Üç oyun dışında bütün oyunlar günah mı?

- Hadiste belirtilen eğlenceler dışındaki eğlencelerin hükmü nedir?
- Allah'ı anma dışında kalan her şey eğlence ve gaflettir; ancak üç şey müstesna; kişinin hedefler arasında gidip gelmesi (atıcılık), eşiyle oynaşması ve yüzme öğrenmesi.
- Bu hadise göre bu eğlenceler hariç diğer eğlenceleri yapmak günah mıdır?
- Futbol voleybol gibi oyunlar bu hadise göre haram mı olur?

Değerli kardeşimiz,

“Allah’ın zikri dışında kalan her şey boş bir oyun ve eğlencedir yahut bir sehivdir / gaflettir. Ancak dört şey bundan müstesnadır: Kişinin iki hedef arasında gidip gelmesi, atını terbiye etmesi, eşiyle oynaşması ve yüzmeyi talim etmesi.” (Taberani, 1785; Nesai, es-Sünenü’l-Kübra, 8891.)

Bu hadisin Taberani’deki rivayeti sahihtir.(Mecmau’z-Zevaid, 9390)

Bir diğer rivayet ise şöyledir:

“Kişinin oynadığı bütün oyunları batıldır. Ancak kişinin yayıyla ok atması, atını terbiye etmesi ve eşiyle oynaşması bundan müstesnadır. Çünkü bunlar haktan sayılır.” (bk. Darimi, 2449)

Esasen bu hadislerde geçen açıklamalar birer örneklemedir, bu tür ve benzerleri oyun ve eğlenceler demektir, yoksa bir sınırlama değildir. Bu nedenle iki hadiste hem benzer hem de farklı olan bazı faydalı örnekler verilmiştir.

Şu hâlde hadislerde geçen özelliklere sahip, haram unsur içermeyen ve kişiye biyolojik veya psikolojik fayda sağlayan her oyun bu hadislerin içine girebilir.

Ayrıca, bu hadis rivayetlerindeki sözcüklerden haram hükmünü çıkaramayız. Çünkü “batıl, sehiv, lağv” sözcükleri zamanı boşa geçirmeyi, faydalı olmayan bir şekilde harcamayı ifade etmektedir.

Nitekim, fıkıhta “yemin-i lağv” denilen bir yeminin günah getiren, kefaret gerektiren bir yemin olmadığı bildirilmektedir.

Demek ki her boş, faydasız, kâr getirmeyen meşguliyet mekruh olsa da haram değildir.

Hadislerde, özellikle oyunlardan faydalı hatta bazen kârlı ve zorunlu olanlara dikkat çekilmiştir. Ailevi oyunlar iç barışı sağladığı gibi, ok atmak, yüzmek, at sürmek gibi hususlar ise harici savaşlarda başarıyı sağlayan faktörlerdir.

İşte bu gerçekten ötürü, Şafii âlimleri bu tür savaş taktiklerini öğrettiği için kumar olmadığı sürece satrancın haram olmadığını bildirmişlerdir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet