taklit ederken, bir ihtiyaç olmaksızın, keyfi olarak diğer mezheplerin sadece kolay hükümlerini almak ve mezheplerin görüşlerini sonuçta hiçbir fıkıh mezhebine uygun olmayacak bir biçimde birleştirmek samimi kulluk duygusuyla bağdaşmayacağı için uygun görülmemiştir.

Bununla beraber dört mezhep dışındaki tam sistemleşememiş mezheplerin görüşlerini de tam tamına öğrenmeden taklid etmek doğru değildir. Onların görüşleri ile amel etmek gerektiğinde, bu konuda alanında uzman bir kişiye sorulmalı, bu görüşün var olup olmadığı, amel edilip edilemeyeceği öğrenilmelidir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet