Yolculuktan dönünce, ailenizin yanına gece girmeyiniz sabahı bekleyiniz, hadisi sahih midir?

"Siz seferden döndüğünüz zaman ehlinizin yanına gece girmeyiniz, sabahı bekleyiniz."

- Bu rivayetin sıhhati, tahrici ve şerhi nasıldır?

Değerli kardeşimiz,

Bu konuda birkaç rivayet vardır. Rivayetlerin ortak noktası: “Siz seferden döndüğünüz zaman ehlinizin yanına gece girmeyiniz, sabahı bekleyiniz.” şeklinde özetlenebilir.

- Bunlardan İbn Hanbel ve Taberanî’nin Abdullah b. Revaha’dan naklen yaptıkları rivayet şöyledir:

Adam’ın birisi, gece acele edip evine vardığında, evinde bir lambanın yandığını ve hanımın yanında bir şey (kimse) olduğunu gördü. Hemen kılıcını çekti. Hanımı, “Acele etme, (gördüğün karartı) filanca kadın veya kızdır saçımı tarıyordu.” dedi. Adam bu olayı Hz. Peygambere anlatınca, o da: “Kişinin geceleyin ehline / evine gitmeksini nehyetti / menetti.” Bu rivayet sahihtir. (bk. Mecmau’z-Zevaid, h. no:7738)

- İbn Abbas’tan gelen bir rivayette, Hz. Peygamber (asm)'in “Seferden dönüldüğünde, insanların geceleyin evlerine gitmelerini yasakladıktan sonra, iki kişi bu yasağa uymamış ve her birisi evinde hanımlarıyla birlikte bir adam görmüşler.” şeklinde bir bilgiye yer verilmiştir. Ancak bu senette yer alan bir ravinin -tevsik edilmesine rağmen- zayıf olduğu bildirilmiştir. (bk. Mecmau’z-Zevaid, h. No: 7739)

- Bu rivayetlerden maksat, yanlış bir manzarayla karşılamayı önlemektir. Nitekim, yukarıdaki rivayette, bir kişi, hanımının saçını tarayan bir kadını erkek sanıp, az kalsın cinayet işleyecekti.

- Bir de bu tarzda eve girmek, bir nevi tecessüs etmek, hanımını test etmek anlamına geldiği için, aile içindeki güvene de zarar verir.

- Buna göre, uzun bir yolculuğa çıktığı için, uzun zaman ailesinden ayrı kalan bir kimsenin dönüşte ansızın evine gelmesi uygun görülmemiştir. Çünkü böyle uzun zaman ailesinden uzakta kalan bir kimse ailesinin yanına ansızın girecek olursa, onu çirkin bir kıyafetle, temizliğini ihmal etmiş ve kocası için gerekli temizliği yapmamış bir halde bulması mümkündür. Böyle bir hâl ise o kimsenin karısından nefret etmesine yol açacaktır.

Nitekim bir yolculuktan döner dönmez evlerine gitmek isteyenlere Peygamber Efendimiz (asm) şöyle diyerek uyarmıştır: 

"Yavaş olun,.. dağınık saçlı olan kadınlar taransın, kocası gurbette olanlar da usturasını kullansın." (Buhârî, Cihad 196)

Bu sebeple, uzun yoldan dönen bir kimsenin evine varmadan önce, eğer imkanı varsa, ailesini haberdar etmesinin ne kadar yerinde olacağı açıktır.

Fakat yolcu yakın bir yere gitmiş karısı gelmesini bekliyorsa, evine gece dönmesinde bir sakınca olmadığı gibi, askerde veya benzeri kalabalık bir cemaat içinde seferde bulunur da dönmekte oldukları ve şimdi şehre girecekleri haber verilirse, istediği zaman evine girmesinde de bir sakınca olmaz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet